Dünyadaki birçok ülkeyi askeri darbe ve sokak isyanlarıyla istikrarsızlaştıran ABD kendi silahıyla vuruldu. 3 Kasım’daki seçim sonuçlarını tanımayan Trump taraftarları Washington’un kalbi Kongre binasını bastı. Dört saat süren işgal geride 4 ölü, siyasi kriz, kaos, kutuplaşma ve en önemlisi de ABD’nin ‘süper güç imajı’nı yerlebir eden manzaralar bıraktı.
İTİDAL ÇAĞRISI
- ABD Başkanı Donald Trump olayların çığırından çıkması üzerine Twitter hesabından itidal çağrısı yaptı. Trump,“ABD Kongre binasındaki herkesten barış içinde kalmalarını istiyorum. Şiddet yok. Unutmayın, Biz hukuk ve nizam partisiyiz. Hukuk’a ve muhteşem erkek ve kadınlarımıza saygı gösterelim”mesajını paylaştı. Trump, Ulusal Muhafızlara Kongre binasındaki olaylara müdahale etmeleri için talimat verdi. Başkan Yardımcısı Mike Pence de olayların sona erdirilmesi için çağrı yaparken, şiddet olaylarının hoş görülemeyeceğini belirtti.
BU BİR KALKIŞMADIR
52 KİŞİ GÖZALTINDA
- Tüm dünyanın büyük bir endişe ve şaşkınlıkla takip ettiği olaylar nedeniyle 12 saatlik sokağa çıkma yasağı ilan edildi.Sokağa çıkma yasağının ardından OHAL kararı da 15 gün uzatıldı. 4 saatte güçlükle bastırılan kalkışmada 4 kişi hayatını kaybetti.Olaylarda 14 polis hafif şekilde yaralanırken, 52 kişi gözaltına alındı. Cumhuriyetçi Kongre üyesi Adam Kinzinger ise yaşananları “darbe teşebbüsü” olarak nitelendirdi.
PENCE’TEN TRUMP’A VETO
1814’TEN SONRA İLK İŞGAL
Trump’a tepki Biden’a destek
- ABD’de Başkan Donald Trump destekçilerinin Kongre binasını basmasıyla başlayan olaylar büyük tepkiyle karşılandı. Seçim sonuçlarının tanınması ve saygı gösterilmesi istendi.
- -Almanya Başbakanı Angela Merkel:ABD Kongresi’ne saldırı yapılarak içeri girilmesine ilişkin görüntüleri herkes izledi. Bu görüntüler beni kızdırdı ve üzdü. ABD, olması gerektiği gibi iki haftadan kısa bir süre içinde kendi demokrasisinde yeni bir sayfa açacak.
- -Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron:Washington’ta bugün olanlar ABD’yi yansıtmıyor. Bugün Fransa şevk ve kararlılıkla ABD halkının ve yöneticilerini seçmeye, kaderlerini, hayatlarını hür irade ve demokratik seçimlerle belirlemeye çalışan halkların yanında. Bazılarının şiddet ve baskılarına rağmen pes etmeyeceğiz.
- -İngiltere Başbakanı Boris Johnson:Utanç verici görüntüler. ABD dünya çapında demokrasiyi savunandır. Güç değişiminin barış ve huzur içinde gerçekleşmesi bu nedenle çok önemli.
- -NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg:Washington’daki görüntüler şok edici. Bu demokratik seçimin sonucuna saygı gösterilmelidir.
- -AB Konseyi Başkanı Charles Michel:Washington’da yaşanan görüntülere şahitlik etmek şoke edici. ABD’de yönetimin Joe Biden’a barışçıl şekilde devrinin sağlanacağına inanıyoruz.
- -AB Dışişleri ve Güvenlik Yüksek Politikası Temsilcisi Josep Borrell:Bu gece Amerikan demokrasisi tüm dünyanın gözü önünde kuşatma altına alındı. Bu, ABD demokrasisine, kurumlarına ve hukukun üstünlüğüne eşi görülmemiş bir saldırıdır. Amerika bu değil. 3 Kasım’daki seçimin sonuçlarına tam anlamıyla saygı gösterilmelidir.
- -Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova:ABD’de seçim sistemi eskimiş, sayısız ihlallere fırsat yaratarak çağdaş demokratik standartlara cevap veremez olmuştur. Dost Amerikan halkına tarihindeki bu dramatik anı layıkıyla atlatmasını diliyoruz.
- -İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani:ABD’de gördüklerimiz Batı demokrasisinin ne kadar zayıf ve başarısız olduğunu ve güçlü bir temeli olmadığını gösterdi.
- -Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying:Çin, ABD vatandaşlarının en kısa sürede barış, istikrar ve güvenliğe kavuşmasını umuyor.
- Arka arkaya istifalar
- Trump destekçilerinin Kongre binasını basması ve şiddet olaylarının ardından, Beyaz Saray’da istifa dalgası geldi. ABD Ulaştırma Bakanı Elaine Chao, Beyaz Saray Sözcü Yardımcısı Sarah Matthews, Beyaz Saray Sosyal İşler Müdürü Rickie Niceta ve Melania, Trump’ın Özel Kalem Müdürü Stephanie Grisham istifa etti.
Güvenlik zafiyeti
Trump taraftarlarının Kongre’ye girişi sırasında polis müdahalesinin sınırlı kalması güvenlik zafiyeti olarak değerlendirildi. Göstericiler Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin de odasına girerken, yağma olaylarının yaşanması dikkati çekti.
