Baykal"la Münih"te

MÜNİH

Almanya''nın Münih kentinde her yıl yapılan ''Güvenlik Konferansı'' dünya seçkinlerini ağırlıyor. Dünya liderleri, başbakanlar, bakanlar, politikacılar, asker-sivil üst düzey bürokratlar, akademisyenler, büyükelçiler katılıyor toplantıya. Türkiye de konferansta her yıl değişik simalarca temsil ediliyor.

''Global Krizler, Global Fırsatlar'' genel başlığı altına giren konuları görüşmek üzere toplanan konferansın, her yıl olduğu gibi bu yıl da, çok sayıda protestocuyu Münih''e çekmesi bekleniyordu... Salona giden bütün yolları 3500 polisle kesen konferans düzenleyicileri bir şeyi düşünememişler: Konferansın ''onur konuğu'' Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin''in protestocu olarak içeride bulunacağını...

Olaylar öyle geliştiği için dünya seçkinlerinin İran''a ''son uyarısı'' yerine geçebilecek konferansa, başından sonuna defalarca “Dünya yalnızca size ait değil, biz de varız” mesajını verdiği konuşmasıyla Putin damgasını vurdu. “ABD hemen her alanda sınırları çiğnedi ve başka ülkelere baskı yaptı, yapıyor; ''önleyici müdahale'' amacıyla yapılan tek yönlü gayrı meşru müdahaleler hiçbir sorunu çözmedi, tersine pek çok beşerî trajediye kapı araladı, gerilime yol açtı. Yerel ve bölgesel çatışmalar azalmadı; ölenlerin sayısında artış oldu. ABD bir çatışmadan diğerine koşuyor, ama hiçbirine kapsamlı bir çözüm getirdiği yok.” Bunlar Putin''in konuşmasından altını çizdiğim cümleler...

43 yıldan beri her yıl toplanan ''Güvenlik Konferansı''nın bu yılki önemli konuklarından biri olan CHP lideri Deniz Baykal, “Çarpıcı bir tabloydu” diye aktardı içeride yaşadıklarını: “Putin''in açıkça verdiği mesaj ''tek kutuplu bir dünyanın hem haksız, hem imkânsız'' olduğuydu.” Etrafına baktığında, çoğu onaylamasa bile ilginç konuşmayı pür dikkat dinleyen yüzler görmüş... Yanındakilerden biri, “Soğuk Savaş dönemi bitmemiş miydi?” diye sormuş Deniz Baykal''a...

Oysa, konferans baştan sona dünya egemenleri adına verilecek “Hizaya gelin” mesajı olacak biçimde planlanmıştı. İlk akşam, konferansa katılanların karşısına ''sürpriz konuşmacı'' olarak İsrail Dışişleri Bakanı Tzipi Livni çıkarılmış, o da “İran nükleer güç olmak niyetinde, dünya için büyük bir tehdit teşkil eden bu gelişmeye geçit vermemek hepimizin görevi” diye özetlenebilecek sert bir konuşma yapmıştı. Neredeyse aynı sertlikteki benzer sözleri, katılımcılar, ertesi gün Alman Başbakanı Angela Merker''in ağzından da işittiler.

Putin''in “Dünya sizden ibaret değil, ihtilâfları tek başına çözmek isteyen karşısında bizi bulur” tavrı konferansa katılanların çoğunluğu üzerinde soğuk bir duş etkisi yaptı. Kendisine cevap vermek üzere söz alan Amerikalı politikacılara da sert cevaplarla mukabele etmekten geri durmadı Putin. Onun çıkışı, dikkatleri, İran Ulusal Güvenlik Danışmanı Ali Larijani''nin konferansın ikinci gününde yapacağı konuşmaya çekti.

Dünyadaki dengeler, hayli zamandır, bir yanında ABD''nin diğer yanında Avrupa Birliği''nin (AB) bulunduğu bir tahtevalli üzerine oturuyor. Soğuk Savaş döneminin ''süpergücü'' Sovyetler Birliği dağıldı ve yerini alan Rusya tablonun dışında kaldı. Putin''in açık-sözlü konuşması Rusya''nın yeniden güçler dengesinde yer alma niyetinin dışa vurması elbette. İşin ilginç tarafı, Putin''in ABD ve onunla birlikte hareket edenlerin yüzüne vurduğu yanlışlar, Rusya''yı ve Putin''i yeniden güçlendirmeye de yaradı. ABD''nin askerî müdahalesiyle zorladığı Ortadoğu''daki gerilim petrol ve gaz fiyatlarını tavana vurdurdu; Rusya bu durumdan yararlanarak yeniden zenginleşen ülkeler arasında ilk sırada yer alıyor...

''Güvenlik Konferansı'' ilk gününde tanık olduğumuz Vladimir Putin''in beklenmedik çıkışı sayesinde kolay unutulmayacak; hele bir de Rusya, Putin''in meydan okumasına uygun bir politik tavır alırsa, yarınları belirleyecek yeni bir dönemin başlangıcı haline bile dönüşebilir Münih toplantısı...