Zekat damada ve geline verilir mi? Zekat verilecek kişiler

Hakiki manada var olan her şey Allah Teâlâ’nın mülküdür. Bu nedenle zekât vermek güzel bir inancın eseridir. Peygamber Efendimiz (S.A.V) de sallallahu aleyhi vesellem zekâtla alakalı olarak şöyle buyurmuştur: “İslam beş temel esas üzere kurulmuştur: Bunlar, Allah’tan başka ilah olmadığına ve Hz. Muhammed’in (S.A.V) onun elçisi olduğuna şehadet etmek, namaz kılmak, zekât vermek, hacca gitmek ve ramazan orucunu tutmaktır.” (Buhari, İman, 1) Peki Zekat kimlere verilir kimlere verilmez? Zekat damada ve geline verilir mi? İşte detaylar.

Zekatın kimlere verileceği Kur'an'da nasıl anlatılır?

Zekât ve fitrenin kimlere verilebileceği Kur'an-ı Kerim'de belirlenmiştir. (Tevbe Sûresi, 60) Bunlar; fakirler, düşkünler, esaretten kurtulacaklar, borçlu düşenler, Allah yolunda cihada koyulanlar (mukaddesatı korumak için mücadele verenler, ilim tahsil edenler), yolda kalmış olanlar, zekât toplamakla görevlendirilen memurlar ve müellefe-i kulûb adı verilen, kalpleri İslam'a ısındırılmak istenen kimselerdir.

Damat ve geline zekât verilebilir mi?

Fakir olan damada zekât verilebilir. Koca eşine bakmakla yükümlü olduğundan, kişinin gelinine zekât vermesi dolaylı olarak kendi oğluna zekât vermesi gibidir. Bu itibarla, geline zekât vermek- geçerli olmakla birlikte- uygun değildir.

Kayınvalide ve kayınpedere zekât verilebilir mi?

Kayınvalide ve kayınpeder, kişinin bakmakla yükümlü olduğu kimselerden olmadığı için, fakir iseler kendilerine zekât verilebilir.

Sivil toplum kuruluşlarına zekât verilebilir mi?

Zekâtın verileceği yerler, Tevbe suresinin 60. ayetinde belirlenmiştir. Buna göre zekât, ilke olarak fakirlerin ve ihtiyaç sahibi bireylerin hakkıdır. Bu itibarla, belirli şartları taşıyan Müslümanların yükümlü oldukları zekat ve fıtır sadakasının, Kur'an-ı Kerim'de belirlenen yerler dışında herhangi bir yere verilmesi veya cami, köprü, yol, okul, su gibi hayır işlerine sarf edilmesi, Hanefîlerce caiz görülmemiştir. Bu esas gözetilmeksizin zekât niyeti ile yapılan ödemeler zekât yerine geçmez. Zekât bu kimselere doğrudan teslim edilebileceği gibi, aracı vasıtası ile de ulaştırılabilir.

Bu aracının birey olması ile kurum olması arasında fark yoktur. Buna göre bir sivil toplum kuruluşu, toplayacağı zekâtları Kur'an'da belirlenen yerlere/fakir ve ihtiyaç sahiplerine ulaştırıyorsa aracı konumunda olan bu kuruluşlara zekat emanet edilebilir.

Zekâtı hak sahiplerine ulaştırmayıp genel hizmetleri içinde değerlendirecek olan sivil toplum kuruluşlarına ise zekât verilmez. Halka hizmet veren bu gibi kurumların varlıklarını sürdürmeleri için desteklenmeleri gereklidir. Ancak bu zekât dışında gönüllü yardımlar yolu ile yapılmalıdır.

Kimlerin Zekât Vermesi Gerekir?

Zekâtın farz olabilmesi için hem mükelleflerle hem de mallarla ilgili şartlar vardır:

Zekât verecek kimsenin Müslüman, hür, akli dengesi yerinde ve ergenlik çağına girmiş olması,
Temel ihtiyaçlarının ve borçlarının dışında nisap miktarı veya daha fazla mala sahip olması,
Zekât verilecek malın gerçekten veya hükmen artıcı olması,
Zekâtın verilebilmesi için tam mülkiyetin bulunması,
Nisap miktarına ulaşıldıktan sonra, bu malın üzerinden 1 kameri yıl (355 gün) geçmiş olması,

Nisap Miktarı Nedir, Ne Kadardır?

