Lügat-i Nâcî'de kelime hakkında verilen bilgi şundan ibaret:

İntihar. A. Kendini öldürmek: fi'l-i kabîh intihar.

Belli ki, Muallim Nâci, kelimeyi de, anlamını da pek sevmemektedir. Bir sözlük yazarından beklenmeyen biçimde kendi değer yargısını, "çirkin eylem" anlamına gelen "fi'l-i kabîh" sözüyle açığa vurmaktadır. Başka kelimeler için, örnek mısralar, beyitler sunarken bu uğursuz kelimeyi çabucak geçmek istemektedir sanki. Aynı durum, "müntehir" kelimesinde de karşımıza çıkar; "intihar eden, kendini öldüren" tanımıyla yetinen Muallim Nâci, "müntehirâne: müntehircesine, müntehirîn: müntehirler" kelimelerini de sunup geçer.

Büyük Türkçe Sözlük'te D. Mehmet Doğan, "intihar" için üç anlam verir. İlki, sözcüğün bilinen anlamı: "Kendi kendini öldürme, canına kıyma." İkincisi şöyle: "Kendini yok etmeye yönelik fiil: Yeni açtığı iş onun mâli intiharını hazırlıyor."

Sayın Doğan'ın, bir örnek cümleyle desteklediği bu anlamın başına "mec." kısaltmasını koymak ihtiyacını hissetmeyişi, yani, intihar'ın mecazen bu anlama geldiğini belirtmeyişi, artık bu "kabih fiil"in bir çeşit olağanlık kazandığını gösteriyor, diyebilir miyiz? Sözcüğün üçüncü anlamı olarak, başına "ar." yani "argo" notunu koyarak da olsa, "Evlenme" tanımını vermesi, ülkemizde kabahatten lâtîfe çıkarma yolunda hayli mesafe aldığımızı gösteren bir hoşluk olmalı. (Buralarda bir yere bir ünlem işareti gerekiyordu ya, neyse!)

Türkçenin en yeni sözlüklerinden biri olan Axis 2000 Ansiklopedik Sözlük'te intiharın anlamları şöyle sıralanmış:

1.Bir kişinin ruhsal veya toplumsal sebepler yüzünden hayatına kendi eliyle son vermesi girişimi; kendini öldürmesi. Genci intihardan vazgeçiremediler. İntihar düşüncesi onda tam bir saplantı haline gelmişti. 2. Bu girişim veya eylem sonunda meydana gelen ölüm. Geçim sıkıntısı ve işsizlik, intiharların artmasında önemli bir etken. 3. Bir kişinin hayatını veya geleceğini tehlikeye sokacak aşırı bir davranış veya eylem. Bu koşullarda istifa etmen, siyasî bir intihar olur. Ameliyattan sonra içki içmeye devam etmesi zaten bir intihardı.

Burada da üçüncü anlamın başında "mecazi anlam" olduğuna ilişkin bir kayıt bulunmuyor.

Arapça "nahr" kökünden türetilen "intihar"ın sözlük anlamı, dilimize "kendini boğazlama" diye çevirilebilir. İnsanın kendini öldürmesine, ilk dönemlerde "katl-i nefs, itlâf-ı nefs" denirken, böylece bu eylemin bir çeşit cinayet olduğu gerçeği daha iyi duyuluyor ve duyuruluyorken, zamanla "intihar" sözcüğünün kullanıma girmesi, belki de kendilerini öldürenleri toplum vicdanının bir çeşit "kurban" saymaya yöneldiğini gösteriyor olmalı.

İnançları ya da örgütleri uğruna, ölüm orucuna yatanların bir bir ölmeleri, sözlüklerin tanımladığı anlamda "intihar"dan ya da örgütlerinin belirttiği gibi "kahramanca şehit olmak"tan çok, "kendini kurban etme"ye benziyor.

Tarihinde ve geleneğinde insan kurban etme vahşeti bulunmayan ülkemize yazık oluyor.

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu