Önümüzdeki yol...

Ağrıyan yerimiz güney sınırımız ve canımız orada. Küre açısından ise bu sadece muharebe. Savaş değil. Savaş’ın ilk muharebelerinden biri ancak sonucu etkileyebilecek güce sahip. ‘Bu yüzden dar alana çok güç birikiyor’ demiştik. Hep ‘asıl savaş’ı anlattık ve artık açmamız gerekiyor.

Çünkü başlıyor...

‘Yeni Savaş’, Orta Asya’ya yürüyor ve gösterdik, sıra Pakistan-Afganistan’da.

Tıpkı Suriye gibi, bu coğrafyaya uzanan eller de “dünyadan” geliyor!..

Pazartesi gecesi Suud Krallığı’nda yine çürümüş birşeyler vardı; “Genelkurmay Başkanı ve Hava Kuvvetleri Komutanı emekliye sevk edilirken, Kara Kuvvetleri Komutanı’nın yanı sıra İçişleri ve Dışişleri Bakan Yardımcıları görevden alındı”... (26/02, AA.)

Yani?..

"İngiltere’de yayın yapan Middle East Eye isimli strateji-haber sitesi, Pakistan ordusunun S. Arabistan’a bin asker göndereceğini duyurdu. Pakistan ordusundan yapılan açıklamada, askerlerin eğitim ve danışmanlık amacıyla S. Arabistan’a gideceği, bu ülke dışında herhangi bir misyona dahil olmayacağı bildirildi. Haberde Pakistan askerlerinin, taht çekişmesinden endişe eden Suudi kraliyet ailesinin güvenliğinden sorumlu olacağı ileri sürüldü”! (22/02, Sabah.)

Şaşırmak şart. Şaşırmazsanız merak etmiyorsunuz...

“S. Arabistan ABD’nin baskısıyla İslamabad’a verdiği desteği çekmek zorunda kaldı ve Pakistan, ‘Uluslararası Mali Eylem Görev Gücü’nün terörün finansmanını izleme listesine girdi. Böylece ABD, Pakistan’ı cezalandırmış oldu. Ülkenin ekonomisi kırılgan ve ABD geçtiğimiz ay 2 milyar dolarlık askeri yardımı da askıya almıştı”. (‘With US Push, Pakistan Placed on Terror Finance List’, 22/02, WSJ.)

Afganistan ve Pakistan, ‘dünya savaşı’nın yeni ‘muharebe alanları’. ‘Fayı’ takip ediyor, çok normal...

Pakistan-ABD ilişkileri özellikle 2017’nin ikinci yarısından itibaren kötüye gitmeye, 2018’de hızla kan kaybetmeye başladı. Söz konusu Pakistan olunca Türkiye de bu süreci yakından izledi. Pakistan Hava Kuvvetleri Komutanı’nın son Ankara ziyareti bu manada işaret taşıdır!..

Ama başka ziyaretleri de oldu İslamabad yönetiminin; örneğin, Pakistan Dışişleri Bakanı Hoca Muhammed Asıf Moskova’daydı! Ruslar, ‘göze sokmak istercesine’ özenli ağırladılar Pakistan bakanını...

ABD’nin AfPak’a yönelik stratejileri diğer iki süper gücü ‘bağlıyor’. Rusya ve Çin’in bunu izlememesi, hamlelere karşılık vermemesi mümkün değil.

Washington Suriye’de ne yaptıysa bu coğrafyada tekrarlıyor. “Terörle mücadele” etiketi altında bölgedeki Rus ve Çin rollerini baltalıyor. AfPak üzerinden Orta Asya ülkelerine abanıyor. Bunun için askeri varlığını kullanacağının işaretini veriyor.

Amerika için Vietnam ne ise Rusya için Afganistan o. Bu yüzden tarihin yarattığı psikoloji Kremlin’i duraksatıyorsa da, bölgedeki eski Sovyet ülkelerinin gözleri Moskova’da. Tereddüt tehlikeli olabilir! AfPak; Ukrayna-Suriye-İran çizgisinin uzantısı. Çin açısından ise ‘İpek Yolu’!

ABD’nin, Suriye ve Irak’taki DAEŞ varlığını Afganistan’a transfer ettiği bilinmiyor mu? (Benzer durum YPG için İran özelinde tekrarlanabilir. İsrail buna çanak tutar ve Ankara’nın bunun üzerine düşünmesini isteyenler var.)

Şanghay İşbirliği Örgütü yolları kesebilir mi? Rusya’nın Afganistan konusundaki tecrübesi tek başına duruma vaziyet etmesini yavaşlatıyor ama Çin’ elini rahatlatabilir. Bunun için ŞİÖ, ABD’nin karşısına çıkarılabilir, kuzey-güney ekseninde Moskova, batı-doğu ekseninde Pekin’e ulaşmadan durdurulabilir. Bu önemli. Açık işareti yaz başında Çin’den alacağız...

Klişe, ‘tekrarladığınız kadar anlamını yitirir’ demektir. ‘Büyük Resim’ de öyle. Saha önemli. Yanına harita koymalıyız. Birbirlerini anlatıyorlar; Pakistan ve Hindistan’ın tam üye olmasıyla beraber Şanghay İşbirliği Örgütü, Afganistan’ın tüm komşularını temsil etmekte! Bu ‘cepheyi’ de anlatıyor...

Pakistan’ın Afganistan konusunda tüm süreçlerde Rusya ile ‘yakın koordinasyonu’ kabul etmesi, Suriye’deki Türkiye-Rusya ‘koordinasyonunun’ bir türevini ifade ediyor ama aynı zamanda bölgesel ittifakları genişletiyor!

Genişletiyor da ne oluyor? ABD’nin derin nüfuz ettiği, güçlü ordusu nedeniyle özel konuma sahip bir ülke daha Rusya ile askeri işbirliği kuruyor!

Rusya, Pakistan’ın terörle mücadele operasyonları için askeri destek sözü verdi ve önemlisi, iki ülke arasında askeri işbirliği oluşturuluyor. Zaten Pakistan’ın ‘söz dinlemediği’, ABD askeri yardımının kesildiği, daraldığı, İslamabad’ı cezalandırdığı bir zamana denk geliyor. Meşhur, ‘eksen kayması’ yani.

Rus Dışişleri Bakanlığı şöyle diyor; “Bugün Pakistan, Rusya’nın önemli bir dış politika ortağı haline geldi. Moskova-İslamabad arasındaki işbirliği, uluslararası toplumun karşılaştığı pek çok mesele üzerinde ortak tutumlara dayanıyor. Afganistan’daki durum ortak kaygı uyandırıyor. İki ülke Afganistan’daki krizi çözmeye yönelik bölgesel yaklaşımı savunuyor”.

Rus ve Pakistan Dışişleri Bakanları’nın buluşmasında Suriye’nin de masaya yatırılmış olması, Türkiye’nin ‘savaştaki’ merkezî pozisyonunu anlamak, ‘stratejik bağımsızlık’ politikasını görmek açısından önemli.