Buridan’ın eşeği alegorisi ile buldukça bunayanın hali arasında bir benzerlik yok. Olsa olsa tersinden bazı çıkarımlarda bulunulabilir.Buldukça bunayan genelde şımarık çocuk halidir. Verileni beğenmez, daha çoğunu daha iyisini ister. Daha çoğu ve daha iyisi verilse onu da elinin tersiyle iter. İstemem, diye bağırıp çağırır, tepinir... O ancak ona sırt çevirerek adam edilir. Hiç açlık yaşamadığı için açlığın ne olduğunu bilmez. İstemedikçe daha çoğunu verme yerine, “Sen bilirsin” diyerek önündeki
Buridan’ın eşeği alegorisi ile buldukça bunayanın hali arasında bir benzerlik yok. Olsa olsa tersinden bazı çıkarımlarda bulunulabilir.
Buldukça bunayan genelde şımarık çocuk halidir. Verileni beğenmez, daha çoğunu daha iyisini ister. Daha çoğu ve daha iyisi verilse onu da elinin tersiyle iter. İstemem, diye bağırıp çağırır, tepinir... O ancak ona sırt çevirerek adam edilir. Hiç açlık yaşamadığı için açlığın ne olduğunu bilmez. İstemedikçe daha çoğunu verme yerine, “Sen bilirsin” diyerek önündeki de çekilirse bir süre sonra beğenmediği ne varsa hepsine kucak açar...
Buridan’ın eşeği ise aç ve susuzdur.
Jean Buridan bir Ortaçağ Fransız din adamı ve düşünür... Kopernik devriminin öncülerinden kabul ediliyor.
Buridan’ın ünlü eşek alegorisi ise şu: hem aç hem susuz bir eşek, kendine eşit uzaklıkta bırakılan su ve saman yığını arasında kalsa ne yapar? Eşek iki iyi arasında bir tercih yapamaz ve açlıktan ve susuzluktan can verir.
Alegorinin insana uyarlanması ile iyiler arasında kararsız kalanların almaşıkların hepsinde yoksun kalacağı halidir...
Durum, buldukça bunayanın halinden farklıdır. Buldukça bunayan, elinde olan imkânı beğenmiyor, beğenmediği için reddediyor.
Buridan’ın eşeği ise önündeki almaşıkların hepsini beğeniyor, fakat seçim yapamadığı için onlardan yoksun kalıyor.
Alegoriyi diplomasi veya iktisat alanına taşıyabiliriz. Bir ülkeye dışarıdan cazip almaşıklar sunarak onu kendi özgül politikasından saptıracak öneriler getirilebilir. Karar verici bu cazip almaşıklar arasında bocalarsa bunların tümünden yoksun kalacağı bir akıbetle karşılaşabilir. Bu nedenle cali almaşıklar reddedilir.
Aslında birini tercih etmek ötekini reddetme anlamını taşımamalı...
Olay, bir öncelik verme sorunudur...
Astana Uylaşması Türkiye açısından AB’yi, ABD’yi, NATO’yu reddetme anlamını tazammun etmiyor. Türkiye ve uylaşmayı kabul eden
ülkeler, kendi özgül politikalarından taviz vermeden yeni bir almaşık üzerinde uzlaşmaya varıyorlar...
Bu sonuç hem şımarık çocuk halinde kalmayı, hem de Buridan’ın eşeği konumuna düşmeyi reddediyor...
Hem insanca olan, hem de kendine yeni almaşıklar icat edebilen kimsenin akıllı insan olma konumudur bu sonuç...
Akıllı insan ne istediğini bilir ve seçer, Buridan’ın eşeği konumuna düşmez...
#Buridan
#Eşek
#Alegori
#NATO
#ABD
#AB
