İlk "profesyonel" sit com: Avrupa Yakası

2000''li yıllarda TV seyircisi olmanın maddelerinden biri olmayı garantileyen Avrupa Yakası, zamanın ne kadar hızla akıp geçtiğinin de ispatı. Dile kolay altı sezon. Ekran yolculuğu en uzun süren sit com olarak rekortmenler sayfasına adını yazdıran; ekranda son yazısının göründüğü nadir sitcomlardan biri aynı zamanda.

Damaklarda bir ''Friends'', bir ''Seinfeld'', bir ''Cheers'' tadı bırakarak izlendi yıllarca Avrupa Yakası. İlk defa bir sit com dram gibi sona erdi. Klasik bir final anlayışı çerçevesinde hikayenin ilk sezonuna dönüp son yıllarda yaşananları yok sayarak veda etti.

Türünün ilk örneği olan ''Sıdıka'', sessiz sedasız vedası ve bir süre sonra sürpriz bir şekilde hayatımıza dahil olmasıyla ayrı bir yere sahipti.

''Bir Demet Tiyatro'' seyircisine haber vermeden noktalandıktan sonra acaba devam etsek nolur sorusuyla yeniden karşımıza çıktı defalarca. Ailenin babasını canlandıran Erdoğan Dikmen''in vefatına kadar problem yaşanmazken; senaryonun en büyük çatışma unsuru babanın ölümü, son geri dönüşte büyük fiyasko yaşattı ekibe. Aradan yıllar geçmiş, o esnada bunlar yaşanmış diye hızlı bir bölüm geçildikten sonra, tekrar baba evine, bulunduğu noktaya geri dönen Mükremin''i yadırgadı seyirci. Bir gerçeğin daha altını çizdi son dönüşünde tutunamayan Bir Demet Tiyatro, bütün türler eskimeye mahkumdu ama birincilik mizahın hakkıydı.

Teşhisi doğru okuyan Yılmaz Erdoğan bir süre sonra BKM Mutfak imzalı Çok Güzel Hareketler Bunlar ile dönecek ekranlara, genç ekibin yazıp oynadığı skeçlerle yenilenecekti.

190 bölüm boyunca evlerimize misafir olarak kolay kırılamayacak bir rekora imza atan Avrupa Yakası, en çok giden-gelen oyuncular üzerinden tutunmayı başardı. Ki Ata Demirer ayrıldığında -96. bölümdü- yeni sezonda sadece 4 bölüm çekerek son vereceklerini köşesinden ilan etti Gülse Birsel. Ata Demirelle birlikte ayrılan Evrim Akın, Bülent Polat; yerlerine gelen Tolga Çevik, Hasibe Eren, Sarp Apak haberleri yaz boyunca tabi bir PR ortamı oluşturdu. Yenilenen karakterler reytingleri tutmayı başarınca devam kararını almakta gecikmedi ekip. Ekranda tutunabilen tek projesini, yüksek gelir kaynağını kaybetmek istemeyen yapımcı Sinan Çetin''in ısrarı büyüktü devam konusunda.

Avrupa Yakası Çarşamba günlerine damgasını vurup reyting listelerinde egemenliğini ilan edince, rakip kanallar karşısına iddialı bir yapım çıkarmadı. Yaprak Dökümü ilk sezondaki içler acısı reyting karnesine rağmen devam edecek sonraki yıllarda reyting listelerini hallaç pamuğu gibi atacaktı. Terazinin yükselen kefesinden düşen kefesine geçen Avrupa Yakası, reklam verenin ilgisini esirgemediği bir dizi olarak kalacaktı ekranda.

Yeni karakterler, ters yüz edilen senaryo ve tekrar esprilerle devam etti Avrupa Yakası. Ayrılışıyla büyük sarsıntı yapması beklenen Ata Demirer''in geri dönüş kararı alması, dizinin dinamikliğini etkilemese de; dönüşünün usta oyuncu Hümeyra''nın gidiş biletinin kesilmesine sebep olması fark ettirmeden sarstı diziyi. Yıllara meydan okuyan İfot-Tahsin aşkının bir kavga sebebiyle sona ermesi, İfot''un evi terk etmesi ikna etmedi izleyiciyi. Evdeki hikayenin yok olma sınırına gelmesinden dolayı Binnur Kaya''nın olağanüstü bir performansla hayat verdiği Dilber Hala''nın Tahsin Beye göz göre göre asılması gerçeklik kristalinin tuzla buz olmasına yetti. İmha edilen büyük aşk Gazanfer Özcan''ın vefatıyla birlikte yeniden diriltilip, barıştılar, gemi yolculuğuna çıktılar açıklamasıyla hayat verilmeye çalışıldıysa da, olmadı. Nişantaşı''nda oturan dört kişilik bir ailenin gelenekselle modernin çatışmasından çıkan komedinin iki ayağı birden yok olunca, hikaye kendi kendini imha etmeye başladı.

Benim için uzun zaman önce imha etmişti Avrupa Yakası kendini. Ayak üstü ziyaret ettiğim eski bir dost gibiydi uzun süredir. İlk imha Aslı ile Cem''in nişanına katılmak için gelen eniştenin ölümü üzerinden dönen gülmeceydi. Nişanıma hiçbir şey engel olamaz diyen Aslı ve suç ortakları, ölen eniştenin cesedini ev ahalisinden saklamak için oradan oraya sürüklüyorlardı. Sonunda uyku apnesi neticesi derin bir uykuda olduğu açıklanıyordu açıklanmasına ama ölüm eğlenceli bir oyun olarak sunuluyordu. Hayatın tek gerçeği olarak mutluluk önceleniyor, her şeye ve herkese rağmen mutlu olmanın önemi vurgulanıyordu 90 dakika boyunca.

İkinci imha ise Ramazan günlerine özel yazılan Tahsin Bey''in oruç tutmasıyla ilgili bölümdü. Uzun zamandır dizilerde sadece temsili bir kişinin oruç tutmasını diğer karakterlere Ramazanın gelmemesini kanıksadık, yadırgamıyoruz. Bir yaşlı yetiyor temsile. Oruç tutan Tahsin Bey''in asabi halinden şikayetçi olan ev ahalisi, kumpas kurarak top patlamasına saatler kala iftar yaptırıyordu Tahsin Bey''e. Neyse ki dizilerin yaz tatilinde olduğu döneme gelecek artık Ramazan. Senaristler ıkına sıkına seyirciyi küstürmeme amaçlı eklektik oruç sahneleri yazmak zorunda kalmayacak!

Dramın karşısına gardını alarak oturur izleyici. Komedide ise gülmek için oturduğundan önüne ne çıkarsa çıksın gülecektir. Avrupa Yakası''nda olduğu gibi. Ne insanlar var diye güler durumu kendine konduramayan kişi. Pişkince güler ders çıkarma kaygısı gütmeden. Zaten senaristin de böyle bir kaygısı yoktur. Yaşam alanı sınır ötesidir. Kendi kendini haklılayan, kendi kendini üreten, kendi kendini tanımlayan bir tür der komedi için Berman.

İzlerkitleye benzeyen ve onları temsil ettiği varsayılan karakterlerle izlerkitleyi kendine benzetir zamanla komedi. Duyarsızlaşma adım adım gerçekleşir. Bir gün güldüğü o karaktere benzediğini artık kendine güldüğünü fark etmez bile izleyici. Siz Avrupa Yakası''nda en çok hangi karaktere gülüyordunuz?