Yeni Şafak

Bir taşla iki kuş

01:007/03/2018, Çarşamba
G: 7/03/2018, Çarşamba
Taha Kılınç

Bundan yaklaşık 10 yıl önce, 2008’in haziran ayında, Arap basını ardı ardına çok sayıda boşanma haberine yer verdi. En fazla Suriye, Ürdün, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan’da yaşanan vakalar, ortak bir paydada buluşuyordu üstelik. Kadın olsun erkek olsun, eşlerin birbirinden ayrılma sebebi aynıydı: Türk dizileri.Suudi Arabistan’ın Dammam şehrinde bir adam, “Türk erkek oyuncular gibi romantik” olması için ısrar eden karısıyla önce kavga etmiş, daha sonra da tartışma sırasında sarf

Bundan yaklaşık 10 yıl önce, 2008’in haziran ayında, Arap basını ardı ardına çok sayıda boşanma haberine yer verdi. En fazla Suriye, Ürdün, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan’da yaşanan vakalar, ortak bir paydada buluşuyordu üstelik. Kadın olsun erkek olsun, eşlerin birbirinden ayrılma sebebi aynıydı: Türk dizileri.



Suudi Arabistan’ın Dammam şehrinde bir adam, “Türk erkek oyuncular gibi romantik” olması için ısrar eden karısıyla önce kavga etmiş, daha sonra da tartışma sırasında sarf ettiği sözlere dayanamayarak onu boşayıp babasının evine yollamıştı örneğin. Gece-gündüz Türk dizileri izleyen Ürdünlü bir kadın, bir dizinin erkek oyuncusunun fotoğrafını telefonuna ekran yüzü yapınca kocasıyla atışmış, artan gerilim boşanmayla sonuçlanmıştı. Yine aynı yılın ilk aylarında, sadece Suriye’nin Halep şehrinde, Türk dizileri nedeniyle en az dört boşanma vakası kayıtlara geçmişti. Boşanmalardan biri, bir dizi oyuncusunun posterinin yatak odası duvarına asılmasının ardından gerçekleşmişti.

Türk dizilerinin Arap izleyiciye hitap etmeye başlayan ilk örnekleri, 1980’lerde Türk ekranlarını istila eden açık-saçık Brezilya dizilerini andırıyordu. “Türk ailesi” tablosu olarak sunulan birçok örneğin ahlâken savunulması imkânsız bir çerçeve içermesi, Türkiye’nin Arap kamuoyu nezdindeki imajını da olumsuz etkileyen bir unsurdu. O dönemde Arap ülkelerini ziyaret eden Türkiyeli bir Müslümanın, sorulan bazı sorular karşısında soğuk terler dökmesi alışılmış bir durumdu. “Türk insanı gerçekten böyle mi yaşıyor? Aile hayatları böyle mi? Gayri meşru ilişkiler bu kadar yaygın mı?” gibi sorular, dizilerin ortaya koyduğu çarpık tabloların doğal bir sonucuydu.

Derken, özellikle son yıllarda tarihî ve sosyal içeriği güçlü, mesaj kaygılı diziler ön plana çıkmaya başladı. Bazı Türk yapımcılar, bizi temsil etmeyen, olumsuz ve pespaye ilk örneklerin ardından, “seviyeye inmek” yerine “seviyeyi yükseltmek” için kolları sıvamıştı. Osmanlı tarihinin de konu edildiği bu türden diziler, hızlı bir şekilde milyonlarca izleyiciyi kendisine çekmeyi başardı. Sadece Türk yapımcılar açısından değil, Arap televizyoncular açısından da kârlı bir durum söz konusuydu. Seyirci ise halinden zaten memnundu.

Dizi ve filmler, “bölgesel aktörlük” yolunda direkt etkili olmasa da, kitlelerin gönüllerini ve sempatilerini kazanma noktasında oynadıkları rol inkâr edilemezdi. İçeriğin kaliteli, olumlu mesaj içerikli ve gerçekçi olması, Arap sokağına doğrudan ulaşabilmek için çok büyük bir imkân sunuyordu.

