ABD-İngiltere- Avustralya arasında Çin'e karşı imzalanan yeni güvenlik anlaşması 'Aukus' Fransa'nın tepkisine neden oldu. Anlaşma uyarınca en az 8 nükleer enerjili denizaltı inşa edecek olan Avustralya, 2016 yılında Fransa ile imzaladığı milyarlarca dolarlık denizaltı anlaşmasını iptal etmiş oldu.
Avustralya Başbakanı Scott Morrison, ABD Başkanı Joe Biden ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile yaptıkları, nükleer enerjili denizaltı inşası da dahil olmak üzere savunma alanında ileri teknolojilerin paylaşılacağı özel güvenlik anlaşmasıyla ilgili açıklamada bulundu.
Morrison, İngiltere ve ABD ile vardıkları AUKUS adlı yeni güvenlik anlaşması uyarınca nükleer enerjili denizaltı inşa etmelerinin, nükleer silah peşinde oldukları anlamına gelmeyeceğini söyledi.
Avustralya'nın en az sekiz nükleer enerjili denizaltı inşa edeceği belirtilen anlaşmanın, bölgenin güvenliğini sağlamaya yardımcı olacağını vurgulayan Morrison, "Bölgemizde on yıllardır sahip olduğumuz, nispeten iyi ortam geride kaldı. Şüphesiz yeni bir döneme girdik. Bu hepimizi etkiliyor. Hint-Pasifik'in geleceği, tüm geleceğimizi etkileyecek." görüşünü paylaştı.
Anlaşmanın, nükleer silahları değil, Avustralya'nın dizel-elektrik itme sistemli denizaltılarının modernizasyonunu kapsadığını aktaran Morrison, "Nükleer silahların yayılmasını önleme yükümlülüklerimizi yerine getirmeye devam edeceğiz. Avustralya, nükleer silah veya sivil nükleer kapasite oluşturma peşinde değil." dedi.
ANLAŞMA ÇİN'E KARŞI YAPILDI
Bu ülkeler, anlaşmanın, Çin'in büyüyen bir askeri varlığa sahip olduğu Hint-Pasifik bölgesindeki çıkarlarını savunmak için hayati öneme sahip olduğunu düşünüyor.
Çin'in artan etkisine karşı İngiltere'ye ait HMS Queen Elizabeth uçak gemisi, geçen hafta Hint-Pasifik bölgesine konuşlandırılmıştı.
ÇİN'DEN TEPKİ
Çin'in Washington Büyükelçiliği üçlü anlaşmayı eleştirerek ABD, İngiltere ve Avustralya'nın diğer ülkelerin çıkarlarını hedef alan dışlayıcı bloklar kurmaması gerektiğini açıkladı.
Büyükelçilik sözcüsü Liu Pengyu bu ülkelerin soğuk savaş mantalitesinden ve ideolojik ön yargılardan uzaklaşması gerektiğini söyledi.
AUKUS anlaşmasına Fransız Naval Group'tan tepki geldi
Anlaşmaya taraf olan üç ülkenin isimlerinin İngilizcedeki kısaltmasından oluşan "AUKUS" adlı yeni ortaklık anlaşması, aynı zamanda, Avustralya hükümetinin Fransız firmasıyla 2016 yılında imzaladığı ve 12 denizaltı yapılmasını öngören toplam 90 milyar dolarlık Fransız tasarımlı denizaltı projesinin sonunu da getiriyor.
Avustralya'nın Adelaide kentinde yapılması planlanan projenin sona ermesine tepki gösteren Fransız Naval Group, yaptığı açıklamada, Avustralya hükümetinin projeyi rafa kaldırmasıyla hayal kırıklığına uğradıklarını dile getirdi.
Açıklamada, "Beş yıl boyunca hem Fransa'daki hem de Avustralya'daki Naval Group ekipleri ve ortaklarımız ellerinden gelenin en iyisini yaptılar ve Naval Group tüm taahhütlerini yerine getirdi. Bu, Naval Group için büyük bir hayal kırıklığı." ifadesi kullanıldı.
'Müttefik, müttefike bunu yapar mı?'
Fransa Dışişleri Bakanı Jean- Yves Le Drian, France Info radyosuna yaptığı açıklamada, "Sırtımızdan bıçaklandık. Avustralya ile güvene dayalı bir ilişki kurmuştuk. Bu güvene ihanet edildi" dedi. Çok sinirli olduğunu net bir şekilde ifade eden Le Drian, "Müttefik, müttefike bunu yapmaz" sözleriyle sert çıktı.
Avustralya ile Fransız Naval Group arasında, denizaltı projesinde yaşanan aksaklılar nedeniyle, haziran ayından bu yana 90 milyar dolarlık projenin iptal edileceği tartışılıyordu.
