İdlib
'deki
kimyasal
katliam, Suriye savaşının en önemli dönüm noktalarından biri olacak, belli. Yüzbinlerce
masumun
hayatını kaybettiği, şehirlerin harabeye döndüğü ve coğrafyayı
paramparça
edecek ölçüde tehdide dönüşen bir savaşın yol açtığı
trajediye
,
çocukları
hedef alan vahşi bir saldırı eklendi.
Şam yönetiminin,
Esed yönetiminin hiçbir ahlaki sınırı yok
, hiçbir meşruiyeti yok, hiçbir
katlanılır
tarafı yok. Burası kesin.. Özellikle son kimyasal saldırıdan sonra bu yönetime
haklılık kazandırmaya
dönük hiçbir politik hesap kabul edilebilir değil. Bu yönetim cezalandırılmalı, Suriye'yi daha da yıkıp yok etmeden
devreden çıkarılmalıdır
.
Ama İdlib saldırısından sonra ABD'nin Suriye'ye
hava saldırısı
düzenlemesi. Bir
askeri üssü
vurması Esed'i devreden çıkarma, Suriye meselesini
kökten halletme
anlamına gelmiyor.
Hedef Esed'i devirmek değil, yeni harita ise durum kötü
Tek bir hava saldırısı ile harekete geçenler,
“ABD bu işi çözecek”
havasına girenler çok
dikkatli olmalı
. Daha bir hafta önce
“Esed'in kalmasında bizim için sakınca yok”
diyenler, bir hafta sonra füze saldırıları yapıyor ve bunu
kimyasal saldırıya karşı cezalandırma
olarak sunuyorsa daha da dikkatli olun malı. Peki neden?
ABD'nin Suriye politikası henüz
netleşmiş
değil.
Obama
yönetiminin bıraktığı enkazın nasıl kaldırılacağı belli değil. Trump yönetimi ne yapacak, ne tür
önceliklerle
hareket edecek, onlar için
mesele Suriye ya da Esed mi yoksa başka hesaplar mı var
, belli değil.
*ABD'nin Suriye'ye
kapsamlı askeri harekat
düzenlemesi, Şam yönetimini devirmeye dönük operasyonlara başlaması bile Türkiye için
ağır zararlara
yol açabilir. Bu iyi düşünülmelidir. Eğer
Şam yönetimi devrilip
Suriye birarada tutulacaksa
, Suriye halkının ortak yönetimi olacakça desteklenecek şey budur. Ama ABD müdahalesi, Suriye'yi
parçalayıp yeni bir harita dayatacaksa
, bırakın çözümü savaş daha da yayılacak demektir.
Ya yine yalan söylerlerse?
*Türkiye;
ABD ile ortak
hareket edebilir. Ama hala
FETÖ orada
ve hala ABD Suriye'de sadece
PKK/PYD ile iş tutarken
bu nasıl olacak, iki ülkenin ortak hareketi bunlar için bir çözüm sunacak mı, belli değil.
*
Rakka
'ya yönelik planlarda olduğu gibi ABD yönetimi
“Ben bu işi de PKK/PYD ile yapacağım”
derse ve ısrar ederse ne olacak?
Münbiç
için defalarca yalan söyleyen, Türkiye'yi oyalayan,
PYD'yi korumak
için Türkiye'nin önüne set çekmeye çalışan, PYD üzerinden
Türkiye'yi çevreleyecek Kuzey Suriye Koridoru
'nu gerçekleştirmeye çalışan ABD, Türkiye'ye ne kadar güvence verecek?
*Suriye savaşı başladığı günden bu yana Türkiye'yi oyalayanların, PKK ve
DEAŞ
karşısında yalnız bırakanların bundan sonra
sözlerine ne kadar güvenilecek?
Türkiye'nin, bir kez daha
hayal kırıklığı
yaşama ihtimali kuvvetle muhtemeldir.
Rusya'yı Suriye'de vurmak: Tansiyon çok yükselecek..
ABD'nin
Esed'i devirme
gibi bir tercihi henüz netleşmiş değildir. Hava üssünün vurulması
münferittir
, devamının gelip gelmeyeceği belli değildir. Ama bu saldırı ile
ABD, Obama'dan sonra bölgeye dönüş işaretini vermiştir
. Obama'nın bıraktığı boşluğu dolduran Rusya, Suriye'nin
tek hakimi
olmuştur. ABD ise
üçlü ateşkes
anlaşması ve
Astana
sürecinin dışında kalmıştı. İşte bu son saldırı ABD'nin geri dönüşü olarak yorumlanabilir. Bu da,
Suriye'nin artık çok daha büyük oyuncuların kapıştığı yer
haline geleceğine
işaret etmektedir.
*Buradan hareketle, ABD yerleşik güçleri ile Rusya arasında
Doğu Avrupa/Baltıklarda başlayan gerilimin Suriye'ye taşındığı,
hesaplaşmanın Suriye üzerinden yürütüleceği anlamına gelir. Bu, yeni bur durumdur ve çok daha tehlikeli bir döneme işaret eder.
