Öğretmen adaylarının seçiminde sözlü sınavın olmadığı yeni dönem başlıyor

7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunu’nun birçok maddesi yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Bazı maddeleri ise 01.09.2025 tarihinde yürürlüğe girecek. Bu Kanunda uzunca bir süredir kamuoyunu meşgul eden sözlü sınav da kaldırılmıştı. Ancak bu konu çok fazla gündeme gelmedi. Konuyu detaylarıyla açıklayacağız.

Öğretmenlik Mesleği Kanunu’nda öğretmenliğin ilk adımı olan hazırlık eğitimine alınacak adaylar, atama izni verilen pozisyon sayısını geçmemek üzere, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından yapılan sınavlardan alanlara göre Bakanlıkça belirlenecek sınav puanı üstünlüğüne göre belirlenmektedir.

Bu çerçevede Millî Eğitim Bakanlığı Sözleşmeli Öğretmen İstihdamına İlişkin Yönetmelik yayımlanarak yürürlüğe konuldu. Ancak 1/9/2025 tarihine kadar yapılacak sözleşmeli öğretmen istihdamında, eski uygulama aynen devam edecek.

Bizim önerimiz geçiş döneminde uygulanacak eski yönetmelik gereğince de yazılı puan üstünlüğünün esas alınmasıdır. Aksi takdirde gereksiz tartışmalar bitmeyecektir.

Gelinen noktada gündemden düşmeyen sözlü uygulaması kaldırılmış oldu. Sözlü sınavlar öyle bir noktaya gelmişti ki adaylar günlerce gösteri yapmıştı. Hatta yağmurlu havalarda dahi eylem yapmışlardı.

Bundan sonra ÖSYM tarafından yapılacak MEB-AGS (Millî Eğitim Bakanlığı Akademi Giriş Sınavını) sınavı esas alınacak ve puan üstünlüğüne göre öğretmenliğin ilk aşaması başlayacak.

Öğretmenliğin ilk adımı olan Akademide hazırlık eğitimine alınacakların belirlenmesi amacıyla ÖSYM tarafından MEB-AGS sınavı yapılmaktadır. Bu sınavın daha önce uygulanan KPSS ile mahiyet olarak aynı olduğunu belirtebiliriz. Bu sınava KPSS denilmemesinin sebebi ise hazırlık eğitimine alınanların kamu personeli olmamalarıdır.

Daha önceki yazımızda da belirttiğimiz üzere hazırlık eğitimine alınanlar için sadece Genel Sağlık Sigortası primi ödenmektedir. Yani kısa vadeli sigorta primi ödeniyor. Dolayısıyla bu süreler bunlar için sigorta başlangıcı sayılmıyor.

MEB-AGS’nin kapsamı, öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği bilgi, beceri, tutum ve değerleri içeren öğretmenlik mesleği yeterlikleri esas alınarak belirlenecektir.

MEB-AGS’nin içeriği, yapılacağı yer ve zamanı, sınavın duyurulması, sınavda yer alacak konular ile testler ve bunların ağırlıkları, puan türleri ve hesaplama yöntemi, başvuru yapacakların öğrenim düzeyi, adayların başvuru usulü, sınavdan elde edilecek puan türlerinin hazırlık eğitimine girişte kullanılmasına ve sınav sonuçlarının adaylara ve kurumlara bildirilmesi ile sınava ilişkin diğer hususlar Bakanlık ve ÖSYM tarafından müştereken belirlenir. Sınav kılavuzu belirlenen bu hususlar doğrultusunda ÖSYM tarafından hazırlanır ve yayımlanır.

MEB-AGS puanları, sonuçların açıklanmasından itibaren, bir sonraki sınav sonuçlarının açıklanmasına kadar geçerlidir.

2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki ve millî sporcu statüsündeki öğretmen adaylarının hazırlık eğitimine alınmasında, MEB-AGS uygulanmaz. Yani bunlar doğrudan eğitime alınırlar.

Hazırlık eğitimine alınacak adaylar, atama izni verilen pozisyon sayısını geçmemek üzere, alanlar itibarıyla belirlenen kontenjan sayısı dâhilinde her alan için MEB-AGS puan üstünlüğüne göre belirlenir. MEB-AGS puanının eşitliği hâlinde hazırlık eğitimine alınacak adaylar bilgisayar kurası ile belirlenir. Bu usulle sözlü sınav tartışması sona ermiştir.

Hazırlık eğitimine;

a) 2828 sayılı Kanun ile 3713 sayılı Kanun kapsamında olanlardan alınacaklar Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından,

b) Millî sporcu statüsünde bulunanlardan alınacaklar Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslara göre,

c) Engelli adaylardan alınacaklar EKPSS puan üstünlüğüne göre belirlenir. EKPSS puanının eşitliği hâlinde hazırlık eğitimine alınacak aday bilgisayar kurası ile,

belirlenir.

Hazırlık eğitimine alınacaklara Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanununa göre güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmaktadır.

Hazırlık eğitimini başarıyla tamamlayanlar, mevzuatla belirlenen şartları taşımak ve güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmış olmak kaydıyla 657 sayılı Kanunun 4'üncü maddesinin (B) fıkrası kapsamında sözleşmeli öğretmen olarak istihdam edilecektir.

Öğretmen adaylarının tercihleri doğrultusunda eğitim kurumlarına yerleştirilmeleri hazırlık eğitiminin sonunda, teorik derslerin başarı notlarının aritmetik ortalamasının yüzde kırkı, uygulamalı derslerin başarı notlarının aritmetik ortalamasının yüzde altmışı toplanarak atamaya esas başarı puanına göre belirlenir.

Atamaya esas başarı puanının eşitliği hâlinde MEB-AGS puanı yüksek olana öncelik verilir. Eşitliğin bu şekilde bozulmaması durumunda yerleştirilecek aday bilgisayar kurası ile belirlenir.

Tercihte bulunmayanlar ile tercihlerine yerleşemeyenlere boş kalan eğitim kurumları için yeniden tercih hakkı verilir ve ikinci fıkrada belirtilen usule göre yerleştirmeler gerçekleştirilir. İkinci tercih döneminde tercihte bulunmayanlar ile tercihlerine yerleştirilemeyenler Bakanlıkça kura ile yerleştirilir.

Sözleşmeli öğretmen olarak istihdam edileceklerin başvuruları elektronik ortamda alınır ve eğitim kurumlarına yerleştirilme işlemleri hazırlık eğitiminin bitiminden itibaren iki ay içerisinde tamamlanır.

Gelinen noktada sözlü sınavların götürüsü getirisini geçmiş ve gereksiz tartışmalar konuyu başka boyutlara evirmiştir. Sözlü sınavlarda ne kadar objektif davranılırsa davranılsın algı olgunun önüne geçmiş, sözlü sınavlarda yazılı sınavlardan aldığı puandan daha düşük puan alanlar feryat etmeye başlamıştır. Adayların yerine kendinizi koyduğunuzda konu daha iyi anlaşılacaktır. Şimdiden hayırlı osun diyoruz.

Benim de öğretmen seçiminde savunduğum mülakat uygulaması uygulamadan kaynaklanan sorunlar nedeniyle başarısız olmuştur. Nihayetinde 20 bin öğretmen alımı için 60 bin adayın sınava tabi tutulması ister istemez bu sonucu doğuracaktı ve doğurdu da. Yeni sürecin adaylara hayırlı olmasını diliyorum.