***

Suudi Arabistan sermayeli ve Dubai merkezli MBC medya grubunun, Türk dizilerinin yayınını durdurma kararı alması, bilhassa ticarî açıdan oldukça kârlı bir işten vazgeçilmesi anlamına geliyor. 2007’de yine ilk kez MBC tarafından Arap izleyiciyle buluşturulan dizilerin ekrandan kaldırılmasıyla, grup bünyesindeki 11 kanalın zararının 100 milyon doları aşacağı belirtiliyor. MBC’nin, kararın ardından izleyicilerinin en az yüzde 20’sini Türk dizisi yayınlayan diğer Arap televizyonlarına kaptıracağı tahmin ediliyor. Bunların başında ise Katar devlet televizyonu geliyor.

Böylesine ciddi bir zarar pahasına, MBC’yi Türk dizilerinden vazgeçmeye sevk eden ana neden, Türkiye’nin bölgede “aktif ve görünür” hale gelmesinden duyulan rahatsızlık.

Suudi Arabistan ve BAE’nin, Türkiye’nin özellikle Katar’a yönelik ablukada aldığı pozisyondan hiç hoşlanmadığı sır değil. Ankara ile Doha arasındaki yakın işbirliği, bölgesel meselelerde Türkiye’nin Körfez’e rağmen attığı adımlar, Suudi Arabistan-BAE-Mısır troykasının Ankara’ya karşı gösterdiği direniş gibi birçok nokta bir arada düşünüldüğünde, MBC cephesinde “Türkiye’ye daha fazla sempati kazandırmayalım” görüşünün ağır bastığı anlaşılıyor.

***

Arap medya dünyasının en büyük bağımsız grubu olan MBC Group, 1991’de Suudi iş adamı Velîd İbrahim tarafından İngiltere’nin başkenti Londra’da kuruldu. Kanalın kuruluşunda Suudi milyarder Salih Kâmil’den sermaye desteği alan İbrahim, kız kardeşinin dönemin Suudi Arabistan Kralı Fahd’la evli olmasından dolayı kraliyet ailesiyle de oldukça yakındı.

2002’de merkezini Londra’dan Dubai’ye taşıdıktan sonra yayın portföyünü renklendiren MBC, ekranlara getirdiği “gayri ahlaki içerik” nedeniyle sıklıkla eleştirilse de, hâlen Arap dünyasının en çok izlenen televizyon kanallarını bünyesinde barındırıyor.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın emriyle geçtiğimiz kasım ayında düzenlenen “yolsuzluk operasyonları”nda gözaltına alınan isimlerden biri de, MBC’nin kurucu büyük ortağı Velîd İbrahim’di. Kendisi gibi gözaltına alınan Salih Kâmil’le birlikte Riyad’daki bir otelde tutulan İbrahim, miktarı açıklanmayan yüklü bir fidye karşılığında serbest bırakılmıştı. Prens Muhammed’in MBC’yi satın almak için 2015’te İbrahim’e 3 milyar dolar teklif ettiği, ancak İbrahim’in bu miktarı az bularak pazarlığa yanaşmadığına dair haberler bununla birlikte düşünüldüğünde, Veliaht Prens’in kanalı tümüyle ele geçirmeye epey yaklaştığı söylenebilir.

Türk dizilerinin yayından kaldırılması suretiyle kanalın ciddi zarara uğratılması, Prens Muhammed’in Velîd İbrahim’e salladığı bir sopa olarak da değerlendirilebilir. Türkiye’nin etkisini kırmaya çalışırken, dişli bir medya tröstünden de kurtulma girişimi. Bir taşla iki kuş.

#Türkiye
#Ortadoğu
#Suudi Arabistan
#Dizi
Yorumlar

Merhaba, sitemizde paylaştığınız yorumlar, diğer kullanıcılar için değerli bir kaynak oluşturur. Lütfen diğer kullanıcılara ve farklı görüşlere saygı gösterin. Kaba, saldırgan, aşağılayıcı veya ayrımcı dil kullanmayın.

Henüz yorum bulunmuyor

İlk yorumu siz yapın.

Kapat

Günün en önemli haberlerini e-posta olarak almak için tıklayın. Buradan üye olun.

Üye olarak Albayrak Medya Grubu sitelerinden elektronik iletişime izin vermiş ve Kullanım Koşullarını ve Gizlilik Pollitikasını kabul etmiş olursunuz.