Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, pazar günü geleceği Ankara'da, enerji hatları, terörle mücadele ve Irak konuları kadar, Türkiye'deki doğalgaz dağıtım hatlarına talip olan Rus Gazprom şirketi için de nabız yokla-yacak. Mavi Akım'daki şaibelerde de adı geçen Gazprom'un Türkiye'de kurduğu "Bosphorus Gas / Boğaziçi Gaz" adlı şirketin Türk ortağı ise daha önce de Ruslarla iş yapmasıyla tanınan Fenerbahçe eski Başkanı Ali Şen.

Putin Ankara'ya kalın bir enerji çantasıyla geliyor. Ziyarette ön plana çıkacak konular arasında BOTAŞ'ın milyar dolarları bulan "doğalgaz dağıtım kontrat devirleri" yer alacak. Dünyanın en önemli doğalgaz üreticilerinden olan Rusya, Türkiye'deki doğalgaz dağıtımından nihai tüketiciye uzanan tüm zincirde yer almak istiyor. Bu yüzden Putin'in ziyaretinde, Türkiye'de doğalgaz depolama hattından, doğalgaz dağıtımına ve Botaş'ın kontrat devirlerine kadar tüm konular bir bir masaya yatırılacak.

İzmir ve İstanbul dağıtımını istiyor

Rusların en önemli şirketlerinden Gazprom ile Ali Şen ortaklığında kurulan "Bosphorus Gas Corporation" adlı şirket Türkiye'deki doğalgaz dağıtım ihalelerini almak istiyor. Şirket, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (EPDK) İzmir doğalgaz dağıtımıyla ilgili ihaleye girdi ve önyeterlilik aldı. Şirket aynı zamanda İstanbul doğalgaz dağıtımını yapan İGDAŞ'a da talip.

Botaş kontratları devredecek

Türkiye'nin Rusya ile yaptığı doğalgaz antlaşmalarının kontratları Botaş'ın elinde bulunuyor. Ancak Doğalgaz Piyasası Kanunu'na göre Botaş 20 Aralık'a kadar kontratları özelleştirmek zorunda. Yasal olarak, Botaş'ın 5 ülke ile yaptığı doğalgaz kontratlarının yüzde 10'luk bölümünü ihale ile özel sektöre devretmesi gerekiyor.

Ali Şen için girişimde bulunacak

Bu kontrat devirlerine uzun süredir en büyük ilgi gösteren ülke Rusya. Putin'in yanında getireceği dosyada, değeri milyar dolarları bulan yaklaşık 100 milyar metreküplük doğalgaz kontratları için ihaleye çıkılması istenecek. Rusya, bu kontratların kendi bilgisi dışında bir özel şirkete verilmesine de karşı çıkıyor. Ruslar kontratların güvenilir bir şirkete devrini istiyorlar. İki devlet arasında imzalanmış bir kontrat olduğu için bu kontratın herkesle paylaşılamayacağı görüşünü öne sürüyorlar. Bu yüzden bu kontratları Ali Şen ile Gasprom'un ortaklığında kurulan "Bosphorus Gas" şirketinin alması için girişimde bulunacağı belirtiliyor.

Tüpraş rahatsızlığı

Putin'in ayrıca, 1.3 milyar dolara Rus petrol şirketi Tatneft-Zorlu ortaklığının aldığı Tüpraş özelleştirilme ihalesinin iptalinden duyduğu rahatsızlığı da ileteceği, Erdoğan'ın da Putin'e, "Özelleştirme İdaresi kararın iptali için temyize gitti. Ancak reddedildi. Yargı kararına yapabileceğimz birşey yok. Ancak bu ihale kısa süre içerisinde yeniden açılacak" mesajını vereceği belirtiliyor.

Vladimir Putin, Ceyhan'da bir doğalgaz deposu inşa etmek istediklerini, Seydişehir alüminyum tesisleri ile elektrik ve petro-kimya sektöründeki ihalelelerle ilgilendiklerini hatırlatacak.

