Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu bir gazeteciye göndermiş olduğu mektubunda Cumhurbaşkanı olması halinde Cumhurbaşkanı maaşının azaltılması yönünde bir düzenleme yapacağını belirtmiş. Bu yazımızda bu açıklamanın ne kadar inandırıcı olduğunu açıklamaya çalışacağım.
Kılıçdaroğlu mektubunda; “Öte yandan şunu da belirtmek isterim; kararım doğrultusunda Cumhurbaşkanı maaşımın da azaltılması yönünde bir düzenleme yapacağım.” ifadesini kullanmıştır.
Öncelikle Cumhurbaşkanı maaşının azaltılmasına veya arttırılmasına Cumhurbaşkanı karar vermiyor. Bu nedenle Kılıçdaroğlu’nun bu durumu bilmesi gerekiyor. Anlaşıldığı kadarıyla Kılıçdaroğlu’nun bunca devlet tecrübesine rağmen bu teknik bilgiden yoksun olduğu anlaşılmaktadır.
Cumhurbaşkanı maaşını belirleyen Cumhurbaşkanı ödeneği, her yıl başından geçerli olmak üzere Bütçe Kanunu ile belirlenmekte olup buna da Meclis karar vermektedir. Meclis tarafından çıkarılan Bütçe Kanunu’na göre Cumhurbaşkanı maaşı ile emekli maaşları Cumhurbaşkanı ödeneğine göre belirlenmektedir.
Kaldı ki 2023 yılında Cumhurbaşkanı ödeneği tutarı 2022 yılı ile aynı olup Cumhurbaşkanı maaşında hiçbir artış yapılmamıştır. Bu durumdan rahatsız olan milletvekilleri, maaşlarının arttırılması için kulis yapmış ve nihayetinde milletvekili emekli maaşları kanuni düzenleme yapılarak Cumhurbaşkanı ödeneğinden bağımsız olarak belirlenir hale getirilmiştir.
Milletvekillerinin görev maaşı ise en yüksek devlet memuru maaşının 1,5 katıdır ve milletvekilleri hem emekli maaşını hem de görev maaşını birlikte almaktadırlar. Kılıçdaroğlu’nun bu duruma itiraz ettiğini maalesef duymadık.
5510 sayılı Kanun’un 43’üncü maddesinde; Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanı, Başbakan, bakanlar ve milletvekillerine emekli maaşının nasıl bağlanacağı detaylı bir şekilde izah edilmiştir. Buna göre bağlanacak emekli maaşı hesabı şu şekilde yapılmaktadır:
2023 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na göre Cumhurbaşkanı’na verilecek yıllık ödenek 1.209.000 TL’dir. Bu rakama göre 2023 yılı için belirlenen Cumhurbaşkanı aylık ödeneği 2022 yılı ödeneği ile aynı olup bu tutar 1.209.000 ÷ 12 = 100.750 TL’dir. Bu tutardan vergi ve diğer kesintiler yapılmaktadır.
Bu verilere göre Cumhurbaşkanı’nın emekli aylığı ise: 100.750 x % 40 = 40.300 TL’dir. Memur ve emeklilere gelen zam Cumhurbaşkanı maaşına ve emekli maaşına yansıtılmamaktadır.
Daha önce milletvekillerinin emekli maaşları Cumhurbaşkanı ödeneğine göre belirlenirken 7417 sayılı Kanun’la milletvekili emeklilerine yapılan emekli maaşının Cumhurbaşkanı ödeneğine göre belirlenmesi sona erdirildi.
Buna göre TBMM Başkanı ve Başbakan’a 126.000 * 0,433684 = 54.644 TL tutarında emekli maaşı ödenecek. Milletvekillerinin emekli maaşı ise 115.225 * 0,433684 = 49.971 TL oldu.
Bu rakamlara göre Cumhurbaşkanı 40.300 TL emekli maaşı alırken TBMM Başkanı ve Başbakan’ın emekli maaşı 54.644 TL, milletvekilinin emekli maaşı ise 49.971 TL olup her iki grubun maaşı da Cumhurbaşkanı’nın emekli maaşını geçmiş oldu.
Bu verilere göre Kılıçdaroğlu Cumhurbaşkanı’nın maaşını nasıl düşürecektir? Keşke maaş düşürme işine milletvekillerinden başlasa daha isabetli olacaktı. Çünkü şu an kendisinin de içinde bulunduğu milletvekillerinin emekli maaşları Cumhurbaşkanı’nın emekli maaşını geçmiştir. Kaldı ki temmuz ayı maaş artışları sonrasında makas daha da artacaktır. Bu nedenle tribünlere oynamak yerine daha etik davranarak Cumhurbaşkanı maaşı yerine milletvekili maaşlarının düzeltilmesini önerse daha isabetli olurdu. Çünkü şu an kendisinin aldığı emekli maaşı Cumhurbaşkanı’nınkinden daha fazladır.
