Buruk anılar ayı

Herkes bir kere de olsa, “ahh nerede o eski Ramazanlar” diye başlayan bir cümle kurmuştur. Nedense hepimiz geçmiş yılların Ramazanlarına özlem duyuyoruz.

Bu sıralar eski Ramazanlar dendiğinde, benim için nedense çocukluk yıllarım değil de, 2012-2013 yıllarındaki Ramazanları geliyor aklıma.

Önceki gün Anadolu Ajansı (AA) Gazze Ofisi İsrail tarafından vurulunca, içimdeki o yıllara ait anılar hüzünle karışık daha çok gün yüzüne çıktı.

2012 yılında AA Arapça Servisi’ni açtığımız için birçok Arap ülkesini dolaşmamız gerekmişti. Fas’tan başlayıp, Gazze’ye kadar birçok yeri ziyaret ettiğimizde, hayatımız boyunca unutamayacağımız tecrübeler edinmiş, hikayeler dinlemiştik. Hüzünlü anılar da o yıllarda birikti.

2013 Ramazan’ında, Mısır’da Rabia meydanında geçirdiğim iftar zihnimden çıkmayan, her hatırladığımda hüzünlendiğim iftarlardan biridir. Aslında tüm dünyada unutulmayacak bir iftar gecesidir aynı zamanda. Zira bugün herkesin iyi bildiği Rabia işareti Mısırlılar tarafından o iftar gecesinde ilk kez yapılmış, AA tarafından ilk o gece fotoğrafı çekilmişti.

Açık havada, yüzbinlerce insanla aynı anda yapılan iftarın, kılınan teravih namazının tarifi mümkün değil. Hele bir de özgürlük ve adalet mücadelesi veren yüzbinlerce insanın aynı anda “Mursi’ye özgürlük” sloganları, insanın ruhunu eritiyordu.

O gece çadırda, Zeynebiye Mahallesi’nden gelen gençlerle, sağdan soldan derlenmiş iftar yemeğini paylaşmıştık. Gözlerinde umut, heyecan, neşe, sevgi vardı… o iftar akşamında daha çok onları izlemiştim.

Yüzlerce yıl sonra ilk defa gerçek bir seçim yapmışlar, gerçek bir başkan seçmişler, sonra askeri bir darbeyle başkanlarını hapse atmışlardı… Bunun için bu meydanda günlerdir direniyorlardı ve ben de onların hikayesine şahitlik ediyordum.

O iftardan kısa bir süre sonra, katil Sisi tanklar ve zırhlı araçlarda o meydana müdahale etti. Sonradan çok uğraştım haber almak için ama o çadırdaki çocukların akıbetini öğrenemedim. Sanırım şehit oldular.

Her Ramazan, hatırlarım o çadırdaki iftarı. Ve her Ramazan içimde buruk bir acı, kimi geceler uyutmuyor beni.

Sanırım çoğumuz her an bombalanabilir bir camide iftar yapıp, teravih kılmanın nasıl bir duygu olduğunu bilmiyoruz. 2013 yılında, o zaman yarısı muhaliflerin elinde olan Halep’te bu duyguyu yaşadım.

Savaşın yoğun geçtiği bir dönemde Halep’e gitmiştim. Emevi Camisi bombalanmış, yarısı rejim askerlerinin, yarısı muhaliflerin elinde kalmıştı. Caminin içinde karşılıklı siperler kurmuş, birbiriyle çatışıyorlardı.

O sahne hiçbir zaman gözümün önünden gitmedi. Kurşun isabet etmiş Kur’an-ı Kerimlerin yerlere saçıldığı, rahlelerin, kitapların siperde dolgu malzemesi olduğu bir ortamdı. İki ‘Müslüman’ grup bu ortamda birbirini öldürüyordu.

Sadece rejim ile muhalifler birbiriyle savaşmıyordu. Muhalifler de birbiriyle çatışıyor, üzerinden kanlar akan bir yaralı yürüyerek yanımızdan geçiyor, her yandan kurşun sesleri ve bağırtılar geliyordu o gün.

O zaman dünyada henüz adı duyulmamış IŞİD militanlarını da o ortamda görmüştüm. Siyahlar giymiş, siyah maskeler takmışlardı ve o bölgeden geçişimize izin vermemişlerdi. En çok muhaliflerle çatışan örgüt olarak nam salmıştı Halep’te. İlk kez ‘kim bu örgüt’ diye haber yaptıktan kısa süre sonra AA’nın Halep Ofisi basılıp, kurşunlandı.

O Ramazan gününde çatışmaların ortasında iftar yaptık. Güvenli bir mahallede, bir camide, Türkiye’den gönderilen gıda yardımıyla, Halepli insanlarla iftar ettik. Bir caminin içiydi. Sonra da aynı yerde teravih kıldık.

Şam rejimi o zaman varil bombalarıyla sivillere saldırıyordu. Bombalanan çok cami haberi yapılmıştı. Onlardan birinin içinde olmak öyle sanıldığı gibi kolay bir duygu değil. Bir kulağınız imamda, bir kulağınız uçak ya da helikopter sesinde. O sesi duydunuz mu, başınıza bomba düşecek mi diye beklemeye başlıyorsunuz.

O iftar gecesi bir şey olmadı. Ancak biz ayrıldıktan iki gün sonra cami varil bombasıyla vuruldu ve çok sayıda sivil hayatını kaybetti. Halep her Ramazan acı hatırlarla aklıma gelen bir başka şehirdir.

Tüm bunları yazmayı düşünmüyordum aslında. Ancak önceki gün İsrail AA Gazze Ofisi’ni vurunca tüm anılar depreşti. O bombardımanlardan birinde bulunmuştum Gazze’de. Bir bombardıman tehlikesi altında açılmıştı o ofisler. Ve bomba sesleriyle uyuyamamıştık uzun geceler.

Şehirlerimizin haline bakın… Koca bir medeniyetin en kadim şehirleri ne haldeler şimdi. Kahire, Beyrut, Şam, Halep, Kudüs, Gazze, San’a, Trablus… Ramazan’a nasıl giriyorlar? Nasıl bir karmaşanın, kaosun içindeler?.. Halimize bir bakın.

Hayırlı Ramazanlar olsun. Nasıl olacaksa artık.