6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu"nun 7"nci maddesinde ondan az işçi çalışan özel sektör işyerlerine belirli koşullarla devletin destek sağlayacağı düzenlenmiştir. Kamu kurum ve kuruluşları bu destekten faydalanmayacaktır. Devletin yardım edeceği işyerlerinin bazı koşullara sahip olması da gerekiyor. Uygulamada SGK kayıtları esas alınacak olup devletin desteği, aşağıdaki koşullarda gerçekleştirilecektir:-10"dan az yani 9 ve daha az çalışanı bulunan çok tehlikeli veya tehlikeli sınıfta yer
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu"nun 7"nci maddesinde ondan az işçi çalışan özel sektör işyerlerine belirli koşullarla devletin destek sağlayacağı düzenlenmiştir. Kamu kurum ve kuruluşları bu destekten faydalanmayacaktır. Devletin yardım edeceği işyerlerinin bazı koşullara sahip olması da gerekiyor. Uygulamada SGK kayıtları esas alınacak olup devletin desteği, aşağıdaki koşullarda gerçekleştirilecektir:
-10"dan az yani 9 ve daha az çalışanı bulunan çok tehlikeli veya tehlikeli sınıfta yer alan işyeri statüsünde bulunmak,
-Bakanlar Kurulu, 10"dan az çalışanı bulunanlardan az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin de faydalanmasına karar verebilecek.
Devletin yapacağı desteğin giderleri, iş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanacaktır.
Devlet desteğinden yararlanan ancak sigortasız işçi çalıştırdığı yapılan kontrol ve denetimlerde tespit edilen işverenlerden tespit tarihine kadar yapılan ödemeler, yasal faizi ile birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu"nca geri alınabilecek, ayrıca bu durumdaki işverenler sağlanan destekten üç yıl süreyle faydalanamayacaktır.
İş sağlığı ve güvenliği konusunda devletin yapacağı yardımların usul ve esaslarının nasıl olacağına ilişkin ayrıntılı düzenlemeler, yönetmelik ve tebliğle yapılmış bulunmaktadır. Ondan az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli işyerleri için iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesi için sağlanacak desteğin esasları aşağıda incelenmiştir:
Ondan az çalışanı bulunan, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan özel sektör işyerlerine, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesi için sağlanacak desteğin usul ve esasları, "İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik" (RG.24.12.2013) ile düzenlenip uygulama esasları belirlenmiştir. Ve bu Yönetmelik ilkelerinin nasıl uygulanacağı ise 03 Mayıs 2014 tarihli Resmi Gazete"de yayınlanan ve 01.01.2014 tarihinden itibaren yürürlüğe giren "İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ" ile açıklanmıştır.
Kapsamda bulunan özel sektör işverenlerinin çalıştırdığı sigortalılara ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içerisinde kuruma verilmiş olması ve kuruma destek ödemesinin yapıldığı tarih itibariyle Türkiye genelinde prim ve prime ilişkin borcun bulunmaması şartlarıyla verilecektir.
Bu kapsamda, birinci dönem destek ödemeleri, Ocak, Şubat ve Mart ayları için Mayıs ayının sonunda; ikinci dönem destek ödemeleri, Nisan, Mayıs, Haziran ayları için Ağustos ayının sonunda; üçüncü dönem destek ödemeleri, Temmuz, Ağustos, Eylül ayları için Kasım ayının sonunda; dördüncü dönem destek ödemeleri, Ekim, Kasım, Aralık ayları için izleyen yılın Şubat ayının sonunda ödenecektir. Ve bu tutar, 2014 yılı asgari ücretleri dikkate alındığında, yılın ilk 6 aylık, yani 01.01.2014-30.06.2014 tarihleri arasındaki döneminde ayda 30 gün çalışan bir sigortalı adına, tehlikeli işyerleri için 1.071,00 TL x %1,4=14,99 TL ve çok tehlikeli işyerleri için 1.071,00 TL x % 1,6 = 17,14 TL olacaktır. Yılın ikinci 6 aylık, yani 01.07.2014-31.12.2014 tarihleri arasındaki döneminde ayda 30 gün çalışan bir sigortalı adına, tehlikeli işyerleri için 1.134,00 TL x %1,4= 15,88 TL ve çok tehlikeli işyerleri için 1.134,00 TL x % 1,6 =18,14 TL olacaktır.
Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerine sahip işverenler, iş sağlığı ve güvenliği desteğinden yararlanmak için işyerlerinin tescil edildiği SGK ünitelerine tebliğ ekindeki başvuru formu ile müracaat edeceklerdir. Aynı işverenin Türkiye genelinde birden fazla tescilli işyerinin bulunması halinde müracaat, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri başvuru formunda ayrı ayrı belirtilmek suretiyle işverenin merkez işyerinin tescilli olduğu SGK müdürlüğünce yapılacaktır. Başvuruların SGK MOSİP Sistemine kaydedilmesi sırasında, bildirilen işyerleri için iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sağlanmasına ilişkin geçerli bir sözleşmenin olup olmadığı veya işyerinden veya dışından birinin görevlendirilip görevlendirilmediği İSG-KÂTİP uygulamasında kontrol edilerek sonuçlandırılacaktır.
Başvuru formunda tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için ayrı ayrı olacak şekilde destekten yararlanmak istenilen işyerlerine ait işyeri sicil numaraları ile ödemenin yapılacağı banka hesap numarası (IBAN) belirtilecektir. İşverenler destek ödemelerini almak için Kurum adına tehlikeli ve çok tehlikeli işyerleri için tek bir yansıtma faturası düzenleyecekler. Düzenlenecek yansıtma faturalarında Sosyal Güvenlik Kurumu"nun vergi numarası olarak Hitit Vergi Dairesi Müdürlüğü 7750409379 vergi numarası kullanılacaktır. İşverenler yansıtma faturalarını, ilgili olduğu dönem için, belirtilen ödeme ayının 10"una kadar dilekçe örneği ile destek müracaatında bulundukları SGK Müdürlüklerine iletmelidirler. İşverenler tarafından Tebliğ ekindeki Ek-1 başvuru formu olarak hazırlanan dilekçe ile başvurulması ve yine Ek-2 olarak yer alan dilekçe ekinde verecekleri yansıtma faturaları karşılığında dilekçelerinde beyan edecekleri Banka hesap numaralarına yatırılacaktır. Yansıtma faturalarında iş sağlığı ve iş güvenliği destek tutarlarını tehlikeli ve çok tehlikeli işyerleri için ödenecek destek tutarları ayrı ayrı gösterilecektir. Her bir ay için hesaplanan tutarlar toplanır ve yansıtma faturasında "iş sağlığı ve güvenliği hizmet bedeli" olarak gösterilecektir. Her bir ay ve her bir işyeri için ayrı ayrı hesaplanacak tutarlar, tehlike sınıfına göre toplanarak toplam destek tutarı bulunacaktır. Toplam tutara KDV uygulanarak fatura toplamı bulunacaktır. Borçlarının olması durumunda ise hak etmiş oldukları destek tutarları borçlarına mahsup edilecektir.
Böylece iş kazaları vb iş sağlığı ve güvenliği risklerine karşı daha donanımsız olan küçük işyerlerinin işverenlerinin bu noksanlıklarını gidermelerinde daha gayretli olmaları sağlanmış olacaktır. İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesi için sağlanacak bu desteğin işçi ve işverenlere hayırlı olmasını diliyorum.