Yukarıda izah edildiği üzere milletvekili emekli maaşlarının Cumhurbaşkanı’nın emekli maaşını geçmesi doğru değildir. Kim nereden bakarsa baksın bu durumun doğru olmadığını görecektir. Ancak daha önce Cumhurbaşkanı’nın maaşını diline dolayanlar bu durumu gündeme dahi getirmediler.
7417 sayılı Kanun’la milletvekillerinin emekli maaşlarını arttıran düzenlemeye muhalefet itiraz etmemiş ve kanun iktidar ve muhalefet oylarıyla kabul edilmiştir. Kimse bu düzenlemeyi eşitliğe aykırı diye Anayasa Mahkemesi’ne de götürmemiştir. Keşke bu düzenlemeyi AYM’ye götüren bir babayiğit çıksaydı da biz de helal olsun bunlar garip gurabanın haklarını savunuyorlar deseydik.
Kılıçdaroğlu mektubunda; “Bunlara ek olarak; katılmak durumunda kalabileceğim tüm siyasi parti faaliyetlerine gidişlerimde Cumhurbaşkanlığı araçlarını kullanmayacağım; siyasi parti faaliyeti kapsamındaki seyahatlerimde uçak, konaklama vb. harcamalar dahil tüm masraflarımı parti bütçesinden karşılayacağım.” ifadesini kullanmıştır.
Daha önceki beyanatlarında Cumhurbaşkanı’nın aynı zamanda parti genel başkanı olmasının sakıncalı olduğunu belirterek bu durumu eleştirmişti. Şimdi ise açık açık Cumhurbaşkanı olursa siyasi parti başkanlığını sürdüreceğini ve siyasi parti faaliyetlerine katılacağını belirterek buradaki masrafları partisine ödettireceğini ifade ediyor.
Yaşına bağlı olarak unutkanlık yaşadığını düşünsek de kullandığı ifadeler “dün dündür bugün bugündür” ifadelerini hatırlatıyor.
Zira Kılıçdaroğlu, 2020 yılında vermiş olduğu bir beyanatta şu ifadeleri kullanmıştı; “…Cumhurbaşkanı olacak kişinin aynı zamanda bir partinin genel başkanı olmaması lazım. Çünkü Cumhurbaşkanı olacak kişi parlamentoda yemin ettiği zaman, Anayasa’nın gereği olarak tarafsız olacağına dair namusu ve şerefi üzerine and içiyor. Eğer siz namusunuzu ya da şerefinizi korumak isterseniz, namus ve şeref kavramı bizim için çok değerlidir derseniz, bir siyasi partinin genel başkanının Cumhurbaşkanı olmaması lazım. Bir partinin genel başkanı, bir yargıç atarsa yargıya olan güven temelinden sarsılacaktır. Bizim görüşümüz dün de böyleydi, bugün de böyle, gelecekte de böyle olacak…”
Görüleceği üzere ortada kazanılmış bir seçim dahi yokken kendi beyanlarını inkar edebiliyor. Yukarıda yer verilen ifadeler dikkate alındığında Kılıçdaroğlu’nun 3 yıl önce söylediği ağır ifadeleri unuttuğunu bizzat kendi kaleme aldığı mektup göstermektedir. Hem de görüşünün dün de böyle, bugün de böyle, gelecekte de böyle olacağını belirttiği halde. Cumhurbaşkanı’nın siyasi faaliyetlerde bulunması zorunlu olmayıp ihtiyaridir. Kısa sürede bu kadar zikzak yapılması ilerleyen sürelerde daha ne tür zikzaklar yaşanacağının açık göstergesidir.
Özetle söylemek gerekirse söz veriyorum diye adeta milletle dalga geçmeyi marifetmiş gibi kamuoyuna sunmak en ufak tabirle etik değildir. Cumhuriyet tarihi boyunca ilk defa Cumhurbaşkanı’nın emekli maaşı milletvekillerinin emekli maaşının altında kalmıştır. Yıllarca Cumhurbaşkanı’nın maaşını dillerine dolayanlar ne hikmetse bu durumu görmek istemediler ve algıyı olgunun önüne geçirdiler. Kılıçdaroğlu ise milletvekillerinin emekli maaşlarını düşüreceğim diyeceği yerde tribünlere oynamak için Cumhurbaşkanı olunca kendi maaşını düşüreceğini açıklıyor. Daha önce de Kılıçdaroğlu’nun maaşıyla ilgili birkaç defa yazmıştım, merak edenlerin bu köşeye bakmasını öneririm. Tek kelimeyle Kılıçdaroğlu’nun yaptığını özetlemek gerekirse ayıptır vesselam.
