Yeni Şafak

Etiket okuryazarlığı ve markaların iki yüzlülüğü

01:0019/03/2025, Çarşamba
G: 19/03/2025, Çarşamba
Yaşar Süngü

Paketlenmiş hazır gıda ve içeceklerin içinde neler olduğunu, katkı maddelerinin sağlığa ne kadar ve nasıl etki ettiğini bilmiyoruz. Bilmek istediğimiz de pek söylenemez. Neden? Çünkü tüketim toplumuna dönüştürülmüş bir yığın var ve bu yığın bu kadar büyük şirketlerin çıkardığı ürünlerin sağlıksız olmayacağına inanıyor. Reklamlarla kamuoyunda bu düşünceye yönelik güçlü bir kanaat oluşturulmuş. Beslenme tarzımız damak tadı ve haz kültürüne dayalı. Dillendirmesek de gerçek şu; Sağlıklı beslenme gibi

Paketlenmiş hazır gıda ve içeceklerin içinde neler olduğunu, katkı maddelerinin sağlığa ne kadar ve nasıl etki ettiğini bilmiyoruz.

Bilmek istediğimiz de pek söylenemez.

Neden?

Çünkü tüketim toplumuna dönüştürülmüş bir yığın var ve bu yığın bu kadar büyük şirketlerin çıkardığı ürünlerin sağlıksız olmayacağına inanıyor.
Reklamlarla kamuoyunda bu düşünceye yönelik güçlü bir kanaat oluşturulmuş.

Beslenme tarzımız damak tadı ve haz kültürüne dayalı.

Dillendirmesek de gerçek şu; Sağlıklı beslenme gibi bir önceliğimiz yok.

Damak tadı ve aldığımız haz tüketmemiz için yeterli.

**

Tüketim toplumunun mimarı küresel şirketler.

Ekonomik açıdan birçok devletten güçlüler.

Yerel şirketler de onların ayak izinden gidiyor.

Devletler serbest piyasa mantığıyla seyrediyor.

Yani tüketici kendini korursa ne ala.

Öyle bir derdi yoksa ortada “alan razı veren razı” durumu var.

**

Avrupa ülkelerinde daha sağlıklı ürün üretirken aynı marka ürünü başka ülkelerde sağlıksız üreten küresel şirketler hem iki yüzlü hem pişkin.

Her şeyi kitabına uyduracak kadar güçlüler.

Yerel şirketlerin de çoğu büyük markaların yolundan gidiyor.

Merdiven altı tabir edilen düşük ve ucuz fiyatlı üretilen gıda ve içeceklerin sağlıksız olduğunu biliyoruz ama orada da şöyle bir oyun var;

Ancak kamuoyunda oluşturulan algı şöyle; Pahalıysa vardır bir hikmeti, ucuz ise vardır bir illeti arızası, kusuru, hastalığı.

Doğru mu?

Yanlış.

Büyük şirketlerin pahalı markalı ürünleri de merdiven altı ürünler kadar şaibeli.

Merdiven altı üreticilerin de markalı ürünlerin sahiplerinin de gözünde tüketicilerin sağlığı umurlarında değil.

İşte bu yüzden Etiket okuryazarlığının toplumda yaygınlaşması gerekiyor.

**

Küresel şirketlerin büyük markalarının iki yüzlüğünün üniversite araştırmalarıyla belgelendiğini gösteren pazar günkü yazıma okuyuculardan biri bizzat mağduriyetini şöyle anlatmış;

“Bebeğime maalesef hazır mama vermek zorunda kaldım. Çok içerik bakan biri olduğum için hazır mama alırken de buna dikkat ettim.

İçerisinde palm yağı olmayan mama bulamadım ki ben kendi yediğim ürünlerde palm yağı olmamasına dikkat eden biriyim.

Nasıl olur da küçücük bebeklere palm yağı içeren mamalar yapabilirler dedim. En sonunda bir tane ürün buldum fakat marketlerde bulunan bir ürün değildi. Düşünsenize Türkiye'de sadece bu marka palm yağsız ürün satıyor.

