Beş Bingöllü Titanik'e biner… Ve olaylar gelişir

Geminin batması üç saate yakın sürmüştü ve içeride adeta bir can pazarı yaşanıyordu. Filikalarla yapılan aktarımlarda, önemli bir kısmının birinci ve ikinci sınıf yolcularından oluştuğu 710 kişi gemiden sağ çıkmayı başarmıştı. Gemiden kurtarılma sırası zenginlerden fakirlere doğruydu. Yani zenginler, yangından ilk kurtarılacaklar grubundaydı. İşte bu yüzden 2224 kişilik yolcu listesinden sadece üçte biri kurtulabilmişti. Ölen 1554 kişinin büyük bir kısmının ölüm sebebi düşük dereceli sıcaklığa bağlı olarak gelişen donmaydı. Bu yüzden ölümler çok hızlı bir şekilde gerçekleşiyor, neredeyse 15 dakikadan daha az süreyi kapsıyordu. Kabinlerde kilitli kalarak suya gömülenler de maalesef kısa sürede can vermişti.

Titanik her anlamda bir hayal gemisiydi. Bu hayalin peşinde koşmak isteyen binlerce insan vardı. Dünyanın sayılı zenginleri de, bütün umudunu bu yolculuğuna bağlamış yoksullar da… Buz dağının görünen kısmı böyleydi, görünmeyen kısmında ise beş Bingöllünün hikâyesi yatıyordu.

Bingöl'ün Kığı ilçesinden Amerika'ya gitmek isteyen 5 Osmanlı vatandaşı Bingöllü Ermeni'nin umutları da bu gemideydi. Yirmili yaşlardaki Neshan Krekorian, Orsen Sirayanian, Ortin Zakarian, David Vartunian ve Mapriededer Zakarian adlarındaki beş genç, yolculuklarına doğup büyüdükleri Bingöl'ün Kığı ilçesinde başladı. Önce bir haftalık yürüyüşle Trabzon'a gittiler, ardından gemi yoluyla Marsilya limanına ulaştılar… Ve umut, bir reklam şirketinde gördükleri Titanik'te belirdi.

Kayıtlara göre, işçi olarak tanımlanan bu Ermeniler; Titanik gemisine Fransa'nın Cherburg limanında binmişti. Üçüncü sınıf biletlerini bir miktar da rüşvetle 7 sterline (Bugün yaklaşık olarak 3000 ila 5000 TL) alan bu gençler, yolculuğun 5'inci gününde aynı hazin kazaya tanıklık ettiler. Gemi büyük bir gürültüyle sarsılmıştı. Ne olduğuna bakmak için dışarı çıkmaya çalıştıklarında kapılarının açılmadığını gördüler. Gemide, üçüncü sınıftaki yolcuların bir ve ikinci sınıf yolcularla bir araya gelmesini engelleyen otomatik bir kilit sistemi vardı ve o sistem kaza sırasında devreye girmişti.

David ve Neshan, kendi kamaralarındaki kilidi kırmayı başardılar. Ancak diğerleri o kadar şanslı değildi. David ve Neshan dışarı çıktığında yerde buz parçalarını gördüler. Vakit kaybetmeden üst katlara doğru tırmanmaya başladılar.

Büyük bir panik vardı. On binlerce dolar verip lüks kamaralara bilet alan yolcular, gemiden ilk olarak kurtulmak istiyordu. Eldeki filikalar özellikle onlar için ardı ardına denize indiriliyordu.

David 13 numaralı, Neshan ise 10 numaralı filikaya binmeyi başardı. Aslında filikaya alınmadılar; fakat filika denize indirilirken filikanın üzerine atlamayı başardılar. Felaketle ilişkilerini Bingöl'deki aileleri aylar sonra öğrenebilmişti. Zira Titanik'e bindiklerini dahi bilmiyorlardı.

David ve Neshan, gemiden kurtulduktan sonra birlikte Kanada'nın Ontario şehrine gitti. David, bir süre sonra ABD'ye yerleşti. 15 Nisan 1890'da Kığı'da doğan David, 1911 yılında eşi Mary Baidzar'la evlenmişti. Bingöl'den ayrıldıktan sonra eşine gönderdiği mektuplara uzun süre cevap alamayınca onun öldüğünü düşünüyordu. Ancak emin değildi ve uzun bir kararlılık ve çabanın sonunda, eşine ulaşmayı başardı.

Olayın üzerinde tam 11 yıl geçmişti. Bu kadar uzun bir aradan sonra eşiyle Niagara Şelalesinde buluştu. Sonrasında onunla birlikte Pensilvanya'ya yerleşti. Bir süre sonra da (1940 yılında) Detroit'e gittiler. 3 Ağustos 1966 yılında orada ölen David'in üç çocuğu vardı.

Neshan kendi tabiriyle ifade ettiği gibi, tavuklar gibi üst üste yığıldıkları kamaradan dışarı çıktığında, hayatında ilk kez bir buzdağı görmüştü. Sonrası ise malum… Kanada'da Persia Vartanian'la 1918 yılında evlenen Neshan, ömrünün sonuna kadar (yani 1978 yılına kadar) General Motors'da çalıştı. Titanik onun bindiği ilk ve son gemi oldu. Kızının ifadesine göre o, artık suyun yakınından bile geçmiyordu. Suya her bakışında o geceyi hatırladığı gözlerinden çok net fark ediliyordu.