ABD'nin "azil" tarihi: Şimdiye kadar sadece dört başkan azlin eşiğine geldi

Azil sürecinin oldukça çetrefilli oluğu bilinen ABD'de şimdiye kadar yalnızca üç başkan azil süreciyle karşı karşıya kaldı. Başkanların koltuğundan edilmesinin Anayasa ile neredeyse imkanız hale getirildiği ABd'de demokratlar Trump'a karşı, yürüttükleri soruşturma talebi sonucu amaçlarına ulaşmayı planlıyor.

ABD Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğu elinde tutan Demokratlar, Trump'ın Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy'den eski Başkan Yardımcısı ve Demokrat başkan aday adayı Joe Biden hakkında yolsuzluk soruşturması açmayı istediği iddiaları nedeniyle kanuna aykırı davrandığı gerekçesiyle azil sürecini başlatmıştı.

Trump hakkında daha önce Rusya'nın seçimlere müdahalesi hakkında da bir soruşturma başlatılmış ancak delil yetersizliği nedeniyle soruşturma sonuca ulaşmamıştı.

Azil süreci nasıl işliyor

ABD Başkanı belirlenen üç kategoriden en az birinde suç işlerse Kongre, başkanı görevden alabiliyor. ABD'de başkanın azil sürecinin tüm aşamaları Kongre'de gerçekleşiyor.

Bu suçlar ABD'nin düşmanı olan bir ülkeye yardım etmek, rüşvet, ağır ve vahim suç işlemek ve "başka kötü davranışta" bulunmak."Ağır ve vahim suç ya da başka kötü davranış" ile tam olarak neyin kast edildiği ise yasalarda açık bir şekilde yer almıyor.

Sürecin başlatılması için ABD Kongresi'nin iki kanadından biri olan Temsilciler Meclisi'nde herhangi bir üye başkan hakkında azil süreci başlatmak için girişimde bulunabiliyor.

Bu başvuru daha sonra Temsilciler Meclisi Adalet Komitesi'nin önüne gidiyor. Burada azil sürecinin devam edip etmeyeceği kararı oy çokluğuyla alınıyor.

Adalet Komitesi'nin onay vermesi halinde bir de Temsilciler Meclisi'nde oylama yapılıyor.Çoğunluğun kabul etmesi durumunda da azil süreci Senato'da devam ediyor. Süreçte başkanın azledilme talebine ilişkin kanıtlar ortaya konuyor, tanıklar dinleniyor. Senatörler daha sonra nihai kararı veriyor.

Bugüne kadar birçok başkan hakkında bireysel olarak azil süreci başlatma başvurusu yapıldı. Ancak bu başvurular genellikle Adalet Komitesi'nde reddedildi ve süreç de bu aşamada noktalandı.

ABD'de bugüne kadar sadece üç başkan hakkında azil süreci (impeachment) başlatıldı. Ancak hiç bir başkan bu sürecin sonunda görevden alınmadı.

Üç başkan azil sürecine gitti

Hakkında, görevi Kongre tarafından çıkarılan bir yasayla teminat altına alınan dönemin Savaş Bakanı Edwin McMasters Stanton'ı yasaya aykırı bir şekilde görevden aldığı için azil süreci başlatıldı. Senato oylamasında çoğunluk sağlanamayınca koltuğunda kaldı.

Demokrat Parti'nin ofisine dinleme cihazı yerleştirilmesi skandalıyla gündeme gelmişti. Delil karartmakla suçlandı. Süreç tamamlanmadan istifa etti.

Beyaz Saray stajeri Monica Lewinsky ile yaşadığı ilişkiyle ilgili yeminli ifadesinde yalan söylediği iddiasıyla azil süreci başlatıldı. Senatoda oylama sonunda beraat etti.