Afganistan’da 20 yıllık işgal 30 Ağustos gecesi son ABD askerinin de ayrılmasıyla resmen sona erdi. Taliban yetkililerinin ‘tarihi an’ diye nitelendirdiği gelişme, ülkede yeni dönemin kapısını araladı. Taliban Sözcüsü Mücahid, “ABD yenildi, artık özgür ve egemen bir devletiz” açıklaması yaptı. Başkent Kabil ve Kandahar’da “zafer kutlamaları” gerçekleşti.
Son Amerikan askerinin de 30 Ağustos gecesi Kabil Havaalanı’ndan ayrılmasıyla, 20 yıllık ABD işgal parantezi de resmen kapandı ve ülkede yeni bir dönem başladı. Amerikan askerlerinin havaalanını terk etmesinden kısa bir süre sonra Taliban güçleri, Kabil Havaalanı’nın kontrolünü de ele aldı. Taliban yetkilileri, Amerikan askerlerinin ülkeden ayrılmasını “tarihi bir an” sözleriyle değerlendirirken, Afganistan’ın artık “özgür ve egemen” bir devlet olduğunu kaydetti. 31 Ağustos, ABD’nin çekilmesi için verilen son tarihti. Başkent Kabil’de ve Taliban’ın çıkış noktası Kandahar’da zafer kutlamaları düzenlendi.
DÜNYAYLA İYİ İLİŞKİ MESAJI
ABD askerleri ayrıldıktan sonra, Bedir 313 güçleri ile birlikte Kabil Havaalanı pistinde açıklamalar yapan Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid, “Afganistan İslam Emirliği’nin özgür ve egemen bir devlet olduğuna dair şüphe kalmamıştır” değerlendirmesini yaptı. “Amerika yenildi” diyen Mücahid, “Halkım adına dünyanın geri kalanıyla iyi ilişkiler kurmak istiyoruz” ifadelerini kullandı.
KABİL VE KANDAHAR’DA KUTLAMALAR
Kabil Havaalanı’ndan son ABD uçağının ayrılmasının ardından başkentte, Taliban milisleri havya ateş açarak kutlamalarda bulundu. Yine dün Kabil olmak üzere, Taliban’ın doğum yeri Kandahar’da da halk meydanlara çıkarak Afgan ve Taliban bayraklarıyla, “zafer kutlamaları” gerçekleştirdi.
BÜYÜKELÇİLİĞİNİ KATAR’A TAŞIDI
20 yıllık işgalin sona ermesinin ardından ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, bugün itibarıyla Kabil’deki diplomatik faaliyetlerini askıya aldıklarını ve bu faaliyetleri Katar’ın başkenti Doha’dan yürüteceklerini söyledi. ABD’nin bugüne kadar 6 bini Amerikan vatandaşı olmak üzere yaklaşık 123 bin kişiyi Afganistan’dan çıkardığını kaydeden Blinken, tahliye operasyonunun oldukça zor olduğunu vurguladı. Blinken, ABD’nin eski Ankara ve Kabil Büyükelçisi John Bass’in de bugünden sonra Afganistan’dan ayrılmak isteyen Amerikan vatandaşları, yabancı ülke vatandaşları ve ABD ile çalışan Afganlar ile ilgili süreci yöneteceğini duyurdu.
YENİLEN ABD'NİN FOTOĞRAFI
ABD’nin daha önce Afganistan’daki en büyük askeri üssü Bagram’da olduğu gibi Kabil’den de gece saatlerinde adeta kaçar gibi ayrılması dikkatlerden kaçmadı. Ülkeden ayrılan son ABD askeri Tümgeneral Chris Donahue oldu. Reuters’in geçtiği fotoğraflarda ABD’nin 82’nci Hava İndirme Tümeni’nin komutanı Tümgeneral Chris Donahue, ülkeden ayrılırken görüntülendi. Gece görüş kamerasının vizöründen bulanık ve yeşil olarak görülen Donahue’nun başı önde ayrılması, 20 yılın ardından sona eren işgalin sembolik fotoğrafı olarak değerlendirildi. ABD Büyükelçisi’nin de havaalanından ayrılan son uçakla Kabil’i terk ettiği bildirildi.
20 YILLIK İŞGALİN KISA TARİHİ
- 7 Ekim 2001: 11 Eylül saldırılarından günler sonra George W. Bush yönetiminde ABD öncülüğündeki koalisyon Afganistan’daki Taliban ve El-Kaide mevzilerini bombaladı. Kabil, Kandahar ve Celalabad şehirleri hedef alındı.
- 13 Kasım 2001: Afganistan’da Taliban rejimine karşı savaşan silahlı örgüt olan Kuzey İttifakı, ABD desteğiyle Kabil’i ele geçirdi.
- 7 Şubat 2009: Dönemin ABD Başkanı Barack Obama, Afganistan’a gönderilecek askeri birliklerin sayısını artırmayı onayladı. Böylelikle asker sayısı 140 bin kişi ile zirve yaptı.
- 28 Aralık 2014: NATO, Afganistan’daki operasyonlarını sonlandırdı. ABD binlerce askerini geri çekmeye başladı. Tahliyesi ertelenen askerler Afgan güvenlik güçlerini eğitmek ve desteklemek için kaldı.
- 29 Şubat 2020: ABD ve Taliban arasında Katar’ın başkenti Doha’da barış anlaşması imzalandı. ABD ve NATO müteffikleri Taliban’ın anlaşmayı bozmaması durumunda 14 ay içerisinde Afganistan’ı terk etmeyi kabul etti.
- 13 Nisan 2021: ABD Başkanı Joe Biden tüm ABD birliklerinin 11 Eylül’de Afganistan’ı terkedeceklerini duyurdu.
- 15 Ağustos 2021: Bir aydan biraz daha uzun bir süre içinde, Taliban Kabil de dahil olmak üzere Afganistan’ın dört bir yanındaki kasaba ve şehirlerin kontrolünü ele geçirdi. Afgan güvenlik güçleri Taliban ilerleyişi karşısında çöktü.
- 30 Ağustos 2021: ABD, Taliban tarafından kendisine tanınan süreden bir gün önce Afganistan’dan çekilme sürecini tamamladı.
