Kedi ve devrimci

Bir arkadaşım, kedisi için: “Beni kendisinin bir parçası sanıyor” derdi.

Kedilerde bu tür sanılar olur mu? Sanmam. Kedi, kendi parçasının bile kendine ait olduğunu bilmez. Oyun çağındaki bir kedi, kuyruğunu oynatırken –daha doğrusu kuyruğu bilinci dışında kıpırdanıp dururken– görse, hemen onun arkasından koşmaya başlar. Kuyruğunu yakalamaya çalışır. Bir biçimde kuyruğunu yakalarsa onu ısırır ve canı yanınca da kuyruğunu bırakır, kuyruk gözden kaybolunca, o da bir şey olmamışçasına, yeni bir oyun icat edinceye kadar süklüm püklüm oradan ayrılır.

Eski tüfekleri, eski, hurda, modası geçmiş devrimcileri, şimdi modası geçmekte olan deyimle dinozorları, kuyruğunun ardına düşmüş bu delişmen, delice kedilere benzetiyorum. Devrim, onların indinde, ardına takılıp koştukları kuyrukları gibi… Kedi yavrusu kuyruğun kendine ait olduğunu bilmemekte elbette mazurdur. O, kendi kuyruğunu ısırdığında, dahası canı yandığında bile, ısırdığı şeyin kendi kuyruğu olduğunu bilmez.

Kedi ile kocamış devrimci arasında böylesi bir çapraz ilişki var: o da hâlâ devrim ardında perende attığını sanır. Ama ortada kendi fantezisi dışında bir şey yoktur. Kart “devrimci” hayatı boyunca bir devrimin ardında koştuğunu düşünmek zorunda sanır kendini…

Devrimi yakalar gibi olacak, dudakları devrimin kuyruğuna nerdeyse temas edecek, kuyruğunu gözden kaçırdığında kafasını öbür tarafa çevirecek, bir de görecek ki, devrim orda, öbür tarafta kendine nanik yapıyor.

Kedinin oyunculuğunun bir mevsimi olduğu gibi, devrimin de kart devrimci indinde bir mevsimi bulunur. Daha doğrusu iki mevsimi vardır. Biri, oyun çağından çıkma sürecine denk düşer, ki bu, kedinin hayatı boyunca bir kez yaşanır. İkincisi Mart''tan Mart''a, her yıl bir kez…

Devrimin –kedi için kızışmanın– mevsimi geçince, onun da kulağı düşer.

Yazın sıcak günlerinde kedi, kafasını karnına gömerek uyur. Kuyruğunu da başının üstünde tutar. Kuyruğunun ucu, arada bir, belli belirsiz titreşir. Kış geldiğinde, kedinin şansı varsa, bir soba kenarında ya da mangal altında kıvrılıp kalır. Saatlerce öylece uyur. Ta ki, biri onun rahatını bozmaya… Uykusundan kalktığında tatlı tatlı gerneşir, ön ayaklarını elinden geldiğince öne uzatır, sırtını çukurlaştırır, böylece gövdesini esnetir… Sonra bulabildiği en sıcak köşeye çekilir, gerdanını yalar, kuyruğunu yalar, ön ayağının ön yüzünü yalayarak yüzüne sürer, aynı işlemi ayağını bir de kulağının arkasından yüzüne doğru dolandırarak yineler… Kedimiz temizlenmiştir. Arka ayağı ile kulaklarının dibine kısa, sert darbeler indirerek kaşınmaya başlamanın zamanıdır.

Oyun çağındaysa, o sırada kedinin önüne bir ip yumağı atmanız yeterlidir. Kedi, bıkmadan usanmadan onunla oynayıp durur. Bu esnada kediye bakarken içimiz muhabbetle dolar. Ama aynı işi, kendine devrimci süsü veren bir kart herif yapıyorsa, dünyanın nerden nereye geldiğinden habersiz, hâlâ 80 yıl öncesinin şartlarının geçerli olduğunu sanan pis düzenbaz ortaya çıkmışsa, insanın içi kararır. Kedide sempati uyandıran şey, düzenbaz devrimcide gıcıklık haline dönüşür.