Amerika’da anarşi
- Trump destekçisi grupların Kongre’yi basması dünya basınının ilk konusu oldu. Manşetlerde yer alan olaylar “ABD’de anarşi”, “Trump’ın nefret çetesi Kongre’yi işgal etti”, “ABD’de darbe günü”, “Utan!” ve “Trump taraftarlarından demokrasiye tehdit” başlıklarıyla duyuruldu.
- Guardian gazetesi,haberi “Trump çetesinin hücumu Kongre’de kaos çıkardı” manşetiyle duyurdu.
- İngiliz Daily Mail gazetesiişgali “Trump’ın nefret çetesi Kongre Binası’na hücum etti” ifadeleriyle manşetten gördü.
- The Times gazetesi,Trump destekçilerinin Amerikan demokrasinin kalbini işgal ettiğini belirterek, manşetinde “ABD Kongresi kuşatma altında” ifadelerini kullandı.
- İngiliz Metro gazetesi,ABD Kongresi’nde silahların çekildiği bir fotoğrafla birlikte, “ABD’de Anarşi” başlığını attı.
- Alman Hamberger Morgen Post gazetesi,kostümlü bir Trump destekçisinin fotoğrafını tam sayfa kullanarak, “Utan!” başlığını attı.
- Fransız Le Figaro gazetesi,Trump destekçilerinin Kongre’ye akın etmesini Joe Biden’a bir saldırı olarak niteleyerek, manşetinde “krık demokrasi” ifadelerini kullandı.
- Frnasız Le Telegramme gazeteside “Washington’da kaos” manşetiyle haberi duyurdu.
- Le Rebuplicca:ABD’de darbeli bir gün
- La Stampa:Bir zamanlar Amerika vardı
- İl Messaggero:Amerika ihlal edildi
- The Washington Post gazetesi:Trump taraftarı çete Capitol (Kongre) binasını kuşattı.
- ABD’nin saygın ekonomi gazetelerinden Financial Times:Pence Trump’a meydan okuduktan sonra isyancılar Kongre’ye saldırdı.
“6 Ocak” paylaşımına inceleme
- Tüm dünyanın şaşkınlıkla izlediği olaylarda bir ayrıntı FBI’yı harekete geçirdi. Kyle Jane Kremer adlı Trump destekçisinin 19 Aralık 2020’de“6 Ocakta Washington’da olacağız” paylaşımında bulundu. Kyle Jane Kremer’ın tweetine yanıt veren Trump, “6 Ocak tarihi gün. Orada olacağım” ifadelerini kullandı. ABD medyası, FBI’ın Trump destekçisi Kyle Jane Kremer ve Donald Trump’ın paylaşımının araştırılacağını ve paylaşımların yaşanan gerilimlerin delili olarak kullanılacağını yazdı.
Kanlı baskının başrolünde
Ölen kadını şehit ilan ettiler
Sosyal medyadan süresiz ihraç
Demokratların Trump’ın hesaplarının kapatılması çağrısı sonrası ilk adımı atan Twitter, Trump’ın hesabını 12 saat boyunca kilitledi. Facebook ve Instagram da Trump’ın hesabını “süresiz” engelledi. Facebook CEO’su Mark Zuckerberg, “Trump’ın Facebook ve Instagram hesaplarındaki engeli süresiz olarak en azından önümüzdeki iki hafta boyunca barışçıl iktidar geçişi tamamlanana kadar uzatıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
İlk faturayı Pence’e kesti
ABD Başkanı Donald Trump, yaşanan gerginliğin ardından kendisinin aksine anayasanın yanında yer alan yardımcısı Mike Pence’in çalışma ekibinin başındaki isim olan Marc Short’un Beyaz Saray’a girişini yasakladığı ifade edildi. Trump, “Mike Pence, umarım ülkemizin iyiliği için ayağa kalkabilirsiniz” ifadelerini kullandı.
Biden’a onay
Demokratlar dengeyi sağladı
- ABD’nin Georgia eyaletinde Senato’nun iki sandalyesi için yapılan 2. tur seçimleri, resmi olmayan sonuçlara göre Demokrat adaylar kazandı.Senato sandalyelerinden ilki için yapılan seçimde Demokrat aday Raphael Warnock oyların yüzde 50,7’sini alarak Cumhuriyetçi Senatör Kelly Loeffler’ı geride bırakmasının ardından, ikinci seçimde Demokrat Jon Ossoff oyların yüzde 50,3’ünü kazanarak Cumhuriyetçi David Perdue’a karşı ipi göğüsleyen taraf oldu. Böylece, Cumhuriyetçiler’in sandalye sayında 50’ye 48 üstün olduğu Senato’da dengeyi sağlayan Demokratlar, seçilmiş Başkan Yardımcısı Camala Harris’in görevine başladığında “Senato Başkanı” sıfatıyla meclise girmesiyle çoğunluğu ele geçirmiş olacak.
Yerli teröristler!
15 Temmuz’da hain kalkışmayı desteklediler
Önceki gün darbe girişimi ile karşı karşıya kalan ABD, 15 Temmuz’daki FETÖ kalkışmasında iki yüzlü bir siyaset izlemişti.
- ABD adına ilk açıklama darbe girişimin bastırılmasından sonra gelmişti.Darbe girişiminden saat 22.00 civarında haberdar olan ABD’den ilk açıklama 23.57’de geldi. Moskova’da bulunan ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, çok cılız bir açıklama ile adeta darbeyi desteklediklerini hissettirdi.Bu açıklamada ne demokrasi vurgusu ne de seçilmiş hükümete destek vardı: “Türkiye’de barış, istikrar ve devamlılık olmasını umuyorum.”