O damak tadı olmasaydı

Yaşar Süngü

Ağzımıza yerleştirilen odamak tadıvar ya, işte o olmasaydı bugün aşırı yemek yemekten kaynaklananobeziteyi, şişmanlığı, aşırı tüketimi değilaşırı zayıflığı ve çok az tüketimi konuşacaktık.O damak tadı olmasaydı yemek için değil sadece yaşamak için yiyecektik.Yaşamak için içecektik.Yaşamak için tüketecektik.**O damak tadı olmasaydıyörelere ve ülkelerehas yemek kültürüde olmayacaktı.Anadolu’nun her bölgesinde üretilen neredeyse her biri farklı lezzete sahip o tarhana çorbalarının yerine tatsız tuzsuz

Ağzımıza yerleştirilen o

damak tadı

var ya, işte o olmasaydı bugün aşırı yemek yemekten kaynaklanan

obeziteyi

, şişmanlığı, aşırı tüketimi değil

aşırı zayıflığı ve çok az tüketimi konuşacaktık.

O damak tadı olmasaydı yemek için değil sadece yaşamak için yiyecektik.

Yaşamak için içecektik.

Yaşamak için tüketecektik.

O damak tadı olmasaydı

yörelere ve ülkelere

has yemek kültürü

de olmayacaktı.

Anadolu’nun her bölgesinde üretilen neredeyse her biri farklı lezzete sahip o tarhana çorbalarının yerine tatsız tuzsuz bir tarhana çorbası ile yetinecektik.

Çünkü yemeklerde tat aramayacaktık.

Muhtemelen şimdiki gibi

milyonlarca yemek çeşidi olmayacaktı.

Sadece yaşamak için yiyen ve içen biri için farklı lezzetlerin hiçbir önemi olmayacaktı.

Muhtemelen insanın insanı sömürdüğü bugünkü

küresel kapitalist ekonomik düzen de olmayacaktı.

Damak tadı olmadığı için yüzlerce ekmek çeşidi, yüzlerce pide, milyonlarca

şeker

çikolata

olmayacaktı.

Yemek ve içmekten tat almayan insanlar sadece

yaşamak için tüketeceklerdi

Ağzımıza yerleştirilen o

damak tadı olmasaydı

insanoğlunun dünyadaki serüveni de muhtemelen bu kadar uzun olmayacaktı.

Evreni yaratan (CC),

insanın ağzına damak tadını koydu

, o tadı nasıl ve ne kadar kullanacağımızı da söyledi.

Sonra da;

‘Buyurun; Sahne sizin’

dedi.

İlk insan olan

Adem peygamberden

bugüne insanlığın

damak tadı ile serüveni

daha doğrusu imtihanı başladı.

Damak tadı, ayakta kalmak, kazasız belasız yolu tamamlamak için verilmişti.

İhtiyaç duyacağımız gerekli enerjiyi alabilmek içindi.

Yani

yaşamak

için yiyecek, yaşamak için içecektik.

Bu kısa dünya hayatını keyiflendirecek, yolu lezzetli kılacak

küçük bir mükafat

idi damak tadı.

Avans gibi bir şeydi.

Biz ne yaptık?

Avansı

abarttık.

O kadar abarttık ki, onu hayatımızın merkezine koyduk.

Avans bize çok büyük geldi.

Yaşamak için yemeyi bıraktık,

yemek için yaşamaya başladık.

Bizi yaşatacak olan o

damak tadı

, fazla kullanınca yavaş yavaş öldürmeye başladı.

Bugün dünyadaki açlık ve yoksulluğu bitirecek kadar büyük miktarda paraları,

aşırı toklukla

gelen hastalıkları tedavi için harcıyoruz.

Ağzımızdaki o damak tadını abartınca dünyanın düzeni de değişti.

Ne diyordu insanoğlunun ‘O’ sahibi (

); İnsanı boş bırakırsan

zalim ve cahil

olur.

Ve oldu.

Marka, pazarlama ve tüketici kimliği üzerine çalışmalar yapan antropoloji uzmanı

Grant McCracken

1988 yılında, 18. yy’da yaşamış ünlü Fransız düşünür Denis Diderot’dan esinlenerek

‘Diderot Etkisi’

kavramını üretmiş.

Diderot’un hikayesi iki şekilde anlatılıyor:

Birinde, sabahlığın hediye edildiği, diğerindeyse kendisinin satın aldığı şeklinde ama hikayenin özü aynı.

Rus İmparatoriçesi

Büyük Katerina

, maddi sorunlar yaşadığını duyduğu

Diderot’un

kütüphanesini satın alır.

Kütüphaneyi evinde tutmasını ister ve

Diderot’u

kütüphanecisi yaparak 25 yıllık maaşını peşin öder.

Bu yardım sonucunda borçlarını ödeyen ve rahata kavuşan

Diderot

, şık bir sabahlık satın alır (ya da bir arkadaşı tarafından

Diderot’a

şık bir sabahlık hediye edilir).

Diderot

sabahlığı giydiğinde, evindeki eşyaların sabahlığa yakışmadığını, eski olduklarını ve sabahlığa uyum sağlamadıklarını düşünür.

Bunun üzerine masasını, duvardaki resimlerini, koltuğunu değiştirir.

Çok geçmeden evindeki eşyaların neredeyse tamamını yenileriyle değiştirmiştir, ancak yine borçlanmıştır.

Bunun üzerine, meşhur eseri

‘Eski Sabahlığım İçin Pişmanlık’

adlı yazısını kaleme alır.

Diderot

, bu olayların ardından şu meşhur sözleri söyler:

‘Eski sabahlığımın efendisi iken yenisinin kölesi oldum.’

Her satın alma kararının yenisini tetikleyerek başka bir şeyin daha satın alınmasına yol açtığı bugünkü tüketim çılgınlığına da

‘Diderot Etkisi’

dendi.

Mutfakla tuvalet arasında ömrünü tüketen insanoğlu yemek, içmek ve beğenilmek için yaşıyor.

Beğenilmek

ihtiyacı bütün ihtiyaçları körüklüyor.

Sadece ihtiyaçları değil

israfı ve ölçüsüz tüketimi

de.

Ne diyordu 7 güzel adamın en zarifi

Cahit Zarifoğlu

;

Burası Dünya!

Ne çok kıymetlendirdik... Oysa bir tarla idi; Ekip biçip gidecektik.

#Cahit Zarifoğlu

#Diderot

#Hz.Adem

#Eski Sabahlığım İçin Pişmanlık

YASAL UYARI