Etiyopya bu kez sözünü tutacak mı?

İki yıl önce Etiyopya Cumhurbaşkanı Malatu Teshome Türkiye’ye resmi bir ziyarette bulundu, bu ziyaret sırasında Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’la bir basın toplantısı düzenledi. Teshome burada basın mensuplarının gözlerine bakarak FETÖ’yü bir terör grubu kabul ettiklerini belirterek en kısa zamanda bu terör örgütüne ait Etiyopya’daki 6 okulu Maarif Vakfı’na teslim edeceklerini açıkladı.

Etiyopya Cumhurbaşkanının bu sözü Türkiye’de yankı uyandırdı. Etiyopya gibi Doğru Afrika’nın en güçlü devletlerinden birinin FETÖ okullarını teslim etmesi gerçekten manidardı. Türkiye’nin hassasiyetlerinin, tarihi ve köklü ilişkilerimizin bulunduğu Etiyopya tarafından anlaşılması sevindirici bir gelişmeydi.

Etiyopya verdiği sözü tutamadı mı?

Etiyopya Cumhurbaşkanı Türkiye’de bu sözü verdiğinde Addis Ababa’daydım. Bu sözün Etiyopya makamları tarafından çok ciddiye alınmadığını hemen fark ettim. Konuştuğumuz yetkililer bu okulların Türkiye’ye devredilmesinin zor olduğunu söylüyor, sürecin verilse bile çok uzun sürebileceğini belirtiyorlardı. Gazeteci refleksi ile aldığımız duyumlar da doğruluyor gibiydi okulları vermeyeceklerini.

Peki Cumhurbaşkanı bu sözü Türkiye’de niye vermişti? Türkiye’nin darbe sonrasında reflekslerini iyi bilen Etiyopya hükümeti bir şekilde durumu idare etmek istiyor gibiydi. Fakat buna rağmen okulların verileceği umudunu taşıyorduk. Belki de gönlümüzden geçen acilen okulların Maarif’e devredileceğine inanmaktı.

Etiyopya Cumhurbaşkanının verdiği söz, Etiyopya yetkililerince anlaşılmadı veya ihmal edildi. Çünkü Etiyopya hükümetinin Cumhurbaşkanı gibi düşünmediği görüldü. Ziyaretten yaklaşık 2 yıl geçmesine rağmen bu okullar verilmedi, devredilmedi veya el konulmadı.

Fakat burada eski Etiyopya Başbakanı Hailemariam Deselagn’ın hakkını da vermek lazım. Bu ziyaretten bir ay sonra Etiyopya Başbakanı ilgili birimlere bir talimat gönderip FETÖ’nün terör örgütü olduğunu bildirerek Maarif’e devredilmesi talimatını verdi. Başta Mili Eğitim Bakanlığı olmak üzere ilgili bakanlıklar bu talimatı yerine getirmediler. Oysaki Etiyopya’da Başbakanın verdiği talimatın bakanların uygulamaması söz konusu dahi olamazdı. Etiyopya’nın diğer Afrika ülkelerinden en önemli farkı, köklü bir bürokrasi ve hukuk geleneğine sahip olmasıydı.

Başbakanın talimatından sonra FETÖ’ye ait okulların, Almanlara satıldığı iddia edildi. Oysaki bu okullar Etiyopya kanunlarına göre bir vakıf tarafından kurulmuştu ve vakfa ait okullar şirkete devredilemezdi. İlginçtir O günlerde Türkiye ile Almanya arasında da bir kriz yaşanıyordu. Bu Ali Cengiz oyununa köklü bir geleneği olan Etiyopya makamları nasıl müsaade etmişti.

Etiyopya’da başta eski Eğitim Bakanı olmak üzere Başbakanın talimatının yerine getirmemesinin nedeni olarak Bakanın çocuklarının bu okullarda eğitim gördüğü iddiası gösterildi. Oysaki Etiyopya için eski Eğitim bakanının çocuğunun bu okullarda eğitim görmesi mi önemli yoksa bir terör örgütünün tarihi köklü bağları bulunan Etiyopya-Türkiye ilişkilerini mi bozulması önemliydi?

