Aday çok, ya vizyon?

Müthiş rakamlar… Anadolu Ajansı muhabirinin bildirdiğine göre 31 Mart 2019 mahalli seçimlerinde 30 büyükşehir, 51 il, 519 büyükşehir ilçe, 402 ilçe ve 396 beldede toplam 1.398 başkan seçilecek.

İl Genel Meclisi ve Belediye Meclis Üyelikleri için ise yaklaşık 25 bin kişi seçilecek.

2014 seçimlerine 26 parti katılmıştı. 2019 seçimlerine 20 partinin katılacağını varsaysak, yaklaşık 500 bin kişi seçimlerde aday olacak.

Sadece AK Parti’ye ve sadece belediye başkanlığı için yapılan başvuru sayısı 7.180. Yani 1 koltuk için yaklaşık 5 aday başvurmuş.

Yine tahmini bir rakamla, Türkiye genelinde şu anda 2 milyon kişinin aday adayı olduğunu söyleyebiliriz.

Bitmedi… Yine AA rakamlarına göre Türkiye genelinde 32.036’sı mahalle ve 18.336’sı köy olmak üzere 50.372 muhtar seçilecek. Son seçimde muhtar adayı sayısı 160 bin kişiydi. Yani 1 koltuğa yaklaşık 3 aday. Muhtarlığın cazibesinin arttığını düşündüğünüzde bu rakam 7’ye çıkacak ve Türkiye genelinde yaklaşık 350 bin kişi muhtarlığa aday olacaktır.

Neresinden baksanız şu anda 2,5 milyona yakın insanın kalbi kıpır kıpır.

Bu 2,5 milyonun arasında işini “ciddiye” alan ve sıkı çalışanlar da var. Daha şimdiden birçoğu “aday adayı” kartviziti, broşür vs. bastırdı. Pankartlar yaptırıldı ve görünecek yerlere (özellikle de Genel Başkanların güzergâhlarına) asıldı. Daha uyanık aday adayları partilerin genel merkezleri önüne kamp kurup etkili ve yetkili isimlere binaya giriş ve çıkışlarda kendilerini gösterme çabasına giriştiler.

Seçimin böyle şölen, şenlik, tatlı bir yarış halinde bütün Türkiye’yi kucaklaması, köylerden büyükşehirlere kadar her mahalli birimi heyecanın kuşatması elbette son derece güzel.

Bu kadar insanın, yaklaşık her 20 seçmenden birinin, köyünü, mahallesini, şehrini idare etmek için bu kadar “hevesli” olması, ağır mı ağır bir “sorumluluğun” altına girmek için yarışması sadece güzel değil, aynı zamanda duygulandırıcı!

Yalnız tek bir sorun, daha doğrusu eksik bırakılan “küçük” bir detay var: Neredeyse hiçbir aday, köyüne, mahallesine, şehrine ne yapacağına dair ortaya bir fikir, bir proje koymuyor. Fikri, projeyi bir kenara bırakın, köylerimize, mahallelerimize, şehirlerimize ilişkin en küçük bir vizyon kırıntısına dahi rastlanmıyor.

Oysa yaşadığımız mekânların devasa sorunları var ve bu sorunlar birikiyor, kördüğüm oluyor, içinden çıkılmaz hal alıyor.

Köy ya da şehirlerimizin, bırakın 100 yılı, önümüzdeki 10 yıl, hatta 5 yıl sonra nerede olacağına, nasıl olacağına dair bir tasavvur, bir muhayyile göremiyoruz.

Kanalizasyon, yol, köprü, trafik, çöp elbette önemli. Bu alanlarda güzel işler de yapıldı. Ama çocuklarımıza nasıl şehirler bırakacağımıza, çocuklarımız, torunlarımız tarafından, “şehircilik” anlamında nasıl anılacağımıza dair ciddi vizyon sıkıntısı çekiyoruz. Vizyonu bulsak, bir tasavvur, bir tahayyül geliştirebilsek bile, bunların uygulanmasına dair zorluklar yaşıyoruz.

Ankaralı Hacı Bayram Veli’nin de dediği gibi, insanlar şehri değil; şehir insanları inşa eder. Kötü şehirlerin kötü idareciler inşa ettiği; kötü idarecilerin de şehirleri daha da çirkinleştirdiği bir döngüden kurtulup, güzel şehirlere doğru cesur adımlara, cesur adamlara ihtiyaç duyuyoruz.

Siyasi partilerin aday yapıları, siyasetin yapısal sorunları ve “başkan” olmanın iştahları kabartıcı cazibesi içine düştüğümüz döngünün kırılacağına dair pek umut vermiyor. Yine de tamamen umutsuz olmayalım. Adaylar henüz açıklanmadı. Adaylar belirlenirken, siyasi parti genel merkezleri yaşanabilir şehirler inşa edecek bir vizyonun arayışına hâlâ girebilir. Yine siyasi partiler, seçimlerden sonra, başkanların kadrolarını oluşturmasında ve icraatlarında “cesur” kriterleri, şartları zorlayabilir. Ülkenin iyi mimarları, şehir plancıları tarafından, seçilen her bir başkanın vizyon anlamında eğitimden geçmesi sağlanabilir. Geleceğe ilişkin olarak, sadece parayı, personeli idare edecek, sadece mevcudu muhafaza edecek bir belediyecilik anlayışı yerine, vizyona, ufka, tasavvur ve tahayyüle dayalı bir belediyecilik anlayışı teşvik edilebilir, şehirlere ilişkin hayalleri olan bir neslin yetişmesine öncülük edilebilir.

Şehirlerimiz can çekişiyor ve bunun sorumlusu siyaset değil. Siyaset de, belediye başkanları da toplumun aynasıdır. Şehirlerimize, belediye başkanlarımıza, siyasete dair beklentilerimiz değişmedikçe, şehirlerimiz de değişmez, ufkumuz, vizyonumuz da değişmez. Her biri medeniyetin ve insanın aynası eski şehirlerimize bakıp iç geçirmek yerine, onları yeniden kurma iştiyakına kavuştuğumuzda, her şey değişir, şehir değişir, o zaman insan değişir.