Koç mu yoksa Sabancı mı?

Türkiye''nin iki büyük grubu olarak Koç ve Sabancı Holding, konsolide yani birleştirilmiş bilançolarını açıkladılar. Her iki grubun faaliyetlerini kâr merkezli değerlendirmenin dışında daha geniş bir açıdan ele alarak yol haritalarına bakacağız. Kim nerede ne kadar büyük ve önü açık görmeye çalışacağız.

Sabancı Grubuna ait konsolide bilançoya göre grup en büyük faaliyet kârını bankacılık sektöründen elde ediyor. Grubun bankacılık sektörüne ait net faiz geliri 3 milyar 700 milyon liraya ulaşırken, bankacılıktan faaliyet kârı 2 milyar 53 milyon liradır. Sabancı Grubunun bankacılık dışı faaliyet kârı ise 375 milyon lira değerindedir.

Sabancı Grubuna karşılık Koç Grubu''nun bölümsel faaliyet kâr dağılımı daha geniş bir alanı ifade ediyor. Koç Grubu 2008 yılında toplam 3 milyar 594 milyon lira faaliyet kârı elde etmiştir. Bu kârın 1 milyar 594 milyon lirası enerjiden, 481 milyon lirası otomotivden, 530 milyon lirası dayanıklı tüketimden, 717 milyon lirası finans sektöründen ve 271 milyon lirası diğer sektörlerden elde edilmiştir.

Koç Grubu''nun bankacılık sektörü net faiz geliri 1 milyar 311 milyon lirada kalmıştır. Bu rakama göre Koç Grubu''nun gelir kaynaklarında faizin payı Sabancı Grubu''nun üç kat daha altında kalmaktadır.

Koç Grubu gelirlerinde 2007 yılından sarkan gelir akışı ise önemlidir. Grubun perakende sektöründe önemli gelir kaynağı olan Migros artık yer almayacaktır. Hatta enerji alt başlığında yer alan Tüpraş''ın 2008 yılında düşen petrol ve artan kur-faiz gideri kârlılığı negatif etkileyecektir.

Kısa vadede bakınca mevcut ekonomik yapının Sabancı Grubu''nun lehine işlediği görülebilir. Ama ekonomik gidişat açısından bakılınca olay nerede ise tam tersine dönmektedir. Düşen faiz hadleri ile stabil kalabilecek bir kur düzeyi Koç Grubu''nun geleceğini çok daha açık göstermektedir.

Koç ve Sabancı gruplarının brüt kârlılıklarına bakıldığında zaten gelecek açısından önemli işaretleri bulabiliriz. Koç Grubu brüt kârı 8 milyar 34 milyon lira iken net kârı 2 milyar 578 milyon liraya kadar düşmektedir. Oysa Sabancı Grubu 5 milyar 451 milyon liralık brüt kârından 2 milyar 328 milyon lira net kâr elde etmektedir.

Koç Grubu 2 milyar liraya ulaşan net kur ve faiz giderini karşılarken Sabacı Grubunun kur ve faiz gideri nerede ise başa baş noktasında kalmıştır. Bir grup faize yatarken diğeri faize karşı direnmeye çalışıyor. Türkiye''nin ve dünyanın istikrara ulaşması halinde kim ne kadar istifade edecek rakamlar ortaya çıkartıyor.

Koç ve Sabancı gruplarının gelir dağılımlarına bakıldığında da ortaya ilginç bir tablo çıkıyor. Sabancı Grubu uzun yıllardır süren klasik sektörel dağılımında önemli bir değişime gitmemiştir. Oysa Koç Grubunda dikey büyüme modelinin hızla gerçekleştiği görülüyor. Özellikle enerji ve finans sektöründe hızla ilerleyen Koç Grubu birçok sektörden ise çıkmaktadır. Hatta Grubun Migros kaynaklı iştirak satışlarından bir kerelik geliri 1 milyar 675 milyon liradır. Bu satışa rağmen 8 milyar liralık brüt kâr 2,5 milyar liralık net kâra dönüşmüştür.

Risk dağılımı açısından oldukça sınırlı alanda faaliyet gösteren Sabancı Grubu, bu sıkıntıyı zaten geçen yıllarda yaşamaya başlamıştır.

İki grubu belki de en fazla ayıran kalem personel giderleri olmaktadır. Sabancı Grubu personel giderleri 1 milyar 260 milyon lirada kalırken Koç Grubu personel giderleri nerede ise iki katına ulaşarak 2 milyar 284 milyon liraya ulaşmıştır.

Kısaca özet vermek gerekirse; daha çok faiz ödeyen ama daha çok personele para ödeyen Grup Koç olurken Sabancı Grubu sırtını şimdilik faiz gelirine dayandırmıştır. Şimdiki zamanda arada çok fark görülmemesine rağmen istikrar ortamının Koç Grubuna sağlayacağı açık fayda ortadadır.

Sabancı Grubu''nun yol haritası personel çıkartıp yalı almak olmasa gerek. Grubun yeni yol haritasına acil ihtiyacı olduğu görülüyor.