ABD-Çin geriliminde yeni kriz: Konsolosluğu boşaltmak için 72 saat süre verdi

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını, Uygur Türkleri’ne yönelik baskılar nedeniyle yaptırım ve siber saldırı iddiaları nedeniyle son yılların en gerilimli ilişkisini yaşayan ABD ve Çin arasında yeni bir kriz patlak verdi. Washington yönetimi, Pekin’den, ABD’nin Teksas eyaletinin Houston kentinde bulunan konsolosluk binasını boşaltmasını istedi. Olay, başkonsolosluk binası dışında tenekeler içinde belgelerin yakıldığı ihbarı üzerine polis ve itrafiye ekiplerinin bölgeye gelmesi üzerine patlak verdi. Polis yetkilileri, ekiplerin giriş yetkisi bulunmayan başkonsolosluğun 24 Temmuz saat 16.00’ya kadar tahliye edilmesi talimatının verildiğini bildirdi.

DIŞİŞLERİ TEYİT ETTİ

ABD Dışişleri Bakanlığı, konsolosluğun kapatılması talimatının verildiğini teyit etti. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Morgan Ortagus son kararın gerekçesini, “Amerikan fikri mülkiyet haklarını ve Amerikan vatandaşlarının özel bilgilerini korumak için Çin Halk Cumhuriyeti’nin Houston Konsolosluğu’nun kapatılması talimatı verdik” diyerek açıkladı. Ortagus, “ABD, daha önce Çin’in haksız ticaret uygulamalarına, istihdamımızın çalınmasına ve diğer korkunç davranışlarına izin vermediği gibi Çin’in egemenliğimizi ihlal etmesine ve halkımıza gözdağı vermesine müsamaha göstermeyecektir” diye konuştu. Sözcü, açıklamasında Viyana Konvansiyonu’na gönderme yaparak yabancı temsilciliklerin bulundukları ülkelerin içişleri karışmaması ilkesini hatırlattı. Çin’in Washington Büyükelçiliği dışında ABD’de beş konsolosluğu bulunuyor. ABD’nin neden Houston konsolosluğunu seçtiği bilinmiyor.

“ULUSLARARASI HUKUKA AYKIRI”

Pekin yönetimi, tahliye kararını “provokasyon” olarak nitelerken, talimatın uluslararası hukuka aykırı olduğunu ileri sürdü. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vang Venbin, yaptığı açıklamada, “Çin’in Houston’daki başkonsolosluğunun tek taraflı olarak kısa sürede kapatılması, ABD’nin son dönemde Çin’le gerilimi artırmaya yönelik eylemlerinin en fütursuzudur” ifadelerini kullandı. ABD’nin kararını geri almaması halinde karşı tedbirlere başvuracakları uyarısında bulunan Vebin, “İki ülke karşılıklı diplomat ve konsolosluk görevlileri bulunduruyor. Çin’de görevli Amerikalıların sayısı daha fazla” diye konuştu. Vebin’in açıklamalarından kısa süre sonra Reuters’ta yayınlanan bir haberde ise Pekin yönetiminin, Washington’ın adımına karşı, ABD’nin Vuhan konsolosluğunu kapatmayı planladığı belirtildi.

Pekin’e siber korsanlık suçlaması

Öte yandan ABD Adalet Bakanlığı, Çin yönetiminin Kovid-19 aşısı geliştiren şirketleri hedef alan hackerları desteklemek ve korumakla suçladı. Yetkililer ABD şirketlerinin sistemlerine sızarak bilgi edinmeye çalışan iki Çinliye suçlama yöneltti. Savcılara göre göre bu kişiler başka siber casusluk faaliyetleri de gerçekleştirdi ve bu süreçte Çin devletinden destek aldı. Haklarında iddianame hazırlanan iki Çinli ise, eski elektrik mühendisliği öğrencileri Li Şiaoyu ve Dong Jiazhi. İkili, terabaytlarca silah tasarımı, ilaç bilgisi, yazılım kodu ve kişisel veri çaldı. Hedef alınanlar arasında Çinli muhalifler de olduğu belirtildi.