Uçak krizinden daha büyük
sıkıntı çıkabilir..
*Bu tehlike; Suriye'de aslında
Rusya'nın hedef alınacağı
dır. Moskova'nın oyun alanı daralacak, Suriye üzerindeki kontrolü sorgulanacak,
Rusya-İran ekseni
ile Batı bloku arasındaki
tansiyon
yükselecektir.
*
Üçlü ateşkes
ve Astana süreci tehlikeye girecek, muhtemelen ABD ve müttefikleri tarafından
sabote
edilecektir. Bu durum.
Türkiye-Rusya ilişkilerinde yeni bir krize yol açabilir
. Ankara'nın ABD ile tam bir uyum içinde hareket etmesi, Türk-Rus ilişkilerinden
uçak krizinden çok daha büyük
bir krize yol açabilir. Çünkü bu sefer doğrudan hedef Rusya'dır, Suriye üzerinden
Rusya'nın Akdeniz'den uzaklaştırılması
meselesidir.
ABD ordusu her şeyi ele aldı
*
Pentagon ve CIA, ABD dış politikasını, küresel ilişkilerini kontrol altına almış görünüyor
. Trump'ın dünya görüşü de buna yakın. Her ne kadar aralarında çekişme var görünse de Trump
güvenlik eksenli
bir dünya görüşüne sahiptir. Bu da
Pentagon
'un bağımsız hareket etme gücünü artırıyor. ABD ordusunun hem iç yönetiminde hem de küresel ilişkilerde bu kadar belirleyici olması,
sivil alanı geri plana itmesi
, bir tür askeri vesayete işaret eder ve daha müdahaleci bir dönem başlatır. Bunu en fazla
hissedecek
ülke Rusya olacaktır.
*
Kimyasal katliamın cezalandırılması
temeline dayanan ABD saldırısı, aslında Rusya'yı
köşeye sıkıştırmaya
dönüktür. Bu saldırıdan sonra ABD ve müttefiklerinin daha
yıkıcı ve kapsamlı
Suriye müdahalesi gelirse işler o zaman çığırından çıkacaktır. Çünkü mesele Suriye olmaktan çoktan çıkmıştır.
Türkiye önceliklerini yeniden belirlemeli
*
Türkiye ne yapabilir?
Temkinli olmak her şeyin önündedir. Ankara için
Esed'in gitmesi
temel öncelik. Rusya ve İran'la bu konuda ayrışıyor. Ama Esed'in gitmesi bütün meseleleri çözmüyor. Nasıl gideceği ve
ne tür bir koalisyon
tarafından gönderileceği önemlidir. Ayrıca Suriye artık
“Esed meselesi”
değildir. Küresel bir hesaplaşmadır, bu hesaplaşmanın bir bölümü doğrudan
Türkiye'yi hedef almaktadır
, yakında Rus-İran ekseni ile Batı arasındaki gerilim
Suriye dışına
da yayılacaktır. Öyleyse bizim meselemiz
“Esed'in gitmesinden çok daha öte öncelikler”
üzerine yeniden tanımlanmalıdır.
*Şüphesiz Türkiye içindeki
PYD çevreleri
kayıtsız şartsız
“ABD ile hareket edelim”
diyecek ve bu endişeleri unutturmak isteyeceklerdir. Çünkü onlar için müdahale,
İran sınırından Akdeniz'e uzanan bir koridor devletidir
. Dolayısıyla
“PYD kriptoları”nın Türkiye içindeki operasyonel durumlarına azami dikkat edilmelidir.
FETÖ'nün bıraktığı boşluk, yine onların bağlantılı olduğu çevrelerle çalışan başka güçlerin hareket alanını genişletmiştir. Eğer yeni bir oyun kurulacak ve Türkiye bir şeylere mahkum edilecekse, bu
sefer “ortak” onlar
olacaktır.
Daha dün onlar da çocuk öldürüyordu!
*İhtimalleri sıraladım. Elbette Esed gitmelidir. Ama Türkiye için
“Esed'in gitmesi”nden daha kapsamlı yeniden hesap yapma
zorunluluğu vardır. Kimse, ABD'nin kimyasal katliamda ölen çocukların intikamı için bunu yaptığını söylemesin. Aynı ABD,
CIA ve Pentagon'a verdiği bağımsız operasyon yetkisi
ile son bir ayda
okullar, hastaneler, anaokulları
bombaladı. Çoğu çocuk yüzlerce sivil hayatını kaybetti.
Şüphesiz benzer saldırılar bundan sonra da olacaktır. Dolayısıyla gerçekleri bütün boyutlarıyla tartışalım ki, bir kez daha oyuna gelmeyelim.
#İdlib
#ABD
#Suriye
#PYD
#Pentagon
#FETÖ
