ABD’nin 30 yıl gecikmeyle değiştirdiği yeni sağlıklı gıda listesi muhtemelen başta Avrupa olmak üzere ABD ile ticareti olan bütün ülkeleri ve bu ülkelerdeki üretim biçimini etkileyecek. Diğer ülkelerin de sağlıklı gıda konusunda gecikmeden listelerini güncellemeleri gerekiyor. Son istatistiklere göre Amerikalıların yüzde 77’si doymuş yağ alımına ilişkin tavsiyeleri aşıyor, yüzde 63’ü ilave şeker sınırlarını aşıyor ve yüzde 90’ı çok fazla sodyum tüketiyor. Neredeyse yüzde 80’i süt ürünleri, meyve
ABD’nin 30 yıl gecikmeyle değiştirdiği yeni sağlıklı gıda listesi muhtemelen başta Avrupa olmak üzere
ABD ile ticareti olan bütün ülkeleri
ve bu ülkelerdeki üretim biçimini etkileyecek.
Diğer ülkelerin de sağlıklı gıda konusunda gecikmeden listelerini güncellemeleri gerekiyor.
Son istatistiklere göre Amerikalıların yüzde 77’si
doymuş yağ
alımına ilişkin tavsiyeleri aşıyor, yüzde 63’ü ilave
şeker
sınırlarını aşıyor ve yüzde 90’ı çok fazla
sodyum
tüketiyor.
Neredeyse yüzde 80’i süt ürünleri, meyve ve sebze konusunda yetersiz kalıyor.
Durumun kötüye gittiğini gören ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), 30 yıl sonra “sağlıklı” olarak nitelendirilen gıdaları yeniden tanımladı.
Beyaz ekmek
gibi ürünler listeden çıkarıldı,
yumurta ve somon
gibi besin açısından zengin seçenekler listeye eklendi.
FDA ayrıca üreticilerin tüketicilere bir gıdanın “
sağlıklı
” kriterlerini karşıladığını hızlı bir şekilde göstermelerine yardımcı olacak yeni bir sembol geliştirdiğini de duyurdu.
Sağlıklı beyanı, tüketicilerin
gıda etiketlerinde daha eksiksiz
, doğru ve güncel beslenme bilgilerine erişebilmelerini sağlamaya yardımcı olmak için güncellendi.
Yeni kurallara göre, “
sağlıklı
” olarak etiketlenen gıdalar, FDA’nın beslenme kılavuzlarında önerilen sebze, protein, süt ürünleri veya tahıllar gibi bir veya daha fazla gıda grubundan anlamlı miktarda olacak.
Ayrıca doymuş yağ, sodyum ve ilave şekerler için belirli sınırlar içinde kalacak.
ABD Gıda ve İlaç Dairesi
yağlar konusundaki bilgilerini de değiştirdi.
Eski düşünce 1990’larda uygulamaya konduğunda, kuralın odak noktası tüm yağların azaltılmasıydı.
Günümüzde ise sağlıklı yağların faydalarını kabul ederken doymuş yağların azaltılması üzerinde duruluyor.
Bu değişim ne anlama geliyor?
Avokado, fındık, tohum, yüksek yağlı
balık, yumurta ve zeytinyağının
artık “
sağlıklı
” olarak nitelendirildiği anlamına geliyor.
Buna karşılık, şekerli meyveli atıştırmalıklar, aşırı tatlandırılmış atıştırmalık barlar, güçlendirilmiş kahvaltılık
gevrekler
ve ilave şeker oranı yüksek hazır
yoğurt
ya da sağlıklı içecek diye pazarlanan
meyve kokteylleri
artık sağlıklı gıda listesinde değil.
***
Dünya Sağlık Örgütü
(WHO), obeziteyi “Sağlığı bozacak ölçüde vücutta anormal veya aşırı yağ birikmesi’’ olarak tanımlıyor.
Araştırmalar, çocuklarda görülen obezitenin çarpıcı bir şekilde arttığını gösteriyor.
Dünyada 5-19 yaş arası 160 milyon obez çocuk var. Ergenlik döneminde görülen obezite 1990’dan bu yana dört katına çıktı.
Peki Türkiye’de durum ne?
Sağlık Bakanlığı
tarafından 2016 yılında yapılan araştırmaya göre ilkokul çağındaki çocukların yüzde 10’u obez, yüzde 25’iyse fazla kilolu.
Akıllı telefon, tablet gibi teknolojik cihazların kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte çocuklarda fiziksel aktivitenin azalması ve beslenme alışkanlıklarının olumsuz yönde değişmesi, öne çıkan iki sebep olarak görülüyor.
Sağlık uzmanları durumu, “Önceden buz dağının ucunu görüyorduk ama şimdi buz dağı tamamen ortaya çıkmaya başlıyor” diye ifade ediyor.
Anne babalar; “
Büyüyünce verir
”, “
O daha çocuk, yakar
” gibi savunmalarla kilo sorununu ciddiye almıyorlar.
Oysa araştırmalara göre çocukken fazla kilolu ya da obez olanların bu sorunu yetişkinliğe taşıma ihtimalleri oldukça yüksek.
Alışveriş yaparken bile çocuklar bu
endüstrinin
kurduğu
tuzaklara
düşüyorlar. Zararlı yiyeceklerin konulduğu raf yüksekliği bile çocukların boyuna göre ayarlanıyor.
Çocukluk çağı obezitesi
üzerine çalışan uzmanlar, sağlıksız yiyeceklerin çok ucuz ve kolay ulaşılabilir olmasının önemli bir sorun olduğunun altını çiziyor.
Obezitenin
en önemli üç sebebi var; Yüksek kazanç uğruna sağlıksız gıda üreten ve bu ürünleri milyarlarca liralık
reklamlarla
pazarlayan gıda şirketleri, özel sektörü yönlendirmede etkisiz ve yetersiz kalan devletler, cahil kalmayı tercih eden anne babalar.“
Gazze’de bir yıldan fazla süredir çocuklar katledilirken obezite konusunu mu dert edineceğiz
” diyorsanız söyleyeyim; Evet Gazze’deki çocuklar da bizim, sağlıksız gıdalarla zehirlenen çocuklar da bizim.
Dünyanın yarısı aşırı yemekten hasta diğer yarısı da hiç yiyememekten.
Deveye sormuşlar “Boynun neden eğri” diye; “Nerem doğru ki” demiş.
#Sağlık
#toplum
#Yaşar Süngü
