Dünyada sosyal yardımlar, farklı isimler ve farklı sitemler üzerinden ihtiyaç içinde bulunan kişilere verilmektedir. Türkiye’de sosyal yardımlar, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü yönetiminde tüm il ve ilçelerde bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları (SYDV) üzerinden yerine getirilmektedir . Bununla beraber, yerel yönetimler tarafından da sosyal yardımlar verilmekte ve verilen yardımların miktarı ve sosyal yardımlardan faydalananların hangi kriterlere
Dünyada sosyal yardımlar, farklı isimler ve farklı sitemler üzerinden ihtiyaç içinde bulunan kişilere verilmektedir.
Türkiye’de sosyal yardımlar,
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü yönetiminde tüm il ve ilçelerde bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları (SYDV)
üzerinden yerine
getirilmektedir
.
Bununla beraber, yerel
yönetimler
tarafından da sosyal yardımlar verilmekte ve verilen yardımların miktarı ve sosyal yardımlardan faydalananların hangi kriterlere göre yardım aldığı tartışmalı konuların başında gelmektedir.
Ayrıca,
STK’lar
tarafından da sosyal yardıma muhtaç kesimlere sosyal yardımlar verilmektedir.
Dolayısıyla SYDV, belediyeler ve yerel yönetimler tarafından verilen tüm yardımlar toplanınca ciddi miktarlara ulaşan bir sosyal yardım fonu oluşmaktadır.
Ancak farklı kurumlar tarafından verilen sosyal yardımlarda meydana gelen
mükerrerlik, kurumlara göre değişen kriterler ve daha fazla kaynağın hak edene ulaştırılması
konusunda önemli sorunlar yaşanmaktadır.
YENİ MODEL: ASGARİ GELİR DESTEĞİ
Tüm sosyal refah ülkelerinde farklı isimler kullanılsa da Türkiye’de de
Asgari Gelir Desteği Modeli konuşulan isimlerdendir.
Asgari Gelir Desteği
ile hem
düşük gelire sahip olan kişilere
kabul edilebilir asgari bir yaşam düzeyi çıkarmayı sağlamak hem de
düzenli hale gelecek olan gelir ile kişilere güvenceli bir yaşam sağlanmaktadır.
Mevcut halde toplumun bir çok kesimini kapsayan ve
40’ın üzerindeki sosyal yardımların
neden olduğu karmaşadan ve her yardım için belirlenen çoklu kriterlerden kurtulmakta kolaylaşacaktır.
Yani daha sade bir sosyal yardım sistemi oluşacaktır.
Dolayısıyla, belirlenen eşik gelirin altında olan kişilere tek yardım sistemi olan
Asgari Gelir Desteği ile daha pratik bir şekilde sosyal yardım sağlanacaktır.
Bu modelin
hem yoksulluğun hem de oluşabilecek sosyal risklerin azaltmasına da önemli katkılar sunacağı beklenmektedir.
Asgari Gelir Desteği ile yalnızca sosyal yardıma ihtiyacı olanların değil
sosyal hizmet açısından ihtiyacı olan kişilerin belirlenmesi
de sağlanmış olacaktır.
En önemlisi de,
Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü bünyesinde var olan Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi’nin sağladığı önemli veriler ile
hem değişen koşullara bağlı olarak sosyal yardım verilmesi için yeni eşik gelirlerin tespiti sağlanabilir hem de geliri düşen kişilerin doğrudan tespit edilebildiği
yani arz bazlı bir sosyal yardımın sağlanması kolaylaşacaktır.
Bu modelin hayata geçmesi için SYDV vakıflarına daha çok rol verilmeli ve bu vakıfların yönetişim açısından yeni düzenlemelere ihtiyaç bulunmaktadır.
#Erdal Tanas Karagöl
#ekonomi
#türkiye
