Walaa Jumaa al-Afranji’nin ardından

İsrail, Gazze’de her gün yeni acılar yaratmaya devam ediyor. Bunu yaparken de uluslararası kuralları tamamen yok sayıyor. Onlar için kadın, çocuk, yaşlı hiç fark etmiyor, Gazzeliyseniz İsrail tarafından her an öldürülebilirsiniz.

Sanat, acıları dile getirmenin ve direnişi ifade etmenin en güçlü yollarından biridir. Filistinli sanatçı Walaa Jumaa al-Afranji, eserleriyle tam da bunu başaran çağdaş bir sanatçıydı. Ancak, onun bu yaratıcılığı ve sesi, 2024’ün son günlerinde İsrail’in Gazze’ye yönelik bir hava saldırısında susturuldu.

Walaa Jumaa al-Afranji, 1988 yılında Gazze Şeridi’nde doğdu. Sanatla erken yaşta tanışan Afranji, resim ve heykel alanlarında kendini geliştirerek Filistin davasının sesi oldu. Gazze’deki şiddet ve abluka altında yetişmiş bir birey olarak, sanatı toplumunun trajedilerini ve direniş ruhunu yansıtan bir ifade aracına dönüştü.

Afranji’nin eserleri, geleneksel Filistin motiflerini modern soyut sanatla harmanlamasıyla bilinir. Eserlerinde sıkça zeytin dalları, anahtarlar ve barışı temsilen beyaz güvercinler gibi semboller kullanırdı. Kadının toplumsal rolünü ve savaşın sivil halk üzerindeki etkilerini ele aldığı eserleri, hem yerel hem de uluslararası sanat çevrelerinde beğeni topladı.

Afranji, yalnızca bir sanatçı değil, aynı zamanda bir eğitmen ve topluluk lideriydi. Gazze’deki genç sanatçılara ilham veren Afranji, onların eserlerini desteklemek için çeşitli atölyeler düzenledi ve uluslararası fuarlarda Filistin’i temsil etti.

Afranji’nin sanatı, birçok başka Filistinli sanatçının eserlerinde de görebildiğimiz gibi hem estetik hem de politik bir çağrıydı. Eserleri, Filistin topraklarının güzelliklerini ve trajedisini bir arada sunarak izleyiciyi düşünmeye davet ederdi.

Motifler ve Renkler: Zeytin ağaçları, Filistin kilim desenleri ve güvercin figürleri gibi geleneksel sembollerle yoğun bir şekilde bezenmiş eserlerinde, genellikle sıcak tonların hakim olduğu renk paletini kullanırdı.

Kadın Perspektifi: Afranji’nin eserlerinde Filistinli kadının direnişteki rolü çok çarpıcı bir şekilde işlenirdi.

Soyutlama ve Gerçeklik Arasında Bir Dengesi: Afranji’nin eserleri soyutlama ile figüratif gerçeklik arasında dikkat çekici bir denge kurar, bu da onu hem yerel hem de uluslararası düzeyde özgün kılardı.

Walaa Jumaa al-Afranji, eşiyle birlikte İsrail’in Gazze’de düzenlediği bir hava saldırısında yaşamını yitirdi. Bu trajedi, İsrail’in abluka altındaki Gazze’de sivilleri hedef alan şiddetinin son çarpıcı örneklerinden biri olarak tarihe geçti.

Afranji’nin hayatını kaybetmesi, çağımızın büyük bir sanat yeteneğinin erken yitimi olarak değerlendirilmelidir. Bununla birlikte, bu kayıp yalnızca bireysel bir trajedi değil, şiddet sarmalında yaşamaya zorlanan bir halkın hikayesini de temsil etmektedir.

Filistin’in yaşayan en önemli sanatçılarından biri olan Sliman Mansour geçtiğimiz günlerde Necip Fazıl Uluslararası Sanatçı Ödülü’nü almak için İstanbul’daydı. 78 yaşındaki sanatçıyla ödül töreni öncesinde sohbet etme şansım oldu. Türkiye’de olmaktan, Türkiye’nin Filistin’e olan desteğinden son derece memnun olduğunu belirtti. Ben sıklıkla Ortadoğu’dan sanatçıların ülkemizde yeterince tanınmadığından bahsederim. Mansour da Türkiye’den sanatçıların Filistin’de hiç tanınmadığından, ülkeler ve toplumlar arasında kurulacak en kuvvetli bağın sanat üzerinden olacağını belirtti. Keşke dedi Türkiye çağdaş sanatına dair daha fazla bilgim olsaydı. Umarım bu bir başlangıç olur ve Mansour ve diğer önemli Filistinli sanatçılar hem ülkemize daha sık gelirler hem de eserleri ve yaşamları sanat dünyası tarafından daha yakından takip edilir.