6 Kasım'da yapılan parlamento seçimlerine dünyanın ilgisi Azerilerden daha yoğundu.

İBRAHİM KARAGÜL AZERBAYCAN

Başkanlık sistemiyle yönetilen ve bakanların dışarıdan atandığı ülkede parlamento seçimlerinin dünya genelinde neden bu kadar yankı bulduğunun cevabı çok önemli. Amerika'dan Avrupa Birliği'ne, Türkiye'den Rusya'ya, Bulgaristan'dan Estonya'ya kadar, "Azerbaycan'la ne ilgisi olabilir" diyebileceğiniz ülkeler bile Bakü'ye onlarca gözlemci gönderdi ve bu kişiler ülkenin hemen her bölgesine dağıtıldı.

17 ülkeden bin beş yüzden fazla gözlemci Azerbaycan Seçim Komisyonu'na kayıt yaptırdı. Amerika, Rusya ve Türkiye en fazla gözlemci gönderen ülke-lerden. ABD'nin sadece Bakü Büyükelçiliği'nden 40'a yakın kişi seçimleri izledi. Polonya, Bulgaristan, Ukrayna, Gürcistan ve Estonya gibi ülkelerin dışında uluslararası kuruluşların ağırlığı dikkat çekici biçimde yoğundu. Sadece AGİT'ten yedi yüz civarında, Bağımsız Devletler Topluluğu'ndan 168, Avrupa Konseyi'nden 51, Uluslararası Kriz Grubu ve NATO gibi bir çok örgütten görevliler seçimleri izledi.

Türkiye seçimleri yakından izledi

Türkiye'nin belirgin bir ağırlığı hissedildi. Gerek değişik uluslararası kuruluşlar gerekse sivil toplum örgütleri bünyesinden çok sayıda milletvekili Bakü'deydi. 82 kişilik kalabalık bir heyetle Bakü'ye gelen Marmara Grubu'nun dışında Avrasya Vakfı, Avrasya Demokrasi Derneği, ASAM gibi sivil toplum kuruluşları da seçimleri yakından izledi.

Bakü sivil toplum örgütlerinin gövde gösterisine sahne oldu. Gürcistan, Ukrayna ve Kırgızistan'dan sonra Kafkaslar ve Orta Asya'ya yönelik demokrasi devrimleri'nin Azerbaycan'a nasıl yansıyacağı merakla beklendi. Kadife Devrim'lerin önde gelen sponsorlarından Amerikan yardım kuruluşu USIAD tam 3 bin görevlisiyle yoğun bir çalışma yürüttü. Bu kuruluş, seçim merkezlerinin önüne kurduğu sandıklarla oylarını kullandıktan sonra dışarı çıkanları adeta yeniden seçime tabi tuttu. Onlarla anket yaptı, oy oranlarını tesbit etmeye çalıştı. Bir çok ülkede izin verilmeyen bu yöntem, yolsuzluk beklentilerinin yoğun olduğu Azebaycan'da uygulanabildi.

Yolsuzluklar ön planda

Dünya, Azeri halkının tercihlerinden daha çok yolsuzluklar üzerinde durdu. Ancak oy sandıkları kapanana kadar yapılan gözlemler sırasında belirgin olumsuzluklar tesbit edilemedi. Gerek uluslararası temsilciler gerekse NGO seiçimin ilk günü ciddi bir itiraz ortaya koymadı. Ancak ilk gün muhalefet bloku, ikinci ise gün de AGİT, seçimlerin uluslararası standartlarda olmadığını açıkladı. Bakü yönetimi, gözlemcilerin ve NGO'ların çalışmalarına yeterli kolaylığı sağladı. Böylece üzerindeki olumsuz imajı silmeye çalıştı. Şeffaf mürekkepten yaşlı ve hastalar için evlere oy sandığı göndermeye kadar bir dizi olumlu adımlar attı.

125 sandalye için 48 partiden 2 binden fazla adayın yarıştığı, bin 400'den fazla bağımsız adayın katıldığı seçimlerin Azerbaycan standartlarının üstünde geçtiğine dair kanaatler var. Olumsuzlukların İlham Aliyev iktidarının meşruiyetine ağır darbe vuracağı beklentisi yönetimin uluslararası standartların uygulandığına dair kanaatin oluşmasına yönelik yoğun çaba harcamasına neden oldu.

Muhalefet: Seçimleri tanımıyoruz!

Seçim sonuçları Azerbaycan muhalefeti için tam anlamıyla bir fiyasko oldu diyebiliriz. Seçim öncesi iktidar yanlılarının tahminleri yüzde 60 iktidar, yüzde 15 muhalefet şeklindeydi. Bağımsız adaylara büyün şans tanınıyordu. Henüz kesinleşmeyen sonuçlara göre İktidar Yeni Azerbaycan Partisi yüzde 63 milletvekili çıkardı. Muhalefet ise şu ana kadar 12 milletvekili çıkarabildi. Ancak Bağımsızların oy oranı son derece dikkat çekici oldu. 41 bağımsız adayın seçilmesi kesinleşti.

Turuncu devrim başka bahara

« Geri Dön