ABD’deki ilk Osmanlı Anthony the Turk

27 BİN DOLARA SATILDI

ABD’de gün yüzüne çıkan yeni bir tarihi belgede, ülkede yerleşik ilk Müslüman’ın 1630’da New York’a gelen Anthony Jansen Van Salee olduğu öne sürüldü. New York’un ünlü Christie’s müzayede evi tarafından satışa çıkarılan ve Van Salee’ye ait bilgileri içeren 17. yüzyıla ait tapu, Brooklyn Tarih Kurumu tarafından 27 bin 500 dolara satın alındı.

İLK ÖZGÜR MÜSLÜMAN

Kurumun Küratörlük İşleri ve Koleksiyonlar Başkan Yardımcısı Julie Golie, tapuyu satışa çıkaran kişinin isminin gizli kalmasını istediğini belirtti. Golie, “New York’a gelen ilk Müslümanların muhtemelen Afrika’dan köle ticareti için getirilen kişiler olduğunu biliyoruz fakat gün yüzüne çıkan 1643 tarihli bu tapu, bildiğimiz kadarıyla ülkede arazi sahibi ve özgür bir Müslüman olarak yaşamış birini gösteren ilk örnek” ifadelerini kullandı.

KİMLİĞİNİ KORUDU

Van Salee’nin hayatında Müslüman kimliğini ne kadar öne çıkardığını bilmediklerini söyleyen Golie, “20. yüzyılın başlarında ona ait bir Kur’an’ın açık artırmada satıldığı bilgisi, kimliğine ve geçmişine dair bazı tahminlerde bulunmamıza imkan sağlıyor” dedi. Golie, New York’ta yaşamış Hollanda kökenliler üzerine çalışmalar yapan “Yeni Hollanda Enstitüsü” (New Netherland Institute) tarihi belgelerinde Van Salee’nin adının sıklıkla geçtiğini kaydetti.

Babası Murat Reis

Mahkeme kayıtlarında Van Salee için ‘Anthony the Turk’ yani ‘Türk Anthony’ olarak da bahsedildiğini belirten Golie, “O zamanlar Müslümanlara genel olarak ‘Türk’ deniliyordu ve bazı tarihçilere göre burada küçültücü bir sıfatla da kullanılmış olabilir. Tarihçilere göre Anthony, Faslı bir Müslüman kadınla evli Hollandalı denizci Jon Jonsen adlı bir babanın çocuğu. Babası, İslam’ı seçerek veya ‘Türkleşerek’ ‘Murat Reis’ adı altında Osmanlı donanmasının hizmetine giriyor” dedi.

Müslüman kölenin anıları ortaya çıkmıştı

ABD’ye köle olarak getirilen Afrikalı bir Müslüman’a ait 1830’lardan kalma nadir el yazması anılar ABD Kongre Kütüphanesi tarafından satın alınarak internete koyularak tüm kamuoyunun erişimine açılmıştı. Anılar ülkesinden zorla alınarak Güney Karolina’ya getirilen Ömer İbni Said’e ait. İbni Said’in anıları önce kendi dilinde Arapça yazılmış daha sonra İngilizce’ye çevrilmiş.