Öz eleştiri yapalım mı?

Öncelikle Etiyopya Cumhurbaşkanın Türkiye’deki açıklamasından sonra Maarif Vakfı, konunun ciddiyetini görüp hemen bir koordinatör atadı. Koordinatörün gece gündüz okulların alınması için gayret gösterdiğine şahit oldum. Fakat Etiyopyalı ilgililer, Maarif Vakfı’nın temsilcisine gereken desteği vermediler. Özellikle konunun tarafları Maarif koordinatörüne randevu dahi vermekten çekindiler.

Bürokratik engelleri çıkaran Etiyopyalıların FETÖ’cülerle olan yakın ilişkileri de çok yakında kamuoyuna malum olacak diye düşünüyorum, bunun da altını çizmekte fayda var.

Maarif, çalışmalarını sürdürüp Etiyopya’da kurulumunu ve lisans alma çalışmalarını tamamladı. Lisans alınması ve Maarif’in kurulması bile Cumhurbaşkanın Türkiye’deki açıklamasından yaklaşık 1.5 sene sonraya denk geldi.

Bazıları bu okulların devredilmesinin Erdoğan’ın kişisel sorunu olduğunu, onun uğraşması gerektiğini düşündü hain darbe girişimine, üstümüzden bomba yağmasına rağmen. Fakat Maarif Vakfı öyle düşünmedi. Maarif Vakfı’nın temsilcileri büyük bir özveri ile adım adım zafere ulaşmaya Erdoğan’ın misyonunu gerçekleştirmeye çalıştılar. Oysaki hain darbe girişimin failleri ile mücadele topyekûn bir mücadeleydi. Fert olarak, iş adamları olarak kurumlar olarak bu mücadelenin bir parçası olunmalıydı.

Maarif ’in yeni temsilcisi de diğer eski koordinatörlerin duyarlılığına sahip. Büyük bir özveri ile okulların devredilmesi için mücadele ediyor, bazı engellemelere rağmen. Bu okulların en kısa sürede Maarif’e verileceğini düşünüyorum, belki yarın belki yarından da yakın. Fakat bu gayrette Maarif’in verdiği mücadelenin değeri hep hatırlanacak.

Abiy Ahmed liderliğindeki yeni Etiyopya hükümeti 3-4 ayda ülkenin kaderini değiştirecek önemli başarılara imza attı. Bu hükümet yolsuzluklarla, keyfi illegal uygulamalara karşı hassas. Türkiye’nin Etiyopya için öneminin farkında olan Başbakan Abiy Ahmed, ülkenin diğer sorunlarını çözdüğü gibi FETÖ okulların devredilmesi işini de çözecek. Çünkü Abiy Ahmed halkını düşünen, ülkesinin menfaatleri için çalışan bir lider izlenimi veriyor.

Etiyopya Cumhurbaşkanı Türkiye’de şimdi yine söz verecek mi?

Etiyopya Cumhurbaşkanı bugün onur konuğu olarak Afrika Forumu’na katılmak için Türkiye’ye geliyor. Kendisi her zamanki gibi Türk makamları tarafından en güzel şekilde karşılanacak. Belki Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüşecek belki de basın toplantısı düzenleyecek. Acaba Cumhurbaşkanımız veya basın mensupları kendisine “Neden hala bu FETÖ okullarını Maarif’e söz verdiğiniz halde devretmediniz?” diye sorarsa ne cevap verecek?

Sadece Türk iş insanlarımızın, zorluklara rağmen yaptıkları yatırımı mı anlatacak? TİKA’nın dünyanın her yerinde olduğu gibi Etiyopya’daki yaptığı devasa projelerden mi bahsedecek? THY’nın her gün Türkiye ile Etiyopya arasında yolcu trafiği kurduğunu mu söyleyecek? Bunları söylemesi de önemli fakat daha da önemlisi verdiği sözü hatırlayarak ne zaman artık bu okulların devredileceğini gözlerimize bakarak açıklaması. Çünkü biz Türkiye olarak, onurlu ve haklıyız, biz söz verdiğimizde tutarız aynısını da karşımızdakinden bekleriz!