Hafta başında Merkez Bankası Piyasa Katılımcıları Anketi’nin Temmuz ayı sonuçları açıklandı. Anket sonuçlarına göre; bu ay katılımcıların bu yılsonu için enflasyon beklentisi %43,52’den %42,95’e geriledi. Ayrıca 12 ay sonrası enflasyon beklentisi ise %31,79’dan %30,02’ye düştü.
Yine aynı anket sonuçlarına göre; katılımcıların 24 ay sonrası enflasyon beklentisi de %20,33’ten %19,32’ye gerilemiş. Özetle piyasaları ve ekonomideki politikaları yakından takip eden profesyonellerin enflasyon beklentileri belirgin bir şekilde gerilemeye devam ediyor. Hatta Merkez Bankası’nın sıkılaştırma programını sürdürmesi, ekonomi yönetiminin program konusundaki kararlılığı ve nihayet Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın programa olan desteği gibi değişkenleri de göz önünde bulundurursak önümüzdeki dönemde profesyonellerin enflasyon beklentilerinin daha da gerileyeceğini öngörebiliriz.
Diğer yandan hanehalklarının yani vatandaşların da enflasyon beklentilerindeki gerileme de belirgin bir şekilde devam ediyor. Son ankete göre; hanehalkının 12 ay sonrası enflasyon beklentisi geçen aya göre 4,6 puan gerileyerek %71,5’e düşmüş durumda. Bu oranın çok değil bundan 10 ay öncesine kadar %90 seviyesine yakın olduğunu hatırlatmakta fayda var. Yani vatandaşların enflasyon beklentisi de tıpkı profesyonellerin beklentisi gibi geriliyor.
Ancak reel sektördeki beklentiler ile piyasa ve hanehalklarının beklentileri arasında ciddi bir ayrışma var. Son anket sonuçlarına göre reel sektörün 12 ay sonraki enflasyon beklentisi 0,2 puan artarak %56,2’ye yükselmiş durumda. Artış çok küçük görünebilir ancak tüm beklentiler düşerken reel sektörün beklentisinin yükselmesi enflasyonla mücadeleyi zorlaştırıyor. Zira reel sektörün enflasyon beklentilerinin yükselmesi ve/veya diğer grupların beklentileri ile uyumlu bir şekilde düşmemesi durumu aynı zamanda fiyatlama davranışlarının da bozuk kalmaya devam etmesine neden oluyor.
Bu durum para politikasına da yansımaya devam ediyor. Son PPK kararının ilan edildiği metinde de belirtildiği üzere enflasyon beklentileri enflasyonist baskıları canlı tutmaya devam ediyor. Bu nedenle enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarının öngörüler ile uyumunu yakından takip etmek gerekiyor. Çünkü reel sektörün enflasyonun düşeceğine yeterli düzeyde ikna olmaması zamları da beraberinde getirtiyor. Böylesi bir davranış da insafsızca eleştirilse bile TÜİK Başkanı Erhan Çetinkaya’nın ifade ettiği ve esasen doğru olan şirket kârları itişli enflasyonist baskıları tetikliyor.
Reel sektörün enflasyonun düşüşü konusunda yeterince ikna olmamasının elbette nedenleri var. Son dönemde yaşadıkları tecrübeler, ucuz TL kredileri döneminde alışılan iş yapma modelleri ve nihayet yine son dönemde kazanılan yüksek kâr elde etme alışkanlığı reel sektörün fiyatlama davranışlarına yansımaya devam ediyor.
