Dünkü yazıda, değerli iki okurumuzun soruları üzerine, gayri müslimlerin kestikleri konusuna başlamış ve müslümanlar için kesim usûllerinin önemini belirtmiştik. Bugün, Allah'ın adını anma/besmele çekme çerçevesinde gayri müslimlerin kestiklerini yeme konusunu ele alalım.

Besmele Çekmek (Allah'ın Adını Anmak:Tesmiye)

Hayvan kesiminde Allah adını anmak (besmele çekmek:tesmiye), etin yenmesinin helal olması için şarttır. Bu konuda, tevhide dayalı inanç, düşünce ve davranışı pekiştirmeyi amaçlayan şu âyetler, temel oluşturur: "Onun âyetlerine inanmışsanız, Allah'ın adı anılan şeyden yeyin." (En'âm, 6/118); "Üzerine Allah'ın adı anılmayan şeyden yemeyin. Bunu yapmak, Allah'ın yolundan çıkmaktır." (En'âm, 6/121) Ayrıca, Allah'tan başkası veya putlar adına kesilen hayvanların yenmesi, özleri helal olsa bile, sırf bu sebeple haram kılınmıştır. (Bakara, 2/173; Maide, 5/3; En'âm, 6/145; Nahl, 16/115) O kadar ki, "üzerine Allah'ın adını anma" ifadesi, Kur'an-ı Kerim'de birkaç yerde hayvanı boğazlama/kesme anlamına da kullanılmıştır. (Hacc, 22/28, 34, 36)

Allah'ın veya Başkasının Adını Anmak

Besmele çekip Allah'ın adını anmak konusunda, üç görüş bulunmaktadır:

1) Kesinlikle Şarttır: Zâhirîlere göre, âyetlerin açık ifadeleri dolayısıyla, hayvan kesiminde Allah'ı anmak zorunludur. Kasten ya da unutarak besmele çekmeyi unutanın kestiği hayvanın eti yenmez.

2) Unutulmazsa Şarttır: Çoğunluğu oluşturan Hanefilere, Malikîlere ve Sevrî'ye göre, âyetin lafzına bakarak, hayvan kesimi sırasında unutulmazsa besmele çekmek şarttır. Unutularak besmele çekilmemişse, kesilen hayvanın eti yenir. Kasten besmele çekilmemişse, hayvanın eti yenmez.

Hanefilere ve Hanbelîlere göre, bir müslüman, kesim sırasında üzerine Allah'ın adı kasten anılmamış hayvan etlerini, ne kendi evinde, ne de ehli kitabın sofralarında yiyemez.

Malikîlere göre, besmele, müslümanın kestiği hayvanın helal olması için şarttır; ehli kitap tarafından kesilen bir hayvanın helal olması için, besmele çekme şartı yoktur.

Bu çerçevede, başta Hıristiyan ve Yahudilerin kutsal günlerinde (kilise ve bayramlar için kesilenlerde) veya başka zamanlarda, kesim sırasında açıkça Mesih, Meryem, Üzeyir ve Aziz gibi bir isim anmadan usûlüne uygun biçimde kanı akıtılarak kesmiş oldukları eti yenilen hayvanların etleri helaldir. Kesim sırasında, putlar ve başka kutsal varlıklar gibi, Allah'tan başkasının adını andıkları bilinir veya duyulursa, böyle kesilen hayvanların etlerini yemek çoğunluğa göre kesinlikle haramdır, çünkü Allah'tan başkasının adı anılarak kesilen hayvanların etlerini yemek yasaklanmıştır (Maide, 5/3; En'âm, 6/118); Malikîlerden Eşheb gibi bazı fakihler ise, âyetin genel ifadesine bakarak, bunların dahi yenilebileceğini savunur; İmam Malik'e göre ise mekruhtur.

3) Besmele Menduptur: Şafiîlere göre, hayvan kesiminde besmele çekmek, farz olmayıp menduptur. Kesimi yapan, bilerek veya unutarak besmeleyi terk ederse, kesilen hayvanın eti helaldir. Besmeleyi bilerek terk etmek, sünnete aykırı olduğu için mekruhtur; ama bu hayvanın eti yine de yenir.

Bu temelde, Şafiîlere göre, Allah'tan başkasının adı anılmamak şartıyla, ehli kitapça kesilen bir hayvan üzerine Allah'ın adı anılsın anılmasın eti helaldir.

Hz. Peygamber (s.a.), kendisine sorulan, "Ey Allah'ın elçisi! Gittiğimiz yerlerde bize et getiriyorlar. Keserken, besmele çekip çekmediklerini bilmiyoruz. Bunu yiyelim mi?" sorusuna, Allah'ın adını anın ve yeyin" cevabını vermiştir. (Buharî, tevhîd, 21, zebâih, 21; Ebu Davud, edâhî, 13, 19) Bu hadise göre, öncelikle besmele çekip çekilmediğini araştırıp soruşturma yükümlülüğü yoktur, ikinci olarak besmele çekerek yeme izni vardır. Besmele çekilmesini soruşturma, kolayca üstesinden gelinebilecek bir zorluk değildir. Bu, o derece ileri noktaya varır ki, evham yaparak etlerin yenilmesini neredeyse imkânsızlaştırabilir.

VECDİ AKYÜZ

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu

Online İlan