ABD, NATO’nun bu yıl 2,1 milyar avroya ulaşan ortak bütçesine katkısını azaltıyor. ABD Savunma Bakanlığı, NATO bütçesindeki payını yüzde 22,1’den yüzde 16 civarına düşürecek. Açığı diğer üye ülkelerin kapatacağı belirtilirken, NATO’nun beyin ölümünün gerçekleştiğini savunan Fransa Cumhurbaşkanı Macron plana karşı çıkıyor.
ABD’de Donald Trump yönetimi, kuzey atlantik ittifakının yıldönümünü kutlamak için Londra’da düzenlenecek zirveden günler önce yapılan bir anlaşmayla NATO’nun ortak bütçesine yaptığı katkıda kesintiye gidecek.
NATO DOĞRULADI
- ABD merkezli CNN televizyonu, ABD Savunma Bakanlığı yetkililerine dayandırarak yaptığı bir haberde, yönetimin NATO bütçesindeki payını yüzde 22,1’den yüzde 16 civarına düşürmek istediğini aktardı. Buna karşılık olarak Almanya’nın NATO harcamalarına ABD kadar katkı koymayı kabul ettiği bildirildi. NATO, 29 üye ülkenin İngiltere’nin başkenti Londra’da düzenlenen zirvede harcamaların paylaşımının yeniden düzenlenmesini kabul ettiğini resmen teyit etti. NATO Sözcüsü Alman haber ajansı dpa’ya yaptığı açıklamada, İttifak’ın mali yükün daha adil bir biçimde paylaşılmasını benimsediğini söyledi.
16,35’TE EŞİTLENECEK
Alman haber ajansı dpa’nın elde ettiği bilgilere göre, ABD’nin NATO ortak harcamalarına yaptığı mali katkı 2021 yılından itibaren yüzde 22,1’den yüzde 16,35’e azaltılacak. Buna karşılık Almanya’nın mali katkısı yüzde 14,8’den yüzde 16,35’e artırılacak. Böylece Almanya harcamaların yükünü ABD ile eşit bir biçimde taşımaya başlayacak. Berlin açısından bu değişiklik harcamalara 33 milyon euro daha fazla maddi kaynak aktarılması anlamına geliyor. ABD ise 120 milyon euroluk bir tasarrufa gitmiş oluyor. Bir ABD Savunma Bakanlığı yetkilisi, ABD’nin elinde kalacak paranın ABD’nin Avrupa’daki diğer askeri ve güvenlik programlarına ayrılacağını söyledi.
DİĞER ÜYELER TELAFİ EDECEK
ABD ve NATO yetkililerinin açıklamalarına göre, oluşacak açığı diğer NATO üyelerinin telafi etmesi bekleniyor. NATO ortak bütçesi, NATO’nun Belçika’da bulunan genel merkezinin yanı sıra bazı askeri operasyonların maliyetlerini finanse ediyor ve Trump’ın sık sık eleştirdiği ulusal savunma bütçelerinden farklı. ABD bu yıl yaklaşık 2 milyar 120 milyon euroluk bir meblağa sahip olan ortak harcamalara yaklaşık 470 milyon euroluk bir katkı koyarken Almanya 313 milyon euroluk bir ödeme yapmıştı.
FRANSA REDDEDİYOR
NATO’nun beyin ölümünün gerçekleştiğini söyleyen Emmanuel Macron liderliğindeki Fransa ise, planı hedefe ulaştırıcı olmadığı gerekçesiyle reddediyor. ABD’nin Suriye’den asker çekmesini ve Türkiye’nin sınır bölgesinde YPG/PKK’ya yönelik düzenlediği terör operasyonlarını hazmedemeyen Macron, mevcut durumda masraf paylaşımının ikinci derece öneme sahip olduğunu savunuyor. Kasım ayı başında Economist dergisine verdiği röportajda NATO’nun beyin ölümünün gerçekleştiğini söyleyen Macron, geçtiğimiz günlerde yaptığı skandal açıklamada ise, Türkiye’nin sınırındaki terör örgütlerine yönelik Barış Pınarı Operasyonu’nu oldubittiye getirdiğini iddia ederek, “NATO’dan destek beklemesin” ifadelerini kullanmıştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Macron’a yanıtı ise sert olmuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Son açıklamaları bu hastalıklı, sığ anlayışın örneklerinden biridir. ‘NATO’nun beyin ölümü gerçekleşmiştir’ diyor. Önce sen kendi beyin ölümünü bir kontrol ettir. Bu ifadeler senin türündeki beyin ölümü gerçekleşmiş olanlara yakışır. NATO’ya karşı yerine getirmen gereken vecibelerini yerine getirmiyorsun” ifadelerini kullanmıştı.
- Savunma harcamaları artıyor
- Öte yandan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, cuma günü yaptığı açıklamada, üyelerin savunma harcamalarında ciddi artış olduğunu söyledi. Belçika'nın başkenti Brüksel'de kameralar karşısına geçen Stoltenberg, "Son 5 yıldır savunma harcamalarında sürekli artış oldu. Müttefikler, 2019'da savunma harcamalarını reel anlamda yüzde 4,6 artırdı." diye konuştu. Stoltenberg, "Son verilere göre, müttefiklerin savunma harcamalarındaki toplam artış 2024 sonunda 400 milyar dolar olacak" dedi. Daha fazla müttefikin Gayri Safi Yurtiçi Hasılasının (GSYH) yüzde 2'sini savunma harcamalarına aktardığını belirten Stoltenberg, "Bu yıl 9 müttefik yüzde 2 savunma taahhüdünü yerine getirecek. Birkaç yıl önce bunu sadece 3 ülke yapabiliyordu" diye konuştu. NATO üyesi ülkelerin 2024'e kadar savunma harcamalarını GSYH'lerinin yüzde 2'sine yükseltmeye yönelik planları bulunuyor. Fransa ise en geç 2025'te bu hedefe ulaşma niyetinde.
