CDS, dünya genelinde borçlanma maliyetleri açısından oldukça önem arz ediyor ve yatırımcıların yatırım kararı alırken yaptıkları risk ölçümünde kullanılıyor. CDS risk primi nedir? CDS primi nasıl hesaplanır, yüksek CDS priminin yorumlaması nasıl yapılır?
CDS risk primi nedir?
Türkçeye çevrilmiş hâli Kredi Risk Primi olan CDS bir ülkenin aldığı krediyi geri ödememe riskini ifade eden değerdir. Bu değerin hesaplanmasında farklı hususlar göz önünde bulundurulur.
CDS risk primi nasıl hesaplanır?
Yaklaşık 30 yıl önce kullanıma sunulan CDS'ler bir çeşit sigorta olarak görev yaparken, yatırımın riskini en aza indirmek için ödenmesi gereken tutarın hesaplanmasında yardımcı oluyor.
Bir türev varlık olan, yani fiyatı bir dayanak varlığa dayanan CDS'ler şirketlerin ve ülkelerin risk seviyelerinin fiyatlanmış hali olarak yatırımcının karşısına çıkıyor.
Bu durumda risk arttıkça ödenecek sigorta bedeli de artıyor. Öte yandan, CDS'lerdeki gerileme yatırımcıların risk algısının da azalmasına yardımcı oluyor. Böylece yatırımcıların söz konusu ülke veya şirkete yatırım yapma kararları pozitif etkileniyor.
CDS risk priminin hesaplanmasında dikkate alınan diğer parametreler ise aşağıdaki gibidir:
- Piyasanın güvenilirlik durumu
- Ülke borcunun mevcut gayri safi hasılaya olan oranı
- Söz konusu ülkenin mevcut bütçe açığı
CDS'ler varlık fiyatlarını nasıl etkiler?
CDS'ler varlıklarına yatırım yapılan bir devletin veya şirketin temerrüde düşme, yani batma durumu için önlem alınmak istendiğinde ortaya çıkıyor.
CDS işlemleri genellikle yabancılar tarafından yapılan kompleks işlemler olarak dikkati çekerken, bu işlemlerde arbitraj dahil olmak üzere birçok faktör etkili oluyor.
CDS'lerin ayrı bir varlık olarak alınıp satılabilse de genel olarak CDS'ler tahvil ihraçlarında gerçekleşen faizin belirlenmesinde oynadığı rolle fonlama maliyetlerinde belirleyici konumda bulunuyor.
Kredi risk primi yüksek olan devletler veya kurumlar fonlama ihtiyaçlarını giderirken daha fazla faiz ödemek durumunda kalıyor, CDS'leri geriledikçe de daha az faiz ödeme fırsatı yakalıyor.
Yüksek CDS priminin yorumlaması nasıl yapılır?
Bir ülkenin CDS priminin yüksek olmasının ya da zaman içerisinde yükseliş göstermesinin nasıl yorumlandığı sıklıkla araştırılan konulardandır. CDS priminin yükselmesinin işaret ettiği durumlar ise aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Yüksek bir CDS primi ülkeye dair yatırımların azalmasına işaret edebilir.
- Bir ülkenin CDS primi yüksek ise bu ülkeye yatırım yapılması da maliyetli olabilir.
- CDS priminde her bir 100 puan için %1 oranındaki sigorta maliyetinden söz edilebilir.
- Bir ülkenin CDS puanı 400 ise söz konusu ülkeye yatırım yapmak isteyen bir kurum parasını sigortalarken %4 oranında maliyete girmelidir.
- Kredi risk priminin yükselmesi ise maliyetin de artmasına yol açarak uluslararası bağlamdaki yatırımların azalmasına zemin hazırlar.
- Dolayısıyla CDS puanının yüksekliği uluslararası yatırımların artışı ile ters orantılıdır.
