حزب العدالة والتنمية
حزب العدالة والتنمية
Adalet ve
Kalkınma Partisi 14 Ağustos 2001'de kuruluş dilekçesini İçişleri Bakanlığı'na
vererek Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanlığında kuruldu. Amblemi sarı ve siyah
renklerden oluşan partinin tüzüğüne göre resmî kısaltması AK Parti’dir. Fazilet
Partisi'nin kapatılmasından sonra devamı niteliğinde kurulan Saadet Partisi’ne
katılmayan Recep Tayyip Erdoğan, Abdullah Gül ve Bülent Arınç'ın başını çektiği
yenilikçiler tarafından kuruldu. AK Parti, kuruluşundan 15 ay sonra 3 Kasım
2002 tarihindeki seçimlerde ilk sınavını verdi. Ancak, Genel Başkan Tayyip
Erdoğan, kendisini İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’ndan da ayrılmak
zorunda bırakan Siirt’te okuduğu şiir nedeniyle aldığı mahkumiyet nedeniyle bu
ilk sınavında partisinin başında seçimlere katılamadı.
AK Parti,
bu koşullar altında girdiği 3 Kasım seçimlerinde yüzde 34.63’lük oy oranıyla
iktidara geldi. Abdullah Gül başkanlığında 58. hükümet kurulurken, bir süre
sonra da anamuhalefet CHP’nin de desteğiyle yapılan anayasa değişikliğiyle
Erdoğan’ın yasağı kaldırıldı. Erdoğan da 8 Mart 2003 tarihinde Siirt’te
yenilenen seçimin ardından milletvekili seçildi. Gül başkanlığındaki hükümetin
11 Mart 2003’deki istifasının ardından da 15 Mart tarihinde Erdoğan
başkanlığındaki 59. hükümet kuruldu. AK Parti 27 Nisan bildirisinin gölgesinde
girilen 2007 seçimlerinde de oylarını yüzde 46.58’e yükseltti. AK Parti
mecliste 341 sandalye kazandı. Erdoğan 60. Türkiye Cumhuriyet Hükümeti'ni
kurdu.
Dışişleri
Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül, 28 Ağustos 2007 tarihinde yapılan
cumhurbaşkanlığı seçiminin üçüncü turunda 339 oy alarak Türkiye Cumhuriyetinin
11. Cumhurbaşkanı seçildi. Yargıtay Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya ise 14
Mart 2008'de Adalet ve Kalkınma Partisi'nin "laikliğe aykırı fiillerin
odağı haline geldiği" iddiasıyla Anayasa Mahkemesi'nde partinin
kapatılması için dava açtı. Başsavcı, aralarında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve
Başbakan Erdoğan'ın da aralarında bulunduğu 71 kişinin 5 yıl siyasetten
yasaklanmasını istedi. 30 Temmuz 2008'de açıklanan kararla, 10 üyenin 6'sının
kapatılması yönünde, 4'ünün hazine yardımının kesilmesi yönünde ve Anayasa
Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç'ın ret oylarıyla kapatılmadı. Hazine gelirinin
yarısının kesilmesi kararı alındı.
2011
seçimlerinde ise yüzde 50’ye yaklaşan oy oranıyla yeniden iktidar koltuğuna
otururken, üst üste girdiği 3 seçimde oylarını arttıran tek parti olarak da
tarihe geçti.
12 Temmuz
2012'de AK Parti Genel Başkanı ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, HAS Parti
Genel Başkanı Numan Kurtulmuş'a partilerinin bütünleşmesini teklif etti. HAS
Parti, 19 Eylül 2012 günü gerçekleştirdiği olağanüstü kongrede, geçerli 177
oyun 165'i gereğince 'bütünleşme sebebiyle fesih' kararı alarak kapatıldı.
Kararın ardından Numan Kurtulmuş, birçok partiliyle birlikte 22 Eylül 2012 günü
düzenlenen törende AK Parti'ye katıldı.
AK Parti
kurucu genel başkanı Recep Tayyip Erdoğan 10 Ağustos'ta yapılan
cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yüzde 52 oy oranı ile Türkiye tarihinin halk
tarafından seçilmiş ilk cumhurbaşkanı oldu. 27 Ağustos’ta yapılan AK Parti 1.
Olağanüstü Büyük Kongresinde Erdoğan görevini Ahmet Davutoğlu’na devir etti.
Davutoğlu 29 Ağustos 2014 tarihinde AK Parti Genel Başkanı olarak 62. Hükümeti
kurdu.
16 Nisan
halk oylaması sonucu kabul edilen Anayasa değişikliğiyle Cumhurbaşkanının partisi
ile ilişiğinin kesilmesi kuralının kaldırılmasından sonra kurucusu olduğu AK
Parti’ye 2 Mayıs’ta üye olan Cumhurbaşkanı Erdoğan, 21 Mayıs 2017'de Ankara
Spor Salonu'nda gerçekleştirilen 3. Olağanüstü Büyük Kongrede geçerli 1414
oyunun tamamını alarak AK Parti Genel Başkanı oldu.