Çok eski çağlardan itibaren insanların yön bulmada kullandığı ve küçük ayı takımyıldızı içinde yer alan diğerlerinden en parlak yıldıza kutup yıldızı derler.Aynı zamanda kuzey yıldızı, demirkazık ve şimal yıldızı gibi isimlerle anılan bir yıldızdır.Gökyüzüne bakıldığı zaman en parlak yıldız olduğundan, çok kolay şekilde fark edilebilir.Aynı zamanda dünyanın ekseniyle yaklaşık aynı yönde olduğundan, daima kuzeyi gösterir.Bu açıdan tarihin en eski dönemlerinden itibaren deniz ve kara yolculuklarında
Çok eski çağlardan itibaren insanların yön bulmada kullandığı ve küçük ayı takımyıldızı içinde yer alan diğerlerinden en parlak yıldıza kutup yıldızı derler.
Aynı zamanda kuzey yıldızı, demirkazık ve şimal yıldızı gibi isimlerle anılan bir yıldızdır.
Gökyüzüne bakıldığı zaman en parlak yıldız olduğundan, çok kolay şekilde fark edilebilir.
Aynı zamanda dünyanın ekseniyle yaklaşık aynı yönde olduğundan, daima kuzeyi gösterir.
Bu açıdan tarihin en eski dönemlerinden itibaren deniz ve kara yolculuklarında yön bulmaya yardımcı olmuştur.
Bunların dışında insanların hala bilemediği özellikleri olan bir yıldızdır.
Kutup yıldızı 3 farklı yıldızın birlikteliğinden oluşmaktadır.
Bu üç yıldız hakkındaki bilgilere yakın geçmişte ulaşılmıştır.
Bu yıldızlardan ilki, astronomide büyük sarı denilen ve güneşten yaklaşık 2450 defa daha büyük olan yıldızdır.
İkici yıldız ise, 1780 senesinde Almanya’da doğan İngiliz William Herschel tarafından bulunmuştur.
Bu bilim adamı aynı zamanda güneş sistemindeki 7. gezegen olan Uranüs ile gezegenin iki uydusu Titan ile Oberon’u, aynı zamanda Satürn gezegeninin Enceladüs ile Mimas uydularını da keşfetmiştir.
Üçüncü yıldızın bulunması ise, 1929 yılında gerçekleşmiştir.
Bu yıldız kutup yıldızının en büyük yıldızı olan büyük sarının merkezinde yer alır.
**
İstanbul’dan ufuk çizgisi ve kutup yıldızı arasında olan yükseklik ölçülürse, 41 derece bulunur.
Kutup yıldızı sayesinde yön bulma sadece kuzey yarım kürede geçerlidir.
Bu yüzden yıldıza kuzey yıldızı denir.
Güney yarım küreden kutup yıldızı ile yön bulunamaz.
Bu yıldız sadece kuzey yarım küreden gözlenebilir.
Güney yarım küreden yön bulmak istenirse, güney hacı takımyıldızından yararlanılabilir.
Bu yıldız da kutup yıldızın her zaman kuzeyi göstermesi gibi, her zaman güney yönünü gösterir.
Küçük ayı, yıldız kümesinin kuyruğundaki yıldızların sonunda yer alması sebebiyle de kolayca tespit edilebilir.
**
Kutup yıldızı, dünyamızdan 650 ışık yılı uzakta ve Güneş’ten 3000 defa daha parlak bir yıldızdır.
Kutup yıldızı neden sabittir?
Kutup yıldızı, sıradan bir yıldız değil, aynı zamanda bir belirteçtir.
Daima kuzey kutbunun bulunduğu yönü belirtir.
Yanlış bir yıldızı kendine kutup yıldızı seçtiğinde halin haraptır.
Nereye ulaşacağını ne sen bilirsin ne o.
**
Coğrafi olarak doğru yoldan sapmamak için nasıl ki kutup yıldızları varsa, sosyal hayatımıza yön verecek sosyal kutup yıldızları da vardır.
Bunun nasıl olduğunu göstermek için şöyle bir hikâye anlatılır;
Bir adam kötü yoldan para kazanıp bununla kendisine inek alır,
Neden sonra yaptıklarından pişman olur, hiç olmazsa iyi bir şey yapmış olmak için bunu Hacı Bektaş Veli’nin dergâhına kurban olarak bağışlamak ister.
O zamanlar dergâhlar aynı zamanda aşevi işlevi görüyordur.
Durumu Hacı Bektaş Veli’ye anlatır ve Hacı Bektaş Veli;
-’Helal değildir’ diye bu kurbanı geri çevirir.
Bunun üzerine adam Mevlevi dergâhına gider ve ayni durumu Mevlana’ya anlatır.
Mevlana hediyeyi kabul eder.
Adam aynı şeyi Hacı Bektaş Veli’ye de anlattığını ama onun bunu kabul etmemiş olduğunu söyler ve Mevlana’ya bunun sebebini sorar.
Mevlana söyle der:
-Biz bir karga isek Hacı Bektaş Veli bir şahin gibidir.
Öyle her leşe konmaz.
O yüzden senin bu hediyeni biz kabul ederiz ama o kabul etmeyebilir.
Adam üşenmez kalkar Hacı Bektaş Dergâhı’na gider ve Hacı Bektaş Veli’ye,
Mevlana’nın kurbanı kabul ettiğini söyleyip bunun sebebini bir de Hacı Bektaş Veli’ye sorar.
Hacı Bektaş da söyle der:
- Bizim gönlümüz bir su birikintisi ise; Mevlana’nın gönlü okyanus gibidir. Bu yüzden, bir damlayla bizim gönlümüz kirlenebilir ama onun engin gönlü kirlenmez. Bu sebepten dolayı o senin hediyeni kabul etmiştir.”
Dediğim gibi yön tayini için gökyüzüne kutup yıldızı koyan Yaratıcı İrade, yeryüzüne de hayatı kolaylaştırmak için zaman yolculuğunda kutup yıldızları serpiştirmeyi ihmal etmemiştir.
Yeter ki arayalım.
Her parlak yıldızı da kutup yıldızı sanmayalım.
Hayatımızı da başkalarının hayatını da kolaylaştırırsak, zorlaştırmazsak, birlikte yaşamanın ne kadar güzel olduğunu görebiliriz.
Bizim coğrafyanın kutup yıldızlarını değersizleştirip, başka coğrafyaların yıldızlarının peşinden gitmenin mantığı yok.
Amerika’yı yeniden keşfetmeye çalışmakla ömrümüzü heba etmeyelim.
#Kutup yıldızı
#ABD
#Mevlana
#Küçük ayı
