Memur sendikalarının toplu sözleşmede öne çıkan talepleri (4)

Ön müzakere süreci tamamlanan memurların ve diğer kamu görevlilerinin 2024 ve 2025 yıllarını kapsayan toplu sözleşme görüşmelerinde öne çıkan taleplerini önceki yazılarımızda açıklamıştık. Bugün de kaldığımız yerden devam ederek toplu sözleşme görüşmelerinde yetkili sendika olan Memur-Sen Konfederasyonu’nun toplu sözleşmede öne çıkan taleplerini açıklamaya çalışacağız.

Toplu sözleşme teklifinin 79’uncu maddesinde fazla çalışma ücreti tutarlarının arttırılması talep edilmektedir. Buna göre teklifin fazla çalışma ücreti tutarları başlıklı 79’uncu maddesinde; “2024 ve 2025 yıllarında Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na ekli (K) işaretli Cetvelin III. Fazla Çalışma Ücreti başlıklı bölümde belirlenecek olan 657 sayılı Kanun’un 178’inci maddesi uyarınca fazla çalışma karşılığında saat başına yapılacak ödeme, 100 gösterge rakamının aylık katsayı ile çarpımı sonucunda bulunacak tutarda ödenir. 399 sayılı KHK kapsamındaki KİT personeline ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4’üncü maddesinin B fıkrasındaki personele de saat başı ödenecek tutar aynı şekilde uygulanır. Diğer kanunlarda fazla çalışma ücretine yapılan atıflar buraya yapılmış sayılır.” ifadesine yer verilmiştir.

Teklife göre saat başına fazla çalışma ücretinin 100*0,509796 = 50,97 TL olması talep ediliyor. İşçilere yapılan fazla çalışma ücretlerini düşününce bu rakamın çok az olduğu görülecektir. Teklif edilen fazla çalışma ücretinin işçilerin fazla çalışma ücreti yanında oldukça düşük olduğunu görsek te memurların önüne bütçe dengelerinin çıkma olasılığının oldukça yüksek olduğunu düşünüyoruz.

Toplu sözleşme teklifinin 80’inci maddesinde aylık fazla çalışma ücreti ödenecek sürelerin arttırılması talep edilmektedir. Buna göre teklifin fazla çalışma ücreti ödenmeyen personel başlıklı 79’uncu maddesinde; “İlgili mevzuat ve bu Toplu Sözleşme hükümleri uyarınca fazla çalışma veya nöbet ücretinden ya da normal çalışma saatleri dışında yapılan çalışmalar karşılığında aylık veya günlük olarak değişik adlar altında yapılan benzeri ödemelerden yararlananlar hariç olmak üzere, kamu görevlilerinden normal çalışma saatleri dışında fiilen çalışanlara, her bir personel için ayda 50 ve yılda 300 saati geçmemek üzere yılı merkezi yönetim bütçe kanununda belirlenen fazla çalışma saat ücretinin beş katı tutarında fazla çalışma ücreti ödenir.” ifadesine yer verilmiştir.

Halen yürürlükte olan toplu sözleşme metninde bazı kurumlara ödenen fazla çalışma ücretinin kamunun tamamına yaygınlaştırılması talep edilmektedir.

Halen yürürlükte olan toplu sözleşmeden örnek vermek gerekirse, SGK’nın taşra teşkilatı personelinden (Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü merkez teşkilatında emeklilik işlemlerinin fiilen yürütüldüğü birimlerde çalışanlar dahil) ve Gelir İdaresi Başkanlığı’nın taşra teşkilatı personelinden iş yoğunluğu diğerlerine göre daha fazla olan vergi dairesi müdürlüklerinde iş yoğunluğu diğerlerine göre daha fazla olan birimlerde görev yapan memurlar ile sözleşmeli personele, her bir personel için ayda 50 ve yılda 350 saati geçmemek üzere fazla çalışma saat ücreti ödeneceği belirtilmiştir.

İşte bu uygulama kamunun tamamına küçük değişikliklerle yaygınlaştırılmaya çalışılmaktadır.

