21. yüzyıla, ikinci çeyreğine, bu dönemde yaşadıklarımıza, dünyanın içinde bulunduğu bunalım ve çözülme işaretlerine
. Bunun sonuçları, uzantıları, yansımaları sıradışılık şeklinde gelişecektir.
.
Bundan sonra kimse,
, bugüne kadarki ezberlerinden,
, uluslararası sözleşmelerden,
beklenti içine girmesin. Merkez güçlerde, çevre ülkelerde
, güç haritasını
, şaşırtıcı hareketler göreceğiz.
Soğuk Savaş dönemini, ondan sonraki
adeta zihinlerimizden silecek,
göreceğiz. Dünya genelinde güçler arası
mücadelenin, hesaplaşmanın
çatışmaya,
dönüştüğüne tanık olacağız.
, çevre unsurların hızla zayıflayacağını, ülkelerin
bir çizgiye çekileceğini göreceğiz. Bu
algılamalarına bağlı olarak demokratik değerlerin zayıflayacağını,
göreceğiz.
Başta
olmak üzere, küresel iktidar alanını şekillendiren güçler;
güvenliği öne çıkarıp ülkelerin
yapacak, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana öne çıkan siyasi söylemleri anlamsızlaştırıp,
öne çıkaracak. Birçok ülke
arayışına odaklanacak.
yaklaşıyor. Konforumuz bozulsa da,
, endişelerimiz artsa da,
kaçsa da bu eğilimi görmek, dikkate almak,
zorundayız. Bu sefer yaklaşan
. Küresel ekonomiyi, kaynakları, güç ilişkilerini yönetenleri hedef alıyor. İçe kapanmanın,
belki de bu ülkelerde görülecek.
On yıldır
'nin,
'nin,
ve diğer bazı Avrupa ülkelerinin
, kriz dönemlerinde yaşanacak muhtemel
lar için hazırlık yapmalarının, bankaların kontrol altına alınmasına ve
na dair düzenlemelerinin sebebi bugünlerde anlaşılıyor.
Önceleri sadece ekonomik krize hazırlık çerçevesinde değerlendirdiğimiz bu düzenlemelerin daha kapsamlı,
şimdilerde daha bir belirgin hale geliyor.
Düşünün, 21. yüzyılın başında ABD
ve bütün dünya
arkasına sıralanmıştı. Yeni dünya düzeni ABD liderliğinde kurulacaktı. Oysa bugün
. Dünyaya verecek kredisi, güvenilirliği kalmadı. Hiçbir ülke,
, ABD'nin kendisine gelecek güvencesi vermediğini,
kendi geleceğine yatırım yaptığını, savunageldiği her şeyi bir kenara itip dünyanın büyük bölümünde
haline geldiğini gördü.
olarak biçimlendirildi. Dünyaya pazarladığı tek şey demokrasi ve özgürlüklerdi. Ekonomik bir güçtü ama siyasi bir gücü hiç olmadı. Kendini savunacak ortak orduyu bile kuramadı,
sığındı.
, İkinci Dünya Savaşı'nda sonra inşa ettiği yer şeyi, bütün değerleri
. Artık AB ülkelerinden bu değerlere dair tek söz bile duyamazsınız.
Krizin üstesinden gelemediler, gelmediler. Çünkü ekonomik
. Krizin sebebi de bu paylaşımın yapılmamış olmasıydı.
İki güç de
çok iyi biliyorlardı. Bu yüzden paylaşma yerine
tercih ettiler. Bu da dünya genelinde güvensizliklere, küresel güç ilişkilerinde
yol açtı.
Bugün
in tek sebebi budur. Bu ülkeler
. Onlarla hiçbir şeyli paylaşmadılar. 19. ve 20. yüzyılda olduğu gibi yine onlara
baktılar, onları kontrol altında tutmaya çalıştılar. Oysa
.
ABD ve AB'ye rağmen bu güçler teknolojide, sermayede, savunmada, insan kaynağında
içindeydi.
. Belki de son yüz yıldır yaşadıkları
buydu.
Dünya yükselirken onlar
dönemine girmişti. Dünyanın
alt edemeyeceklerini, eski dünyanın
alacağını okuyamamışlardı. Duraklama bir süre sonra
dönüşecek,
tı. Nitekim bugün AB kendi içinde parçalanmaktadır.
