Pandemi döneminin başından bu yana en çok konuşulan konulardan birisi de küresel gıda fiyatlarındaki artış. Zira küresel gıda fiyatlarındaki artış bir türlü hız kesmiyor ve hemen hemen her ay bir önceki aya göre daha yüksek gıda fiyatları görüyoruz.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) son verilerine göre Dünya Gıda Fiyatları Endeksi, ocak ayında büyük ölçüde bitkisel yağlardaki arz yönlü kısıtlamalar nedeniyle yükseldi. Yaygın olarak ticareti yapılan gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarındaki değişimi takip eden FAO Gıda Fiyat Endeksi Ocak’ta Aralık 2021’dekinden %1,1 daha fazla gerçekleşerek ortalama 135,7 puan oldu.
Aşağıdaki grafikte endeksin seyrini yıllar itibariyle görüyorsunuz. Grafikteki kırmızı çizgi 2021 yılındaki hareketi gösteriyor ve gördüğünüz üzere evvelki yıllara göre çok yüksek fiyat artışları var. Dahası grafiğin sol üst köşesinde okla gösterdiğim nokta ise 2022 yılının Ocak ayı verisini gösteriyor ve maalesef önceki yılların da çok çok üzerinde. Anlaşılan o ki bir süre daha küresel gıda fiyatlarında yüksek rakamlarla karşı karşıya kalacağız.
Elbette gıdadaki küresel fiyat artışlarının olumsuz etkisini Türkiye’de de yaşıyoruz. Son dönemde Türkiye’nin enflasyonunda enerji fiyatları ile beraber en yüksek etkinin gıda tarafından geldiğini görüyoruz. Örneğin 2022 yılı Ocak ayı enflasyonunda ana harcama gruplarına göre yıllık değişim oranlarına baktığımızda “gıda ve alkolsüz içecekler” grubundaki artış %55,61 olarak gerçekleşmiş durumda. Benzeri şekilde aylık bazdaki artış da %10,90.
Yukarıdaki grafikte “gıda ve alkolsüz içecekler” grubunun ve TÜFE’nin aylık hareketini izliyoruz. Basitçe yapılan bir gözlemde bile TÜFE’nin hareketi ile gıda enflasyonun seyri arasında anlamlı bir korelasyon olduğunu görüyoruz. Öte yandan TÜFE’deki harcama grubu ağırlıklarına baktığımızda en yüksek pay %25,32 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda. Yani bu gruptaki fiyat artışları TÜFE’ye yüksek oranda etki ediyor. Küresel fiyat hareketlerine bakarsak bir süre daha gıda fiyatları kanalından gelen enflasyonist baskının bizimle beraber olacağını göz ardı etmemek gerekiyor.
BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez. BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz. Piyasa verileri iDealdata Finansal Teknolojiler A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. BİST hisse verileri 15 dakika gecikmelidir.