Hem çocuklarda hem de yetişkinlerin sağlığı için en önemli vitaminlerden D vitamini eksikliği pek çok sağlık sorununa kapı açabilir. Kemik sağlığının olmazsa olmazı D vitamini kanser gibi hastalıklarda da önlem olabilir.
D vitamini, hem yetişkin hem çocuk sağlığı için gerekli olan vitaminler arasında yer almaktadır. D vitamini eksikliğinde hem yetişkinlerde hem de çocuklarda çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Bu nedenle vitamin seviyelerinin istenilen düzeyde olması çok önemlidir. Tıp dilinde kalsiferol denilen, yağda çözünen, karaciğerde ve yağ dokuda depolanan vitamin çeşitlerinden biridir. D2 ve D3 olarak iki tipe ayrılmaktadır. Güneşten ve besinlerden alınan D vitamini, karaciğerde ve böbrekte değişime uğrayarak daha etkili bir kimyasala dönüşmektedir. Fosfor ve kalsiyum maddelerinin kan seviyelerini dengeleyen vitamin, D vitaminidir. Diş ve kemik sağlığı açısından son derece önemlidir. Kalsiyumun bağırsaklarda emilimini sağlarken böbreklerde de kalsiyum kaybını azaltmaktadır. Kemiklerin kalsiyum birikimi ile sertleşmesi D vitamini ile gerçekleşmektedir. İç Hastalıkları (Dahiliye) uzman doktorların yönlendirmesiyle hastanın kolundaki bir damardan girilerek kan alınır. Bu kanda D vitamini değeri bulunur.
Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, D vitamini tetkiklerinin aşırı şekilde artması nedeniyle bazı kısıtlamalara gitti. Şuanda Aile Hekimleri Sağlık Ocağı'nda D vitamini testi yapmamaktadır.
D vitamini testi özel ve devlet hastanelerinde yapılmaktadır.
Her şeyin fazlası vücut için zararlıdır. D vitamini miktarı için de aynı şey geçerlidir ve fazlası zehirlenmelere sebebiyet verebilmektedir. Yüksek D vitamini seviyesi, organlarda ve yumuşak dokularda kalsiyum birikimlerine yol açabilmektedir. Bunun sonucunda da böbrek taşı, yüksek tansiyon atakları görülebilmektedir. Ayrıca D vitamini fazlalığı kanda kalsiyum yükselmesine, böbrek hastalıklarına, böbrek taşlarına ve damar sorunlarına yol açabilmektedir. Fazla D vitamini zehirlenmelere yol açabilmekte ve bu zehirlenme sonucunda gelişen böbrek yetmezliği ve kalp yetmezliği ölüme sebep olabilmektedir. Erken toksisite (zehirlenme) belirtileri kemik ağrıları, sersemlik, ağız kuruluğu, kabızlık, sürekli baş ağrısı, susuzluk, kas ağrısı, iştahsızlık, mide bulantısı, kusma, düzensiz kalp atışı şeklinde görülebilmektedir. Kronik toksisite belirtileri ciltte kaşıntı, mide bulantısı, cinsel isteksizlik, şiddetli mide ağrısı, psikiyatrik problemler, kemik ağrısı, idrarda bulanıklık, gözlerin ışığa karşı hassas olması, kusma gibi durumlarla kendini belli edebilmektedir.
Güneş ışınları, D vitamini fazlalığını yok ettiği için güneşlenme ile D vitamini zehirlenmesi meydana gelmemektedir.
D vitamini eksikliği, vücudun tüm sistemlerini etkilemekte ve pek çok hastalığa davetiye çıkarmaktadır. Günümüzün yaşam koşulları, kapalı ortamlarda çalışmak, açık hava aktivitelerini yeterince gerçekleştirmemek, yetersiz beslenme D vitamini eksikliğini artırmaktadır. D vitamini eksikliği, her yaş grubunu etkileyen ve önemli sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına sebep olan bir etkendir. D vitamini eksikliği çeşitli belirtilerle ortaya çıkabilmektedir. Burada önemli olan detay, kişilerin kendilerini izlemesi ve gerekli önlemleri almasıdır. D vitamini eksikliği belirtileri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
- Genel vücut ağrısı
- Yorgunluk
- Yürümekte zorlanma (denge problemi)
- Kemik ağrısı
- Kuvvet kaybı
- Saç dökülmesi
- Baş ağrısı
- Depresyon
- Değişken ruh hali
- Uykusuzluk
- Eklemlerde ve parmaklarda ağrı
- Gözaltı morlukları
- Aşırı terleme
- Kilo vermekte güçlük çekme
- Sürekli üşüme
D vitamini eksikliği kişilerde; kanser, kronik yorgunluk, diyabet, hipertansiyon, depresyon, romatizma ve kalp hastalıkları gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. D vitamini eksikliği; kemik yoğunluğunu da olumsuz etkiler ve kemik hastalıklarına davetiye çıkarır.
* Fazla Düşük D Vitamini Seviyesi: 30 nmol / L'nin altında (12 ng / mL)
* Hafif Düşük D Vitamini Seviyesi: 30 nmol / L (12 ng / mL) ile 50 nmol / L (20 ng / mL) arasında
* Normal D Vitamini Seviyesi: 50 nmol / L (20 ng / mL) ile 125 nmol / L (50 ng / mL) arasında
* Yüksek D Vitamini Seviyesi: 125 nmol / L'den (50 ng / mL) yüksek