Oya ÖZBEY (Öğretmen): Babamın SSK'da 1990 prim ödeme günü var. Ancak babam, 40 gün önce vefat etti. Ölmeden önce SSK'ya malulen emeklilik için başvurdu. Kalp ameliyatı geçirdiği halde, kabul etmediler. Doktorlar, ölmeden önce böbreklerinin çok az çalıştığını söyleyip iyileşirse malulen emekli olabileceğini söylemişlerdi. Ama babam vefat etti. Şimdi anneme maaş bağlanmasını istiyoruz. Olur mu? Bir de babamın askerdeyken olan günleri var. Bu günler 1990 iş gününün içinde midir, yoksa 1990 iş gününden düşülür mü? Düşülürse annemin emekli olması için ne yapmalıyız, annem emekli olur mu?

Ölüm aylığından yararlanma şartları, 506 sayılı Kanun'un değişik 66. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddenin (c) fıkrasında, "Toplam olarak 1800 gün veya en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinin her yılı için ortalama olarak 180 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş durumda ölen sigortalının hak sahibi kimselerine aylık bağlanır" düzenlemesi var. Buna göre, "toplam olarak 1800 gün ve daha fazla prim ödemiş olması" veya "En az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinin her yılı için ortalama olarak 180 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olması" şarttır. 1800 günlük primin tamamının SSK'ya yatması bile gerekmemektedir. Hizmetleri Birleştirme Yasası uyarınca diğer kurumlara yatırılan primler de değerlendirmeye katılmaktadır. En az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinin her yılı için ortalama olarak 180 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmasının anlamı, 5 x 180 = 900 gün, yani 5 yıl içinde toplam 900 gün prim ödenmiş olması yeterlidir.

Okuyucumuzun babasının SSK'da 1990 prim ödeme günü bulunduğuna göre, babasının askerlik günleri de düşülmeyeceğinden, SSK'dan temin edecekleri gerekli belgelerle, evli olmayan annesinin ölüm aylığı bağlanmasını talep etme hakkı doğmuş bulunmaktadır. Adreslerine en yakın SSK birimine ölüm aylığı talebini yapmalıdırlar.

Babamın eksik SSK primlerini dışarıdan ödeyebilir miyim?

Yunus EMRE (Öğrenci): Benim sorum, babamın emekliliği hakkında. Babamın emekli olabilmesi için, 8 yıl 5 aylık işgünü daha doldurması gerekmekte olduğunu öğrendim. Bu 8 yıl 5 aylık SSK parasını dışardan ödeyebilir miyim, ödeyebiliyorsam tutarı ne olur?

Okuyucumuzun babasının emekli olabilmesi için doldurması gereken 8 yıl 5 aylık (3030 günlük) primin dışardan ödenmesi mümkün değildir. Ancak 3 yıllık, yani 1080 günlük primin daha önce ödenmiş olması halinde, isteğe bağlı sigortalılık yoluyla başvurudan sonraki her ay itibariyle 30 günlük prim ödenmesi mümkündür. Ayrıca askerlik borçlanması da yapılabilir.

Staj sonrası sigortalılığımdan önceki askerliğimi
borçlanmam yararlı mı?

Bülent ÇÖLGEÇEN: Ben 1990 staj dönemi sigortalı idim. Ancak bunun emeklilik için geçersiz olduğunu öğrendim. Benim staj döneminden sonraki sigortam, 14.01.2000 tarihinde başlıyor. Askerlik terhis tarihim, 1996. 18 ay askerlik borçlanması yapabilir miyim ve bu emeklilik yaşımı etkiler mi?

Okuyucumuzun 18 aylık (yani 1 yıl 6 aylık) askerlik borçlanması yapması, sigortalılık süresini 1,5 yıl öne (14.07.1998'e) çekecektir. Böylece sigortalılığı 08.09.1999 tarihi öncesinden başlayacağından emeklilik yaşını da etkileyecektir. Kademeli emeklilik hükümlerine göre, 25 yıllık sigortalılık süresini, 57 yaşını, 5900 prim ödeme gününü doldurduğunda SSK'dan yaşlılık aylığını isteyebilecektir.

İş Müfettişlerinin denetimi, işçi çıkarmaya neden olur mu?

