Daha önce Ukrayna savaşını fırsat bilerek Girit ve Dedeağaç’a tahkimat yapan ABD, bu sefer de Gazze’deki soykırımı kullanarak GKRY üzerinden Doğu Akdeniz’e yerleşiyor. Son 1 yılda adadaki varlığını artıran Washington yönetimi, GKRY ile askeri iş birliği anlaşması imzaladı.
İsrail’in Gazze’de yürüttüğü soykırımı bahane ederek bölgeye binlerce ek askeri güç konuşlandıran ABD, Güney Kıbrıs üzerinden Doğu Akdeniz’e yerleşmeye hazırlanıyor. Bu çerçevede önceki gün ABD ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) arasında uluslararası güvenlik endişelerine karşı "İkili Savunma İşbirliği Yol Haritası" anlaşması imzalandığı duyuruldu. Kıbrıs Barış Harekatı'nın 50 yılında imza atılan anlaşma ile ABD bölgedeki askeri nüfuzunu artıracak. Washington yönetimi, Ukrayna Savaşı sonrası bölgedeki jeopolitik gerilimi fırsat bilerek Yunanistan’la askeri iş birliği anlaşmaları yapmış, Dedeağaç ve Girit’teki askeri üslerdeki varlığını artırmıştı. Akdeniz’de devriye atan ABD’ye ait 6. Filo’nun Girit ve GKRY’deki üslere kalıcı olarak yerleşmesi bekleniyor.
SOYKIRIMDAN FAYDALANIYOR
ABD, Gazze’de soykırım yapan İsrail’i koruma kisvesi altında Limasol Limanı ve Larnaka Uluslararası Havaalanı gibi askeri üslere çıkarma yaptı. Üst düzey ABD birlikleri buraya konuşlandırılırken, Sadece Ekim 2023’te 20 askeri kargo uçağı adaya sevkîyat yaptı. İsrail adına keşif yapan ABD casus uçakları da Akrotiri'ye kalıcı olarak konuşlandı. Temmuz ayında ABD’nin Larnaka kenti yakınlarında bir helikopter üssü inşa ettiği ortaya çıkmış, Rum basını ABD’ye tahsis edilecek üsse Chinook tipi helikopterlerin konuşlandıracağını yazmıştı. ABD Donanması’na ait amfibi çıkarma gemisi USS Wasp da geçtiğimiz Ağustos ayında adaya demirledi.
YAKIN İŞ BİRLİĞİ VURGUSU
Yapılan tahkimatın ardından, ABD ve GKRY arasında “İkili Savunma İşbirliği Yol Haritası" anlaması imzalandı. ABD Savunma Bakanlığı’ndan (Pentagon) yapılan açıklamaya göre, Avrupa ve Doğu Akdeniz'in istikrar ve güvenliğinin ABD ile GKRY için "hayati önem taşıdığına" işaret edildi. Açıklamada, bölgedeki güvenlik zorluklarının müttefikler arasında savunma ve güvenlik konularında yakın iş birliğini zorunlu kıldığı kaydedildi.
SAVAŞLARI FIRSATA ÇEVİRİYOR
Ukrayna Savaşı sonrası Rusya’nın bölgedeki varlığını azaltması, ABD’ye Doğu Akdeniz’de hamle yapma fırsatı verdi. ABD 2022 yılında GKRY’ye uyguladığı 35 senelik silah ambargosunu kaldırdı. Rum yönetimi, ABD ambargosu nedeniyle daha önce askeri ihtiyaçlarını Rusya’dan karşılıyordu. Yine Ukrayna Savaşı’nı fırsat bilen ABD, Yunanistan’da 4 üssü kullanmasına olanak tanıyan askeri işbirliği anlaşması imzaladı. Girit’tteki Suda Üssü, Volos’taki Georgula Kışlası, Dedeağaç ve Litohoru Üssü ABD’nin kullanımına açıldı. Söz konusu hamle, halihazırda gergin olan Ankara ile Atina arasında tansiyonun yükselmesine neden olmuştu. Güney Kıbrıs’a da askeri tahkimat yapması beklenen ABD, adada silahlanma yarışını alevlendirecek ve garantör ülkeler olan Türkiye ve Yunanistan’ı bir kez daha karşı karşıya getirecek.
GİRİT ABD ÜSSÜ OLDU
NATO'nun güney kanadını güçlendirme bahanesiyle Türkiye’ye 50 km uzaklıktaki Dedeağaç’a yüzlerce zırhlı konuşlandıran ABD, Suda Üssü’ne 10 adet F-35 ve 14 adet F-15 savaş uçağı ve 500 asker yolladı. Suda, ABD’nin Akdeniz’deki en büyük askeri üssü olarak biliniyor. Son dönemde üssün modernizasyonu için on milyonlarca dolar yatırım yapan Washington yönetimi, Akdeniz’de kalıcı olma isteğinin sinyalini vermişti.
İSRAİL'İN MERKEZİNDE OLDUĞU KORİDOR
Washington, Güney Kıbrıs’ta pozisyon alarak, geçtiğimiz aylarda ABD Başkanı Joe Biden’ın duyurduğu, içinde İsrail'in de bulunduğu, Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomik Koridoru’nu da (IMEC) güvence altına alacak. Hindistan’dan başlayan koridor, Türkiye’yi bypass ederek GKRY’ye, Yunanistan üzerinden de Avrupa’ya açılıyor.
Ankara kınadı
Türkiye, ABD ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) arasında anlaşmaya tepki gösterdi. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada "ABD ile GKRY arasında savunma alanında işbirliğinin geliştirilmesi yönünde bir yol haritası imzalanmasını kınıyoruz." ifadeleri kullanıldı. Açıklamada, şunlar kaydedildi: "Kıbrıs Türk tarafının güvenliği hilafına atılan bu adımlar, Kıbrıs meselesine adil, kalıcı ve sürdürülebilir bir çözüm bulunmasını güçleştirmektedir. Türkiye, Kıbrıs Türkü'nün güvenliğini ve refahını her koşulda sağlamaya devam edecektir."
