Hakkında hazırlanan iddianameler sonrasında 40 yıla kadar hapsi istenen kişilerin tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılması insanlarda şok etkisi oluşturdu. Medyadan veya sosyal medyadan hüküm kurmaya çalışanlar ister istemez ne oluyor sorusunu sormaya başladılar. Aslında bunlar ne ilkti ne de son olacak. Bu yazımızda konuyu farklı boyutlarıyla ele almaya çalışacağız. Yargı sistemi yıllardır haklı veya haksız olarak tartışılmaktadır Yargı sistemi üzerindeki tartışmalar sadece bugünün konusu
Hakkında hazırlanan iddianameler sonrasında 40 yıla kadar hapsi istenen kişilerin tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılması insanlarda şok etkisi oluşturdu. Medyadan veya sosyal medyadan hüküm kurmaya çalışanlar ister istemez ne oluyor sorusunu sormaya başladılar. Aslında bunlar ne ilkti ne de son olacak. Bu yazımızda konuyu farklı boyutlarıyla ele almaya çalışacağız.
Yargı sistemi üzerindeki tartışmalar sadece bugünün konusu değildir. Rahmetli Menderes’in idam kararı verildiğinde de öncesinde de tartışmalar vardı. Bundan sonra da olacaktır. Zaman zaman tartışmaların dozu artsa da yargı sisteminde sorun olduğunun gizlenecek bir tarafı yoktur.
Maalesef anlatılanlara bakıldığında en basitinden Ankara veya İstanbul Adliyesinde hakkınızda yürütülen bir soruşturmada tanıdık bir kişinin selamıyla gittiğinizde dosyanızın incelenmesi ile doğrudan gittiğinizdeki dosyanızın incelenmesi arasında uçurum olduğunu görürsünüz. Buna da ne yapalım sistem böyle deyip geçmek zorunda kalabilirsiniz. Bunun doğru olup olmadığını Adalet Bakanlığının test etmesi ve tedbirler alması gerektiğini düşünüyorum. Bu acı gerçekler üzerinde durulmadan sorunlara çözüm üretilmesi mümkün değildir.
Özellikle büyükşehirlerde görev yapan hakim ve savcılar üzerindeki iş yükü dikkate alındığında tanıdık bildiklerin kapılarının çalınması kaçınılmaz olmaktadır. Yani sistemin kontrolsüz bir hale gelmesi farklı kapıların zorlanmasına sebep olabilmektedir. İnsanlar karşılaştıkları sorunların çözümü için her zaman çıkış kapısı bulmak için arayışa girerler. Hele hele sistemde ciddi açıklar varsa arayışlar daha da artacaktır. Elbette kimseyi suçlamak gibi bir amacımız olamaz. Amacımız tamamen sistemsel bir sorun üzerinde yoğunlaşılması talebidir.
Bu çerçevede, bazen delillerle dolu soruşturma dosyasında takipsizlik kararı çıkabilmekte iken bazen de dosyada yer alan en basit delillerden iddianame düzenlenebilmektedir. İddianame için şüphe aranması yeterli olduğu için işin detaylı incelenmesine girilmeden mahkeme kararı verir diyerek yük mahkemeye atılabilmektedir. Nereden bakılırsa bakılsın Adliye’ye yolu düşenlerin karşılaştıkları manzara hiçte iç açıcı değildir. Çok basit konulardan dolayı yıllarca mahkeme kapılarında uğraşanlar, çok sıkıntılı işlerden dolayı elini kolunu sallayarak dolaşanları görünce yargıya güven ister istemez sarsılabilmektedir. Ama herkesin sığınacağı en temel kurum da yargıdır.
Yapılan bunca iyileştirmeye rağmen maalesef yargıda durum böyle. Hakim ve savcıların kalitesi ise yıllardır tartışılmaktadır. Özellikle FETÖ sonrasında yargı sistemine giren çok sayıdaki hakim ve savcı ile ister istemez nitelik sorunu ortaya çıkmaya başlamıştır. Bunun üzerine bir de aşırı iş yükü ile de karşı karşıya kalan hakim ve savcıların verdiği kararlar ister istemez vicdanlarda yerini bulamaz hale gelmiştir. Elbette görevini hiçbir etkide bulunmadan gece gündüz demeden yapanlar vardır. Hatta evinde geç saatlere kadar dosya okuyanların olduğunu da ifade etmemiz gerekiyor.
Özetle görünen o ki yargı sisteminde birçok nedenden dolayı ciddi sorunlar olduğu anlaşılmaktadır.
Üzerinde durulması gereken en kritik husus ise Savcının iddianamesine yansıyan ceza talebi ile tutuklanan Polatların bir süre sonra mahkemece tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılmasıdır. Basına yansıdığı kadarıyla 40 yıla kadar hapsi istenen kişiler hakkında ya Savcı tarafından hazırlanan iddianamede belirtilen suç tanımında ya sonrasında mahkemede yaşanan süreçte ya da sistemde ciddi sorunlar vardı.
Bu nedenle bu tür davalarda hiçbir zaman tartışma bitmez. Allah bu tür davalara bakan hakimlere sabır versin. İşleri hiç kolay değil. Her an HSK soruşturmasıyla karşı karşıya kalabilirler, haklarında karalama yapılabilir. Çünkü kameraların karşısında verdiğiniz her karar lehte veya aleyhte tartışılacaktır. Savcılar ise kısmen daha rahattır. İddianameyi yazıp ateşten topu hakimlerin kucağına bırakırlar. Öyle ki iddianame, toplum nezdinde kesin hüküm gibi bir algıya dönüşmüştür. Adı üstünde iddianame. Bir de bu tür davaların milli maç gibi merak edilip takip edildiği düşünüldüğünde gerisini varın siz düşünün.
Aslında dava büyük oranda basın yayın organlarında ve sosyal medyada görülmüştür. Halbuki bu kadar kritik davaların orta yerde bütün deliller bilinmeden tartışılması sorunlu bir durumdur.
Bir davanın veya soruşturmanın sosyal medyada yer alması hakim ve savcıları baskı altına almaktadır. Öyle ki hakim ve savcılar olayların sosyal medyaya düşüp düşmediğini sorgular hale gelmişlerdir. Bu durumun sağlıklı olduğunu belirtmek mümkün değildir. Soruşturmanın hakim ve savcılarının yanında bir de sosyal medya hakim ve savcıları ortaya çıkmaktadır. Dosyayı bir bütün olarak bilmeyenler sosyal medyada karar verir hale gelince işler çığırından çıkabilmektedir.
Nitekim Polatlar davasında da olay biraz böyle oldu. Bunların suçları olup olmadığına bakılmaksızın kamuoyunda tartışılarak mahkumiyet kararı verildi. Davanın hakim ve savcısının içinde bulunduğu psikolojik durumu ise tahmin etmek dahi zordur.
Bir tarafta dosyada yer alan bilgi ve belgeler. Diğer yanda ise Polatların lüks araçlarına dahi el konulduğu bir durum. Şayet elde yeterli delil yoksa niçin bu kadar mala mülke el konuldu, deliller yeterliyse niçin bu adamlar tutuksuz yargılanmaya başladı soruları gibi çok sayıda sorular havada uçuşur hale gelmiştir.