Mehmet ERTEM (Öğrenci): Hocam, Ben Kayseriliyim. İş Müfettişleri, sizin bir yazınızda söylediğiniz gibi çalışsa, Kayseri'de ne olur biliyor musunuz? Yani hiçbir işveren sigortasız işçi çalıştıramasa? Ben söyleyeyim hocam: Evvela hiç bir işveren; ne yapalım bütün çalışanları sigortalı yapalım bari demez, hemen işçi çıkarmaya başlarlar. Çünkü sigortasız işçi çalıştırıyorken 10 YTL harcıyorsa, sigortalı çalıştırırken en fazla 15 YTL harcamak isterler, dolayısı ile kayıtlarda görülmeyen, ama var olan reel istihdama darbe olur bir manada bu. Yani işvereni değil belki ama, işçiyi düşünmek lazım gibi geliyor bana.

İş Müfettişleri ve sair denetim elemanlarının kayıtdışı istihdamı denetlemesinden işçilerin zarar görmesinin haklı bir yönü yoktur. İş güvencesi sistemi de işlemektedir. Ancak işverenlerin istihdam maliyetlerinin düşürülmesine yönelik fikirlerine de kulak vermek ve bunun için gerekli tedbirleri de almak gereklidir. Umarım reform sürecinde bu hususa dikkat edilir.

Ne zaman emekli olabilirim?

Cennet KÖRDEMİRCİ (sekreter): Ben, 01.01.1953 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 01.11.1991. Bugüne kadar 4154 iş günüm var. Ne zaman emekli olabilirim?

Okuyucumuz, kademeli emeklilik hükümlerine göre, bayan sigortalı olarak, 20 yıllık sigortalılık süresini, 48 yaşını, 5525 prim ödeme gününü doldurduğunda SSK'dan yaşlılık aylığını isteyebilecektir. Okuyucumuz 48 yaşını (01.01.2001) doldurmuştur. Kalan prim ödeme günü 1371 gündür. Bu eksiğini ve 20 yıllık sigortalılık süresini 01.11.2011 tarihinde tamamlayıp SSK'dan yaşlılık aylığını talep edebilecektir.

Gemi adamı olarak itibari hizmetle ne zaman emekli olabilirim?

Kurtulay ÇINAR (gemici): 1962 doğumluyum. 21.09.1984 tarihinden beri, gemici olarak denizde çalışmaktayım. 21 senelik çalışmışlığım var. 4000 işgünü yıpranma primi yatırılmıştır. Hâlâ denizde çalışmaktayım, prim gün sayısı 7200 gün olmuştur, ne zaman emekli olabilirim?

Okuyucumuzun itibari sigortalılık süresinden yararlanabilmesi için 2098 sayılı Yasa'ya tabi olarak çalışması gereken süre, en az 3600 gündür (506/Ek Mad: 6). Toplam 4000 günlük 2098'e tabi olarak çalışması nedeniyle itibari hizmet süresinden yararlanmaya hak kazanacaktır. Okuyucumuzun itibari sigortalılık süresinden yararlanacağı süre ise 1000 gündür. Buna göre 2 yıl 9 ay 10 günlük itibari hizmeti olduğuna göre, 21.09.1984 olan sigortalılığının başlangıcı, 1000 gün (2 yıl 9 ay 10 gün) geriye gitmiş gibi hesaplanacak ve 11.01.1982 olarak dikkate alınacaktır. Söz konusu itibari hizmet süresi sigortalılık başlangıç tarihini 1000 gün (2 yıl 9 ay 10 gün) geriye götürürken, prim ödeme gün sayısında herhangi bir artış sağlamamaktadır. Bu nedenle, halen 7200 günlük sigortalılık süresine sahip olduğuna göre, 4759 sayılı Kanunla düzenlenen kademeli emeklilik şartlarına göre, itibari hizmet süresinin, sigortalılık süresi ve yaşa etkisini hariç tutarsak, 25 yıllık sigortalılık süresini, 48 yaşını ve en az 5225 prim ödeme gününü tamamlaması gerekirken, itibari hizmet süresi hakkındaki düzenlemeden olumlu etkilenecektir. Buna göre, okuyucumuzun sigortalılık süresi, itibari hizmet süresi kadar geriye gidildiğinde, sigortalılığının başlangıç tarihi, 11.01.1982 olacağından, 11.01.2007 tarihi itibariyle 25 yılı dolduracağı, yine bu nedenle 45 yaşını 2 ay 20 gün geçtiğinde, yani 21.09.2007 tarihinde yaşlılık aylığını hak edeceği, halen yeterli prim ödeme gün sayısının bulunduğu; 21.09.2007 tarihinde yaşlılık aylığına hak kazanacağı hesaplanmıştır.

