2020 yılı Yıllık Programı'nda kamu personeline yönelik neler var?

2020 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'nda kamu personeline ilişkin birçok konuya yer verildiğini görüyoruz. Bu yazımızda programda kamu personeline yönelik ciddi düzenlemeler olup olmadığını açıklamaya çalışacağız.

Programda nitelikli insan kaynağı kamu hizmetlerinin sunumu ve geliştirilmesi bakımından büyük önem taşıdığından bahsedilerek kamuda istihdam edilen personel sayısının Eylül 2019 itibarıyla 3.530.672 olduğu, bu personelin 357.752’sinin (yüzde 10) sözleşmeli personel, 644.177’sinin de (yüzde 18) işçi statüsünde çalışanlardan oluştuğu ifade edilmiştir. Daha önceki yazılarımızda da bahsetmiş olduğumuz üzere, bu rakamların nasıl tespit edildiğini çok merak ediyoruz. Ümit ederiz ki çok ciddi çalışmalar neticesinde kamuda çalışanların sayısı rasyonel bir şekilde tespit edilmeye başlamıştır.

Yine Programda, kamu personel sisteminin modern kamu yönetimi anlayışına ve ülkemizin ihtiyaçlarına uygun olarak yapılandırılmasının Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçiş sonrasında öncelik verilen konular arasında yer aldığından bahsedilerek Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçiş kapsamında 703 sayılı KHK ile Devlet Personel Başkanlığı kapatıldığından sanki çok iyi bir şey yapılmış gibi bahsedildiğini anlamak mümkün değildir. Her halde Devlet Personel Başkanlığı'nın kapatılmasında katkısı olanlar, çok iyi bir şey yaptıklarını düşünüyorlardır. Belki zaman gerçekleri ortaya çıkaracaktır ama o zaman da iş işten çoktan geçmiş ve kamuya maliyeti çok yüksek olmuş olacaktır. Ümit ederiz ki zaman bizi haksız çıkarır.

Yine Programda, mülga Devlet Personel Başkanlığı'nın görevlerinin yeni sistemde Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi tarafından yerine getirileceğinden bahsedilerek tek elden yürütülen sistemin adeta nasıl dağıtıldığı ve parçalandığı iyi bir şey yapılmış gibi açıklanmıştır.

Bu bağlamda, kamu personeli kayıt sisteminin tek bir veri tabanında toplanması amacına yönelik altyapı çalışmalarının tamamlanmış olduğundan bahsedilerek bu çerçevede hâlihazırda kamuda çalışanlara ilişkin kadro, yurt dışı eğitim ve engelli istihdamı gibi verilere ulaşılabildiği ifade edilmiştir.

Program'da, kamuda hizmet sunumunda verimlilik ve etkinliğin artırılması, kamu çalışanlarının memnuniyet seviyesinin yükseltilmesi, kamu kurumlarının insan kaynakları yönetimi konusunda kapasitelerinin güçlendirilmesi ve personele yönelik eğitimlerin çeşitlendirilmesi ihtiyaçları önemini korumaktadır. Kamu personelinin işe alımı, terfisi, disiplin ve ödüllendirme sistemi, personel dağılımında dengenin sağlanması gibi kamu personel yönetimine ilişkin tüm süreçlerin gözden geçirilmesi ihtiyacının devam ettiği ifade edilmiştir.

Programda, kamu kurum ve kuruluşlarındaki personel birimlerinin insan kaynakları yönetimi anlayışıyla yapılandırılması ve bu birimlerin kapasitesinin güçlendirilmesinin sağlanacağı ifade edilmiştir. Yıllardan beridir bu ifadeler kullanılmasına rağmen maalesef bu konuda ciddi bir mesafe alınamamıştır.

Yine Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi'nin kapasitesinin artırılacağından bahsedilmektedir. Keşke bu Ofis'in kapasitesinin arttırılmasıyla kamu personel sisteminin sorunları çözülse. Bu Ofis'le ilgili bu köşeden bir yazı da kaleme almıştık.

Programda, kamuda etik bilincinin yerleştirilmesini ve etik uygulamalarının güçlenmesini sağlayacak şekilde ilgili düzenlemeler yapılacağının ifade edilmesi oldukça değerlidir. Ancak, mevcut durumda Kamu Görevlileri Etik Kurulu’nun nasıl zor şartlar altında çalıştığını, üyelerini oturacak odalarının dahi olmadığını, 6 uzmanla bu kadar işi nasıl yapabileceğini bu köşeden ifade etmiştik. Çok basit konular dahi çözülerek Kurul'un etkin çalışması sağlanamazken etik uygulamalar nasıl güçlendirilecektir? Bu Kurul'un aldığı kararların ne kadar etkili olduğunu ve Kurul'un güçlendirilmesi gerektiğini bu köşeden ifade etmiştik. Ancak, geçen zaman süresince maalesef beklenen gelişmeler sağlanamamıştır.

Programda, kamu personelinin niteliğini artırmaya yönelik hizmet içi eğitim programlarının oluşturulması ve düzenli olarak yürütülmesinin sağlanacağı ve her düzeydeki personele yönetim becerisi kazandırmayı amaçlayan eğitim programlarının geliştirileceği gibi sadra şifa olmayan ifadeler, maalesef gerçek sorunların çözümüne katkı sağlamıyor.

Yine, hizmet içi eğitim uygulamasının, kamu çalışanlarının mesleki ve temel becerilerini artıran uzaktan eğitim sistemleri kullanılmak suretiyle kolayca erişilebilen bir yapıya dönüştürüleceğinden bahsedilmesi de maalesef yıllardır ifade edilen hususlardır.

Özetin özeti olarak, maalesef yıllık programda kamu personel sisteminin gerçek sorunlarından çok fazla haberdar olunmadığını ya da olunmak istenmediğini ve genel geçer ifadeler kullanılarak geçiştirilmeye çalışıldığını net bir şekilde görmüş olduk. Birileri bizim ne demek istediğimizi anlayacak anlamasına ama kaç yıl sonra olacağını kestiremiyoruz. Beklemeye ve yutkunmaya devam.