"Medyada tekelleşme" konusunda dünya ülkeleri arasında en iyi örneğin, Türkiye'nin olduğu bildirildi. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi Dr. Burak Çelik, Türkiye'nin bu konuda en iyi laboratuvar olduğunu belirtti. Buna en iyi örneğin halen Anayasa Mahkemesi gündeminde bulunan RTÜK Kanunu'nun olduğunu hatırlatan Çelik, "Bugün Türk medyası çoğulcu bir yapı izlenimi verse de gerçek böyle değildir. Basın birkaç büyük topluluğun denetimindedir. Bu topluluklar üretimden dağıtıma kadar iletişim zincirinin bütün aşamalarına egemen durumdadır. Bu görünüm Türk halkının özgür, doğru, saptırılmamış çok yönlü bir biçimde bilgiye ulaşmasını engellemektedir" şeklinde konuştu.

Gazete, televizyon kanalı ve radyo sahibi olan bu toplulukların bünyesinde artık bankaların, sigorta şirketlerinin, enerji şirketleri gibi birçok kuruluşun da bulunduğuna dikkat çeken Çelik, bu toplulukların devlet ihalelelerine de girerek, özelleştirme ve kuralsızlaştırma yöneltileri nedeniyle satışa çıkarılan kamu mallarına da sahip olduklarını kaydetti.

Medyadaki tekelleşmenin önüne nasıl geçilebileceği konusunda görüşünü anlatan Çelik, en etkili yöntemlerden birinin "basın kuruluşlarının saydamlığını sağlamak" olduğunu vurguladı. Çelik, "Saydamlığın sağlanabilmesi için, basın alanında etkinlik yürüten ortaklıkların ada yazılı pay belgeleri ile kurulması zorunluğu getirilmelidir" görüşüne yer verdi.

"İç denetim önlenmeli"

Çelik, basında tekelleşmenin yalnızca tekelci sermaye sahiplerinin çıkarlarına hizmet eden bilginin dolaşıma sokulması sonucunu doğurduğunu belirterek,"Özgür, doğru, çok yönlü, saptırılmamış bilgi ve haber dolaşımını sağlamak siyasal gücün yükümlülüğüdür. Siyasal gücün bu yükümlülüğünü yerine getirmek için tekelleşmeyi önleyici düzenlemeler getirmenin yanında, başvurabileceği önlemlerden biri de tekel dışı oluşumların desteklenmesidir. Gazete ve dergi dağıtımı kamusal bir iş olarak örgütlenmelidir" şeklinde konuştu.

"Uluslararası tekelller"

Türkiye'de medyadaki tekelleşmeyi önlemek için çarpraz tekellere izin verilmemesi gerektiğini kaydeden Çelik, iletişim alanındaki çok uluslu şirketlerin oluşumuna izin verilmemesini istedi. Çelik, "Türkiye şimdi böyle bir tehlikeli süreçten geçiyor. On yıllık süreç bunu doğrulamaktadır. Dünya tekeli CNN, CNBC aracılığıyla Türkiye'deki ikinci ortaklığını kurmuştur. Diğer uluslararası tekeller de sıradadır. Bu nedenle Türkiye'de basın alanında yabancı sermayenin varlığına izin verilmemelidir" dedi. Çelik, siyasi gücün de medyadaki tekelleşmeyi önlemede yetersiz kaldığına dikkat çekti.

İŞTE MEDYADAKİ GRUPLAR AYDIN DOĞAN (Doğan Grubu)

Televizyon (Kanal D, CNN Türk), Radyo (Radyo D, Radyo Frekans, Hür FM), Yazılı basın (Hürriyet, Milliyet, Radikal, Posta, Fanatik, Tempo, Finansal Forum Dergi Topluluğu), Banka (Dışbank), Diğer (Yay-Sat, DR Kitap Yayıncılık, e-kolay.net, Doğan Haber Ajansı, Mil-Pa, POAŞ).

DİNÇ BİLGİN (Medya Holding):

Televizyon (ATV), Radyo (Kiss FM, Radyo Port, Şık FM), Yazılı basın (Sabah, Takvim, Bugün, Aktüel, Bravo), Banka (Etibank), Diğer (Sabah Pazarlama, Sabah Haber Ajansı, Sabah Yayıncılık-Kitapçılık.)

UZAN AİLESİ (Uzan Topluluğu):

Televizyon (Star TV, Kanal 6, Kral TV, Tele On), Radyo (Kral FM, Süper FM), Yazılı basın (Star), Damga, Banka (İmar Bankası, Adabank), Diğer (Kepez Elektrik, Çukurova Elektrik, Telsim).

FERİT ŞAHENK (Doğuş Topluluğu):

Televizyon (NTV, CNBC-E), Radyo (Radyo Pop, Radyo 2019), Yazılı basın (Popüler tarih, NTV MAG, Style Life Dergi Topluluğu), Banka (Garanti Bankası, Osmanlı Bankası, Körfez Bank), Diğer (NTVMS, Doğuş Otomotiv).

M. EMİN KARAMEHMET (Çukurova Holding):

Televizyon (Show Tv), Radyo (Show Radyo, Alem FM), Yazılı basın (Akşam, Güneş Bulvar, Dergi Topluluğu), Banka (Yapı Kredi Bankası, Pamukbank), Diğer ( Türkcell, Showpa).

ENVER ÖREN (İhlas Pazarlama):

Televizyon (TGRT), Radyo (TGRT FM), Yazılı basın (Türkiye), Diğer (İhlas Haber Ajansı, İhlas Pazarlama).

KAMURAN ÇÖRTÜK (Bayındır Holding):

Televizyon (BRT), Radyo (BRT FM), Banka (Banca Turco Romana), Diğer (Bayındır İnşaat).

M. NAZİF GÜNAL (MNG Holding):

Televizyon (TV 8), Banka (MNG Bank), Diğer (MNG İnşaat).

DANIŞTAY İZİN VERMEDİ...

Elinde banka, TV ve gazeteler bulunan Aydın Doğan'a ait "İstanbul- Trakya, Konya-Karaman, Trabzon-Rize-Artvin-Gümüşhane ile Antalya Elektrik Dağıtım", Enver Ören'e ait "Bursa-Yalova Elektrik Dağıtım" ve Ferit Şahenk'e ait "Yatağan-Kemerköy-Yeniköy Termik Santral" dağıtım ihalelerini daha önce Danıştay tarafından iptal edildi.