2 sene önce Amerika’ya gittik.

Markette gördüğüm şey beni çok üzdü.

Türkiye’de satılan palm yağı içeren marka bebek mamaları burada üzerinde kocaman palm yağı içermez yazısıyla satılıyordu.

O zaman yapılan ayrımcılığa ve sizin de yazınızda belirttiğiniz gibi bu markaların iki yüzlülüğüne şahit oldum.

Bu konuya değindiğiniz için teşekkür ederim.”

**

Geçen pazar günkü yazımda yer alan bölümü tekrar hatırlayalım;

“Avustralya ve Yeni Zelanda’da geliştirilen Sağlık Derecelendirmesi (Health Star Rating) sistemine dayalı yapılan araştırmalar, düşük gelirli ülkelerde satılan gıdaların sağlık değerinin, yüksek gelirli ülkelerde satılanlara göre belirgin şekilde daha düşük olduğunu gösteriyor.
Düşük gelirli ülkelerdeki ürünler ortalama 1.8 yıldız alırken, yüksek gelirli ülkelerdeki aynı ürünlerin ortalama değeri 2.3 yıldız.

Bu fark, Avrupa dışındaki ülkelerdeki tüketicilerin daha sağlıksız besinlere yönlendirildiğini net bir şekilde ortaya koyuyor.”

**

Türkiye’de ve Avrupa dışındaki diğer ülkelerde satılan bazı yabancı marka ürünlerin içeriğinde şeker, tuz ve yağ miktarı yüksek.,
Avrupa dışına gönderdikleri ürünlerde zararlı olduğu bilinen trans yağlar ve mısır şurubu şekeri kullanılırken kendi ülkelerinde doğal katkı maddeleri kullanıyorlar.
Ürünlerin içlerinde raf ömrünü uzatan kimyasallar hamilelerde otistik çocuğa ve obeziteye neden olabiliyor.

**

Etiket okuryazarlığını artırmak adına kâr amacı taşımayan özel vakıf ve dernekler, devletler kamu spotu tarzında hazırlayacağı bilgilerle sosyal medyada ve televizyonda halkı bilgilendirebilirler.

Sonuçta sağlıksız bir toplum devletler için yüktür, ek maliyettir, insan kaynaklarının boşa harcanmasıdır.
#Sağlık
#Tüketim
#Toplum
#Yaşar Süngü
Yorumlar

Merhaba, sitemizde paylaştığınız yorumlar, diğer kullanıcılar için değerli bir kaynak oluşturur. Lütfen diğer kullanıcılara ve farklı görüşlere saygı gösterin. Kaba, saldırgan, aşağılayıcı veya ayrımcı dil kullanmayın.

https://lh3.googleusercontent.com/a/AGNmyxb7oegFOf-NRB3JajWYH71bgjB7QZljz9eciEUq=s96-c
halil431668881

sadece dağlar da değil miş teröristler... mesele nin can damarını yakalamış üstad...

2 g önce
https://lh3.googleusercontent.com/a/AEdFTp4UEEWmP2T7qaw6Jcyfmllr_Kqba8IIyMlmtr_B=s96-c
nuhbasturk272

bir zaman sürekli gittiğim pastaneye niye palm yağı yerine daha az olarak koyacak şekilde zeytinyağlı da yapsanız demiştim ve fükkandan kobulmuştum.

https://lh3.googleusercontent.com/a/AGNmyxb7oegFOf-NRB3JajWYH71bgjB7QZljz9eciEUq=s96-c
1
2 g önce
Kapat

Günün en önemli haberlerini e-posta olarak almak için tıklayın. Buradan üye olun.

Üye olarak Albayrak Medya Grubu sitelerinden elektronik iletişime izin vermiş ve Kullanım Koşullarını ve Gizlilik Pollitikasını kabul etmiş olursunuz.