Saraybosna izlenimleri

İlerlediğimiz yol boyunca sokaktaki halkın yanı sıra, evlerin camlarında öbek öbek toplanmış insanlar da sakin ve candan bir ilgi gösteriyor. Aralarında, penceresinde yalnız kalmış yaşlı mahzun bir kadın dikkatimi çekiyor.

Bu topraklarda bir zamanlar ne acılara şahit olduğu, adeta yüzüne ve duruşuna yansımış. Başını uzattığı camın yanı başındaki dış cephe, hala derinlemesine delik deşik. Soykırımın yaşlı ancak taze duran silinmemiş izleri, sadece onunkinde değil çok sayıda binanın gövdesinde “unutma” diyor. Cumhurbaşkanımız Erdoğan’ın günübirlik ziyareti vesilesiyle şenlenen yemyeşil Saraybosna, yaşadığı acıları eski dokusuyla modern yapıları arasında bir yerlerde açıkça saklıyor.

Efsanevi liderinden aldığı ilhamla savaş sonrası ayağa kalkma çabasını uzun zaman sürdüren Bosna Hersek’in, sağladığı ekonomik gelişimi doğrusu güçlü bir şekilde devam ettirmeye ihtiyacı var. Bugün popülasyon, çocuk nüfusta gözlenen yavaşlama ve özellikle gençlerde görülen göç eğilimiyle, bir zayıflama ve yaşlanma tablosu çiziyor. Bu bağlamda, son dönemde düşen ancak hala %20 civarında olan genel ve ayrıca %40’ı aşmış genç işsizlik oranını çözmek başlıca bir mesele… İstihdamı artırmak ve yeni nesle göçüp gitmeyecekleri düzgün işler sağlamak, ülke için inkâr edilemez bir gereksinim. Ayrıca refah anlamında, 5.000 dolar sularındaki yüksek orta gelir statüsünden daha ileri hedeflere odaklanma ihtiyacı var. Dolayısıyla Bosna Hersek’in, son yıllarda kaydettiği ılımlı büyüme tablosunu güçlendirerek ilerlemesi gerek. Bu ise, ülkede son dönemde ümit veren yatırımların ivme kazanmasını başlıca hedeflerden biri olarak konumlandırıyor.

Söz konusu ziyarette Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Bakir İzetbegoviç’le de görüşen Erdoğan, serbest ticaret anlaşması konusunda ortak niyeti beyan ederken, firmalarımızın Balkanlara olan yatırım ilgisinin Bosna Hersek’te de vücut bulmayı sürdüreceğini vurguladı. Bu kapsamda ise, özellikle altyapı projeleri ilk akla gelen alanlardan… Açıklamalarda da geçen Belgrad-Saraybosna Karayolu projesi bu konuda ülkelerimizin işbirliğine dair dikkat çekerken, Bosna Hersek’in kalkınma yolunda ulaştırma ve iletişim altyapısı hususunda ciddi bir yatırıma ihtiyaç duyduğunu vurgulamakta fayda var. Tüm bunlar göz önüne alındığında, ülkenin son zamanlarda üstüne düştüğü ekonomik reform ajandası da şüphesiz önem taşıyor, taşıyacak.

Bosna Hersek son yıllardaki makroekonomik istikrarıyla yoluna devam ederken, ülkenin Avrupa Birliği üyeliğine potansiyel aday statüsünde olduğunun da altını çizmek gerekir. Bu da bir nevi, standartların gelişimi açısından ekonomik hikayeye destek verme mahiyetinde görülebilir.

Pazar günü yapılan görüşmelerde de altı çizildiği üzere, Türkiye ve Bosna-Hersek’in iki Avrupa ülkesi olarak yakın bölgesel işbirlikleri anlam ve önem taşıyor. Bu noktada Cumhurbaşkanı Erdoğan da kardeş ülkede istikrar ve refahın idame etmesi için Türkiye’nin her türlü desteği vermeyi sürdüreceğinin altını çizmiş bulunuyor. Tarihin emaneti Bosna Hersek güneşin altındaki yerini almayı sürdürürken, şüphesiz ekonomik işbirlikleri bu bağlamda anlamlı bir yer tutacak.