çok ağır yara almıştır, birlik sadece bir
ne indirgenmiştir.
Birçokları, Türkiye'nin yaşadığı sıkıntıların sadece
olduğunu sanıyor. Yüz yıl sonra
, yeşeren, kendi ayakları üstüne durabilen, küresel iktidar alanında varolmak için büyük bir
başlatan,
'yi yeniden cephe ülkesi yapıp
düşüncesi artık başarılı olamayacaktı.
ABD de, AB de Türkiye'yi böyle algıladı, yeniden yükselişini hiçbir zaman
, bir kez daha
. 15 Temmuz
ydi ve tarihimizdeki
saldırılardan biriydi. Aynı ABD ve AB, müttefikleri olan
, terör örgütlerini kayıtsız şartsız destekledi ve Türkiye'ye saldırttı.
Bu durum ABD ve AB'nin, AB içinde Almanya'nın ekseninin nasıl kaydığına,
,
,
açık bir delildir. Bu durum aslında
işaretiydi.
Terörle mücadeleyi küresel siyasi söyleme dönüştüren güçlerin aslında
olduğunun
düşmesiydi. Böyle bir durumda Türkiye için
kalmamıştı. Türkiye-ABD derin ilişkileri de
hale gelmişti.
Bu gerçekler sanıldığı gibi
,
. Yeni
na hazırlıklı girmesini sağladı. Dünya bu
girerken Türkiye
hazırlıklarını tamamlamış, bir çok alanda mücadelesini vermişti. Belki de
, en az şok yaşayacak ülke haline geldi.
ABD'nin
korumaya aldığı, AB'nin bütün
yaptığı, bu yönde çağrılarda bulunduğu bir dönemde iki güçle ilişkiler de daha
bir zemine oturmak zorundadır.
'da çıkarılan
, teröre şehit verdiğimiz
için “Makamı başına çöktü” diye başlık atabiliyor ve bu yayına Almanya izin veriyorsa, bu
tır. Bu ayrıca,
.
Böyle bir durumda biz, Türkiye içindeki terör saldırılarında
olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. PKK unsurlarını ülkesine çağıran
rahatlıkla söyleyebiliriz.
Yeniden
na dönelim.
ABD'de
'ın seçilmesi bunun göstergesidir.
hazır olun. Avrupa'da
ne, seçim sonuçlarında öne çıkmasına,
hazır olun.
diyenler,
hazır olsun.
Yaşadığımız coğrafyada
çalışanlar da, Atlantik'in iki yakasının
olmasına hazır olsun.
. Rusya, Çin hatta Türkiye'nin, ABD ile ilişkileri
umutlarını ifade eden açıklamalarına dikkat edelim. Bu “onarma”dan söz ediliyor. Sadece bu bile,
döneminde ABD'nin bir çok ülke ile ilişkilerinde
göstergesidir.
Bir şeyler ters gitti, ABD'nin
. Türkiye açısından bakıldığında Washignton'ın
. Özellikle PKK/PYD'yi Türkiye'ye karşı müttefik ilan eden açıklamalar, tarihi nitelikteydi ve
ydı. Ancak ben, ilişkilerin düzelmesinden çok
, bunu Trump'ın engelleyemeyeceğini düşünüyorum.
Önümüzdeki dönemde
devam ederken, Atlantik çevresinde
in kopmasına da hazır olun.
öne çıkabilir.
bölgesi ile
bölgesi büyük bunalımlara sahne olabilir.
Biz
. Ne olabileceğini öngörüyoruz,
olarak kenetlenmeye çalışıyoruz.
,
. Bu yönde hazırlık yapılmıştır, içerideki istihbarat aparatları temizlenmektedir. Bu yoldan dönüş olmayacaktır.
olduğunun farkındayım. Ama İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana uluslararası sistemin bu kadar dağıldığına, tehlikenin bu kadar büyüdüğüne hiç tanık olmadık.
BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez. BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz. Piyasa verileri iDealdata Finansal Teknolojiler A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. BİST hisse verileri 15 dakika gecikmelidir.