Dış ticaret rakamlarının analizi

Türkiye, 2024 yılında gerçekleştirilen 262 milyar dolar ihracat ve 344 milyar dolar ithalat ile beraber toplamda 606 milyar dolar ticaret hacmine ulaştı.

Dış ticaret hacmini oluşturan ihracatın artması, ekonomik büyümenin artması, dış ticaret açığının ve dolayısıyla cari açığın azalması ve dış finansman ihtiyacının azalması anlamına gelmektedir.

Cari açığın azalması ile beraber dış finansman ihtiyacının azalması, ülke kredi notunda iyileşmeyi, ekonomide kırılganlıkların azalmasını, ülke risk priminin ve faizlerin düşmesini de beraberinde getirecektir.

Türkiye en fazla ithalatı sırasıyla ara mallar, tüketim malları ve yatırım mallarında yaparken, ihracatta da aynı sıralamayı görmekteyiz.

İthalat içindeki ara malların payı yüzde 69, tüketim malları yüzde 16 ve yatırım malları yüzde 15 paya sahiptir.

İthalatta özellikle enerjide yüksek oranda dışa bağımlılık ve bazı ürünlerin üretim için gerekli girdilere olan ihtiyaç, ithalattı arttırmaktadır.

İhracatta da ara mallar yüzde 50 paya sahip iken, tüketim malları yüzde 36 ve yatırım malları yüzde 14 paya sahiptir.

En fazla ihracat gerçekleştiren ülkeler sırasıyla Almanya, ABD ve İngiltere olurken, ithalatta ilk sırayı Rusya, ikinci sırayı Çin ve üçüncü sırayı Almanya’nın aldığı görülmektedir.

İthalata Rusya’nın ilk sırayı almasının nedeni gerçekleştirilen enerji ithalatıdır.

Ülke gruplarına göre bakıldığında, ihracatta da ithalatta en fazla payın Avrupa ülkelerinin aldığı görülmektedir.

2024 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 76,1 seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu oran, 2023 yılında yüzde 70,6 olarak gerçekleşmişti.

Bu oranın yükselmesi, ihracat ve ithalat arasındaki açığın azaldığını da göstermektedir.

Dolayısıyla, Türkiye’nin dış ticaret açığını azaltması ve cari açıktan kurtulması için bir yandan ithalatın azaltılması diğer yandan imalat sanayiinin ihracat içinde yüzde 3,5 paya sahip olan yüksek teknolojik ürünlerinin payının yükseltilmesi tek çare görülmektedir.