Sözlükte “sınır, işaret” anlamlarına gelen nisap kelimesi fıkıh terimi olarak zekâtın farz olması için gereken ölçü ve miktarı ifade eder. Asgari zenginlik ölçüsü diyebileceğimiz nisap miktarı, zekâta tabi her mal için, Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem tarafından belirlenmiştir.

Hadislerde nisap miktarı şu şekilde gösterilmiştir: Gümüşte nisap miktarı 200 dirhem (595 gr), altında 20 miskal (80.18 gr), hayvanlarda ise 5 deve, 30 sığır, 40 koyundur.

Hangi mallar için zekat verilir?

Altın, gümüş ve banknot
Ticaret malları
Hayvanlar
Maden ve defineler
Arazi ürünleri

Zekatı verilmeyecek mallar hangileri?

Zekâta tabi olmayan mallar şunlardır:

Temel ihtiyaç malları: Kişinin oturduğu ev, gerekli ev eşyası, elbise, binek, meslek aletleri gibi temel ihtiyaçları zekâta tabi değildir.
Haram mal: Faiz, kumar, rüşvet ve gasp gibi yollardan elde edilen mallar zekâta tabi değildir.
Süs eşyası: Altın ve gümüş dışında elmas, zümrüt ve inci gibi evde bulundurulan süs eşyası zekâta tabi değildir.
Asli ihtiyaçtan fazla olan ev eşyası: Örneğin, ihtiyaçtan fazla olan halı, elbise, yatak, dikiş makinası, buzdolabı, çamaşır makinası gibi eşyalar zekâta tabi değildir.
Gelir getiren mallar: Dükkân, otel, depo ve daire gibi kiraya verilen şeyler, taşımacılıkta kullanılan dolmuş, otobüs, tır gibi vasıtaların kendi değerleri ve atölye, fabrika gibi yerlerde bulunan demirbaş eşyalar zekâta tabi değildir. Ancak tüm bunlardan gelen gelir zekâta tabidir.
Elden çıkıp istifade edilemeyen mallar: Çalınan, zorla alınan ve geri alınması umulmayan, deniz vb. bir yere düşüp çıkarılması mümkün olmayan mallar zekâta tabi değildir.
Bir şeyin karşılığı olmayan mallar: Verileceği söylenen ancak hâlâ ele geçmeyen mehir, miras ve vasiyet gibi alacaklar zekâta tabi değildir.

Zekât Nasıl Hesaplanır?

Kişi nisap miktarı mala ulaştığında bu günü başlangıç tutarak 1 hicri yıl (355 gün) bekler. Bu dönem içerisinde kişinin parası artıp azalabilir. 1 kameri yıl tamamlandığında eğer kişinin malı hala nisap miktarından fazla ise kişinin zekât verme vakti gelmiştir ve zekât hesaplaması yapması gerekir.

-Altın ve gümüşler,
-Nakit ve banka hesabında bulunan paralar,
-Ticaret mallarının tutarını ve satma amacıyla elinde bulundurduğu mülkiyetler,
-Alacaklı olduğu para miktarı toplanır.
-Eğer kişinin borcu varsa bu borç miktarı çıkan toplam mülkiyet hesabından çıkarılır.

Sonuçta çıkan hesap nisap miktarından fazla ise bu miktarın 40’da 1’ini (%2.5) zekât olarak verir. Nisap miktarından az ise o kişiye zekât vermek farz değildir.

Zekât Kimlere Verilir?

Zekâtın verilebileceği sınıflar Kur’an-ı Kerim’de, Tevbe suresinin 60. ayetinde belirtilmiştir. Ayet-i kerimeye göre zekât verilebilecek sınıflar:

Fakir Müslümanlar
Miskinler
Borçlular
Mücahidler (Allah yolunda savaşanlar)
Yolcular
Zekâtamilleri *Bugün için böyle bir sınıf yoktur.
Köleler *Günümüzde kölelik fiilen kalktığı için bu sınıfta ortadan kalkmıştır.
Kalpleri İslam’a ısındırılacaklar *Hz. Ebubekir devrinde bu desteğe ihtiyaç kalmadığı için bu sınıfta artık yoktur.