Çalışamazlık bildirimi

İstirahatlı olan sigortalıların işyerinde çalışmadıklarına dair bildirimlerin işverenlerce SGK''na e-sigorta yoluyla bildirilmesi hakkındaki "Tebliğ"in 12 Mayıs 2010 tarihinde Resmi Gazete''de Yayınlanarak yürürlüğe girmesi, Mayıs 2010 ayının en önemli Sosyal Güvenlik Olayı olarak nitelenebilir. Tebliğin yayınlanmasının gerekçesi açıklanmasa bile, bu uygulama, kamuoyunda yoğun bir şekilde tartışılmaktadır. Bu SGK Tebliği''ni kurumun cezacı yaklaşımının yeni bir ayaklanışı olarak değerlendirenler bile var. Bu değerlendirme isabetsiz olsa bile, kurumun işverenlerin üzerine yeni bir mükellefiyet yüklemesi olarak algılamak yanlış olmayacaktır. Sosyal Güvenlik Haftası içerisinde gerçekleşen bu düzenleme hakkındaki tartışmalar, halen devam ediyor. Bu nedenle konuyu okuyucularıma bazı boyutlarıyla aktarmak istiyorum.

Bu tebliğin amacı, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu''nun 4/1-a maddesine tâbi sigortalılar ile 5''inci maddesine tabi sigortalıların istirahatlı oldukları süreler için geçici işgöremezlik ödeneklerini alabilmelerine esas işyerinde çalışmadıklarına dair bildirimin işverenlerince zorunlu olarak elektronik ortamda gönderilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. Bilindiği üzere, geçici işgöremezlik, sigortalının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hâllerinde kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurulu raporlarında belirtilen istirahat süresince geçici olarak çalışamama hâlidir. Geçici işgöremezlik ödeneği, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hâllerinde kanunda belirtilen geçici işgöremezlik sürelerinde verilir. Ve sigortalının geçici işgöremezlik ödeneği alabilmesi için işvereni tarafından e-sigorta yoluyla Çalışamadığına Dair Bildirim Girişi yapılmalıdır.

Tebliğ hükmüne göre "Çalışılmadığına Dair Bildirim" http://www.sgk.gov.tr internet adresinde "İŞVEREN" menüsü "Çalışılmadığına Dair Bildirim Girişi", "Kullanıcı Şifre Ekranı", "Çalışılmadığına Dair Bildirim İşlemleri", "Giriş" bölümünde yer alan bilgiler kaydedilmek suretiyle sigortalılarca hak edilen istirahat süresini takip eden 5 işgünü içinde elektronik ortamda Kuruma gönderilmelidir. Bildirimi göndermeyen veya 5 işgünü dışında gönderen işverenler hakkında kanunun 102/1-(i) maddesine göre aylık asgari ücretin iki kat tutarında idari para cezası uygulanacaktır.

İstirahatlı olan sigortalıların işyerinde çalışmadıklarına dair bildirimin işverenlerce SGK''ya 5 işgünü içerisinde gönderilmesine ilişkin tebliğ; 5510 sayılı Kanun''un 100''üncü ve 102''nci maddeleri ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği''nin 5''inci, 40''ıncı, 120''nci ve 121''inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır. Ve 5510 sayılı Kanun''un 4''üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile 5''inci maddesine tabi sigortalıları çalıştıran işverenleri kapsamaktadır.

Tebliğde yer alan "hak edilen istirahat süresi" kavramı, on günden kısa süreli istirahatlarda istirahatın bittiği günü, on gün ve daha uzun süreli istirahatlarda onar günlük sürelerin bittiği ve son on günlük süreden arta kalan istirahat süresinin bittiği günü ifade etmektedir. Bildirimin yapılması ve kuruma gönderilmesi hususu yukarıda belirtilmiştir. Bu şekilde bilgiler kaydedilmek suretiyle sigortalılarca hak edilen istirahat süresini takip eden 5 işgünü içinde elektronik ortamda Kuruma gönderilmesi zorunludur. "Çalışılmadına Dair Bildirim Süresi" raporunda belirlenen işbaşı tarihinden itibaren başlar ve günlerin hesabı, işgünü dikkate alınarak yapılır. Şöyle ki:

Sigortalı 14 Mayıs 2010 tarihi ile 23 Mayıs 2010 tarihi arasında istirahatlı ve 24 Mayıs 2010 tarihinde işbaşı yapacaksa; bildirimin en geç 5 işgününün dolduğu 28 Mayıs 2010 tarihinde yapılması zorunludur. Aksi takdirde işveren hakkında 2 asgari ücret tutarında İPC - idari para cezası - uygulanabilecektir.