Basındaki çalışmalarıma göre itibari hizmetle ne zaman emekli olabilirim?

Özer ERCİL: Benim sigorta başlangıcım, 01.03.1982 ve toplam yatırılan primim 7100 gün. Bu primin 6080 günü 2a olarak yatırıldı ve halen de 2a olarak yatırılmaya devam ediliyor. Doğum tarihim ise 01.01.1966. Bu durumda hangi tarihte emekli olabilirim?

Yukarıda belirtildiği üzere, okuyucumuzun itibari sigortalılık süresinden yararlanabilmesi için çalışması gereken en az 3600 prim ödeme günlük basın çalışması mevcuttur. Toplam 6080 günlük 2098 sayılı Yasaya tabi olarak çalışması nedeniyle itibari hizmet süresinden yararlanmaya hak kazanacaktır. İtibari sigortalılık süresinden yararlanacağı süre ise 1520 gündür.

Ancak okuyucumuz, 01.04.1981 tarihinden sonra işe girdiğinden 18 yaş şartına tabidir. 18 yaşını 01.01.1984 tarihinde doldurduğundan, yaşlılık sigortası yönünden sigortalılığının başlangıcı, 01.01.1984 olmaktadır. Buna göre, itibari hizmet süresini dikkate almadan, 25 yıllık sigortalılık süresini, 48 yaşını ve en az 5225 prim ödeme gününü doldurduğunda yaşlılık aylığına hak kazanacaktır. 25 yıllık sigortalılık süresini 01.01.2009 tarihinde, 48 yaşını 01.01.2014 tarihinde dolduracaktır. En az 5225 prim ödeme gününü ise doldurmuş (7100 gün) bulunmaktadır.

Bu bilgiler doğrultusunda hesaplanan itibari hizmet nedeniyle 1520 günü (4 yıl 2 ay 20 günü) sigortalılık süresi ve yaşından indirmek gerekmektedir:

a)Yukarıda belirtilen ve 01.01.2009 tarihinde dolan 25 yıllık sigortalılık süresinden, hesaplanan itibari hizmet nedeniyle 1520 günlük (4 yıl 2 ay 20 günlük) sigortalılık süresi indirildiğinde, 25 yıllık sigortalılık süresinin (itibari hizmet süresi, prim ödeme gün sayısında herhangi bir artış sağlamadan, sigortalılığının başlangıcını bu süre kadar geriye götürdüğünden, sigortalılığının başlangıcı, 11.10.1979 olarak dikkate alındığından) 11.10.2004 tarihinde dolduğu hesaplanmıştır.

b)Hesaplanan 1520 günlük (4 yıl 2 ay 20 günlük) itibari hizmet süresi, 48 yaşından indirilecektir. Buna göre, 43 yaşını 9 ay 10 gün geçtiğinde (yani 01.01.2014 tarihinden 4 yıl 2 ay 20 günlük süre eksiltilerek bulunan 11.10.2009 tarihinde) SSK'dan yaşlılık aylığını hak edecektir.

Kısaca, okuyucumuz, 4759 sayılı Kanundaki kademeli emeklilikle ilgili düzenlemeden etkilenecektir. İtibari hizmet nedeniyle sigortalılık başlangıç tarihi olan 11.10.1979 tarihi itibariyle hesap yapıldığında, 25 yıllık sigortalılık süresini 11.10.2004 tarihinde doldurmuştur. 48 yaşından da 1520 gün (4 yıl 2 ay 20 gün) indirilecektir. 11.10.2009 tarihinde indirimli yaşını (43 yıl 9 ay 10 gün) tamamlayacaktır. Bunlara göre, en az 7100 prim ödeme gününü de doldurduğundan, 11.10.2009 tarihinde yaşlılık aylığına hak kazanacağı; eğer devam eden çalışması nedeniyle azami 5 yıllık itibari hizmet indirimini hak edebilirse, 43 yaşını dolduğu tarihten (01.01.2009'dan) sonra, yaşlılık aylığını SSK'dan isteyebileceği hesaplanmıştır.

TAHSİN SINAV

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu

Online İlan