Teklifin 81’inci maddesi ile Harcırah Kanunu Hükümleri uyarınca verilecek gündelik ve tazminat tutarlarının 1000- 500 gösterge arasında maaş katsayısı ile çarpılarak belirlenmesi talep ediliyor.

Buna göre en yüksek günlük harcırah tutarının 1.000*0,509796 = 509,79 TL, en düşük harcırah tutarının ise 500*0,509796 = 254,89 TL olması talep ediliyor. Bu ödemenin makul olduğunu düşünüyoruz.

Toplu sözleşme teklifinin 82’nci maddesinde Yardımcı Hizmetler Sınıfı kapsamındaki kamu görevlilerinin Genel İdari Hizmetler Sınıfı veya Teknik Hizmetler Sınıfı’nda değerlendirilmesi talep edilmektedir.

Buna göre teklifin hizmet sınıfı değişiklikleri başlıklı 79’uncu maddesinde; “Yardımcı Hizmetler Sınıfı kapsamındaki kamu görevlileri Genel İdari Hizmetler Sınıfı’nda değerlendirilir.

Matbaacı, teknisyen yardımcısı, aşçı, aşçı yardımcısı, itfaiyeci, şoför, arşiv memuru, enformasyon memuru, fotoğrafçı, kameraman ve kaptan unvanında çalışan personel, güvenlikçi, kaloriferci, laborant yardımcısı, kuaför, berber ve mesleki teknik öğrenim gören diğer Yardımcı Hizmetler Sınıfı personeli Teknik Hizmetler Sınıfı’na değerlendirilir.” ifadesine yer verilmiştir.

Bu teklife göre halen yardımcı hizmetler sınıfında görev yapan personellerin yaptığı işe göre Genel İdare Hizmetleri Sınıfı’na veya Teknik Hizmetler Sınıfı’na geçirilmesi talep edilmektedir.

Memur emeklilerine Temmuz’da yapılan zam oranının düşük tutulması sonrasında memurlar ile emekliler arasındaki maaş makası açılmıştı. Emekliler aleyhine olan bu durumun düzeltilmesi için teklifin 83’üncü maddesi ile gerekli düzeltmelerin yapılması talep edilmektedir.

Buna göre teklifle 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu’nun Ek 86’ncı maddesinin 1’inci fıkrasında yer alan “itibarıyla yapılan ödemeler toplamının %6,34’ü oranında” ibaresinin “15.965 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda” olarak uygulanması talep edilmektedir.

Getirilen düzenleme ile bütün emekli memurlara 15.965*0,509796 = 8.138,89 TL seyyanen ödeme yapılması talep edilmektedir. Bu talep makul olmakla birlikte bütçe dengesi gerekçesiyle olumlu bakılmayacaktır diye düşünüyoruz.

Yine teklifin aynı maddesinde emeklilere ödenmekte olan ek ödeme tutarının 3 katı olarak uygulanması talep edilmektedir. Buna göre teklifle % 4 oranındaki ek ödemenin % 12’ye çıkarılması halinde bu artış her emekliye farklı tutarlarda yansıyacaktır. Bu talep makul olmakla birlikte hayata geçirilmesi oldukça zordur.

Teklifin 84’üncü maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4’üncü maddesinin (B) fıkrasının 7’nci paragrafındaki “yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanıncaya kadar” ibaresinin kaldırılarak mevcut bir mağduriyetin giderilmesi talep edilemktedir.

657 sayılı Kanun’un 4/B maddesinde; “…Özelleştirme uygulamaları sebebiyle iş akitleri kamu veya özel sektör işverenince feshedilen ve 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun kapsamında diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakil hakkı bulunmayan personel de bu fıkra kapsamında yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanıncaya kadar istihdam edilebilir...” hükmüne yer verilmiştir.

İşte bu paragrafta yer alan “yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanıncaya kadar” ibaresi kaldırılınca bu kapsamdaki personel yaş haddine kadar çalışma imkanına kavuşacaktır.