Mavi Akım'ın İsrail'e kadar uzanması

Putin ayrıca, Rusya'nın en çok önem verdiği projelerin başında gelen Mavi Akım projesinin kapasitesinin geliştirilmesi de var. Rusya, Mavi Akım projesinin Samsun'dan Ceyhan'a kadar uzatılmasını buradan da İsrail'e pazarlanmasını istiyor. Putin'in ziyaretinde ön palana çıkacak diğer bir konu ise Trans-Trakya Petrol Boru Hattı Projesi. Ancak Türkiye buna karşı, "Boğazlardaki tehlikeli yük trafiğini arttırmamak" için bir "by-pass" projesi hazırladı. Türkiye, Mavi Akım gazını Samsun'dan Adana-Ceyhan'a indirmeyi öneriyor. Rusya'nın istediği Trans-Trakya projesinin 600 milyon dolara mal olacağını belirten üst düzey bir Botaş yöneticisi, Türkiye'nin önerisinin daha ucuza malolacağını da bildirdi.

Yedi önemli imza atılacak

l Çok Boyutlu Ortaklığın Derinleştirilmesine İlişkin Ortak Deklarasyon. l Karasularının Ötesinde Tehlikeli Olayların Önlenmesi Anlaşması. l Savunma Sanayii Alanında İşbirliği Kapsamında Mübadele Edilen Gizlilik Dereceli Bilgi ve Malzemenin Karşılıklı Korunması Anlaşması. l İkili Askeri-Teknik İşbirliği Kapsamında Mübadele Edilen Fikri ve Sınai Mülkiyet Haklarının Karşılıklı Korunması Anlaşması. l Türkiye Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi ile Rusya Dışişleri Bakanlığı Diplomatik Akademisi Arasında İşbirliğine Dair Mutabakat Zaptı. l Botaş ile Gazprom Arasında Enerji Alanında İşbirliğine İlişkin Çerçeve Anlaşması. l Türk Eximbank ile Rus Eximbank Arasında İşbirliği Protokolü.

'Erdoğan' marka helikopter ısrarı

Görüşmelerde, Rusya'nın, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin saldırı helikopteri ihalesine katılan Rus-İsrail yapımı "Erdoğan" helikopteri için ısrarını sürdürmesi de bekleniyor. Atak helikopteri ihalesine bir kez daha girmeye hazırlanan Rusya, Rus-İsrail ortak yapımı Erdoğan 52 helikopterlerinin yerine atak yeni bir model hazırlayabileceği mesajını verecek. Erdoğan ise ihalede, belirleyici unsurun "teknik özellikler" olduğunu anımsatarak, "Türkiye'nin toprak şekli çok farklı, kendine has özellikleri var" mesajını verecek.

Erdoğan, 'Putin brifingi' aldı

Başbakan Erdoğan'a, Putin'in Türkiye ziyareti öncesi brifing verildi. 2 saat süren brifinge, Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, Enerji Bakanı Hilmi Güler ve Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım ile Dışişleri bürokratları katıldı.

'Geliştirilmiş Çok Boyutlu Ortaklık'

Putin, Türkiye'ye 32 yıl sonra resmi ziyarette bulunan ilk Rus lider olacak. Putin'e ziyareti sırasında eşi Lyudmila Alexandrovna Putina da eşlik edecek. Putin'in heyetinde Tataristan Cumhurbaşkanı Mintimer Şaymiyev ve İnguşetya Cumhurbaşkanı Murat Zyazikov ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Savunma Bakanı Sergey İvanov ve Enerji Bakanı Victor Khristenko da bulunacak. Rusya-Türkiye ilişkilerinin son ziyaretle birlikte "geliştirilmiş çok boyutlu ortaklık" düzeyine ulaştırılmasının öngörüldüğü belirtiliyor. Putin'in daha önce 2-3 Eylül günleri için öngörülen ziyareti, Beslan'daki rehine krizi nedeniyle ertelenmişti.

ÖZGÜR AKBAŞ-DUYGU GÜVENÇ-HÜSEYİN ÖZAY

« Geri Dön