Yeniden Asya ve STA’lar

04:0017/08/2019, Cumartesi
G: 17/08/2019, Cumartesi
Levent Yılmaz

Bir önceki yazımda Türkiye’nin “Yeniden Asya” açılımının ne kadar önemli bir adım olduğunu ve bu kapsamda Batı’daki ittifaklardan kopmadan Asya’da yeni stratejiler belirlemesi gerektiğini ifade etmiştim. Açıkçası o yazıma gelen tepkiler beklediğimden çok daha fazla ve olumlu oldu. Sanırım hemen hemen herkes yakın zamana kadar Türkiye’nin sadece sınırları içine mahkum edilmesi ve salt Batı çıkarlarına endeksli bir yaklaşımdan rahatsız olmalı ki Türkiye’nin dış politikasındaki yeni çeşitlendirme stratejisine

Bir önceki yazımda Türkiye’nin “
” açılımının ne kadar önemli bir adım olduğunu ve bu kapsamda Batı’daki ittifaklardan kopmadan Asya’da yeni stratejiler belirlemesi gerektiğini ifade etmiştim. Açıkçası o yazıma gelen tepkiler beklediğimden çok daha fazla ve olumlu oldu. Sanırım hemen hemen herkes yakın zamana kadar Türkiye’nin sadece sınırları içine mahkum edilmesi ve salt Batı çıkarlarına endeksli bir yaklaşımdan rahatsız olmalı ki Türkiye’nin dış politikasındaki yeni çeşitlendirme stratejisine büyük destek verdi. Peki açılım neleri kapsamalı?


STA NE DEMEK?

STA yani Serbest Ticaret Anlaşması; iki ya da daha fazla ülkenin aralarındaki ticareti etkileyen tarife ve tarife dışı engelleri kaldırarak serbest ticaret alanı oluşturulmasını sağlayan ve taraf ülkelerin üçüncü ülkelerle olan ticaretlerinde hali hazırdaki düzenlemelerini sürdürmelerine imkan tanıyan anlaşmalardır. Ülkelerin serbest ticaret anlaşmalarına yönelmelerinin temel sebebi olarak Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) düzenlemelerinin (bilerek veya bilmeyerek) günümüzün gereksinimlerini karşılayamamasını ifade edebiliriz.

YENİDEN ASYA AÇILIMIN
EKONOMİ BOYUTU NE OLMALI?

Geçtiğimiz haftalarda ilan edilen “Yeniden Asya” açılımı kapsamında ivedilikle Asya ülkeleri ile serbest ticaret anlaşmalarının imzalanması gerekiyor. Açıkçası bu alanda biraz geç kaldığımızı itiraf etmek zorundayız. Dahası merkez bankaları arasında para takası anlaşmalarına da hız vermeliyiz. Bazı Asya ülkeleri ile olan ticaret hacimlerimizin düşük olması sizi yanılgıya itmesin. Eğer Türkiye bugünden pozisyon almazsa ilerleyen dönemde Çin’in Kuşak ve Yol inisiyatifi ilerledikçe ve Batılı ülkeler bu alandaki girişimlerinden netice aldıkça iş işten geçmiş olur.

İşin ekonomi kısmının yanı sıra stratejik alanlarda da geçmişten gelen güçlü bağları yeniden hayata geçirerek yeni iş birliği örgütlerine de öncülük edebiliriz. Bu alan maalesef I. Dünya Savaşı’ndan bu yana boş bıraktığımız bir alan.

BORIS JOHNSON’IN İLK İŞİ
NE OLACAK?

Malumunuz artık İngiltere’nin yeni bir başbakanı var. Boris Johnson, İngiltere’nin AB’den ayrılması konusunda çok sert bir taraftar ve Brexit gecikmesini fırsata çevirerek başbakanlık koltuğuna oturdu. Peki Brexit sonrası Johnson’ın ajandasındaki ilk madde ne? Hemen söyleyelim; STA’lar…

Johnson bu hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’u ağırladı. Trump’ın ve ekibinin Brexit yanlısı olduğunu biliyoruz. Bu görüşmeden de bu manada çok güçlü bir mesaj çıktı. Bolton; Londra’nın kararı o yönde olursa, anlaşmasız Brexit’i Trump yönetiminin coşkuyla destekleyeceğini söyledi. Johnson da Brexit sonrası ilk işinin STA’lar olduğunu ve ilk STA’yı da AB ile yapmak zorunda olduklarını söyledi. Dikkat ederseniz İngiltere AB’den ayrılmayı ne kadar stratejik bir karar olarak görüyorsa, AB ile STA yapmayı da o kadar stratejik görüyor.

STA’LAR İÇİN ÖNERİLER

Öncelikle belirtmek zorundayız ki Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) mevcut hantal yapısı STA’ları zorunlu kılıyor. Erdoğan’ın tıpkı Birleşmiş Milletler için getirdiği öneri gibi DTÖ için de kapsamlı bir yenilenme şart. Ancak maalesef bu kısa zamanda mümkün görünmüyor. O halde Türkiye’nin çok hızlı bir şekilde STA’lara ağırlık vermesi gerekiyor. Devam eden anlaşmaların güncellenmesinin yanı sıra başta Asya ülkeleriyle olmak üzere yenilerinin de çok acil bir şekilde hayata geçirilmesi elzem. Ayrıca Gümrük Birliği’ni de mutlaka günün koşullarına göre güncellemeliyiz.

#STA
#Yeniden Asya
#Açılım
#Ticaret
#Boris Johnson
#DTÖ