Bütün yönleriyle devlet memurlarının becayişi hakkında bilinmesi gerekenler

Bu yazımızda, Devlet memurlarının becayiş hakkında bilmesi gereken her şeyi detaylarıyla açıklamaya çalışacağız.

657 sayılı Kanunda becayiş kavramı var mıdır?

Devlet memurları arasında çok sık kullanılan becayiş kavramını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu"nu incelediğimizde göremeyiz. Becayiş kavramının 657 sayılı Kanundaki karşılığı karşılıklı yer değiştirme kavramıdır. Bu kavram kaynağını 6245 sayılı Harcırah Kanununun mülga 4 üncü maddesinden almaktadır. Ancak, şuanda bu Kanunda da becayiş kavramı bulunmamaktadır.

Farklı kurumlarda çalışan personel arasında becayiş yapılabilir mi?

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun karşılıklı olarak yer değiştirmeyi düzenleyen 73''üncü maddesinde; "Aynı Kurumun başka başka yerlerde bulunan aynı sınıftaki memurları, karşılıklı olarak yer değiştirme suretiyle atanmalarını isteyebilirler. Bu isteğin yerine getirilmesi atamaya yetkili amirlerince uygun bulunmasına bağlıdır." hükmüne yer verilmiştir.

Bu hükümden de anlaşılacağı üzere, becayiş aynı kurumdaki aynı sınıfta çalışan personel arasında yapılabilmektedir. Dolayısıyla üniversiteler, belediyeler veya başka kurumlar arasında becayiş mümkün değildir.

Asil memurla vekil memur becayiş yapabilir mi?

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Karşılıklı olarak yer değiştirmeyi düzenleyen 73''üncü maddesine göre, becayiş aynı kurumdaki aynı sınıfta çalışan personel arasında yapılabilmekte olup, Kanun metninde asil memur aday memur ayrımı yapılmamıştır. Dolayısıyla asil memurla aday memurun diğer şartları aynı olması halinde becayiş yapmasına hukuki engel yoktur. Ancak, atamaya yetkili amirlerin becayişte yetkisi olduğu için uygulamada aday memurlarla asil memurların becayişine sıcak bakılmamaktadır. Fakat, idarenin yaptığı ve yapacağı tüm işlemlerin kamu yarına uygun olması gerekmekte olduğundan hareketle becayiş talebinin olumsuz karşılanması yargı denetimine tabi olduğu unutulmamalıdır.

Şefle memur becayiş yapabilir mi?

657 sayılı Kanunun 73 üncü maddesinde bu tür bir becayişe engel bir durum söz konusu değildir. Ancak, atamaya yetkili amirlerin becayişte yetkisi büyük olduğu için uygulamada şefle memurun becayişine sıcak bakılmamaktadır. Bu durum tamamen atamaya yetkili amirin takdirindedir. Ancak, yapılan tasarrufun her halükarda yargı denetimine tabi olduğu hususu da unutulmamalıdır.

Aynı durum VHKİ kadrosunda çalışan personelle memur kadrosunda çalışan personel arasında da söz konusudur. Hukuken bunlar arasında becayiş yapılmasında herhangi bir engel bulunmamaktadır. Ayrıca, uygulamada da bu unvanlar arasında sıklıkla becayiş yapılmaktadır. Şu hususu da belirtmek gerekir ki becayişte derece farklılığının da önemi yoktur.

Zorunlu hizmete tabi olan personelle zorunlu hizmete tabi olmayan personelin becayişi mümkün müdür?

Öğretmenler ve sağlık personeli zorunlu hizmete tabidir. Bu nedenle zorunlu hizmet gören personelin becayiş isteyeceği il"inde zorunlu hizmet bölgesi kapsamında olması gerekmektedir.

Diğer taraftan yer değiştirmek suretiyle yapılacak atama taleplerinde ilgililerin sınıflarından doğan ve atanmayı talep ettikleri yere atanmasına engel teşkil edecek durumların varlığı durumunda atanmaları yapılamayacaktır. Örneğin, personelin kendisinin ya da eşinin doğum yerine, belli bir süre ikamet ettiği yerlere ve görevini olumsuz etkileyecek maddi ilişkileri bulunan yerlere atanması konusunda bir yasak bulunması söz konusu ise, karşılıklı yer değiştirme talebi reddedilecektir.

Becayişte belirli bir dönem var mıdır?

Kurumların özel mevzuatında becayişle ilgili bir kısıtlama söz konusu değilse, yılın her ayında becayiş yapılabilir. Ancak, bir yılda birden fazla becayişe sıcak bakılmadığını da söylemeliyiz. Özel düzenlemeler dışında genel olarak 657 sayılı Kanunda becayiş için bir dönem öngörülmemiştir.

Kurumlar arası becayişe imkan verecek düzenleme yapılabilir mi?

Kamuda çalışan personelin nakil sıkıntısını giderecek en önemli iyileştirme kurumlar arası becayişe imkan verecek kanuni düzenleme yapılmasıdır. Böyle bir imkanın olması halinde taşra teşkilatı olmayıp da eş durumu nedeniyle nakil yapamayan bir çok personelin sıkıntısı ortadan kalkacaktır. Becayiş kararı atamaya yetkili amirlerin takdirinde olduğu için hiçbir sıkıntı da çıkmayacaktır ve personelin yaşamak zorunda olduğu büyük bir sıkıntı ortadan kalkacaktır. Kurumlar arası becayişe imkan tanınması halinde bu işin Devlet Personel Başkanlığının koordinasyonunda yapılması en doğru yol olacaktır. Önemli olan husus kriterlerin sağlam belirlenmesidir. Ümit ederiz ki hiçbir maliyeti olmayan böyle bir düzenlemeye imza atılır. Bizden önermesi, memur sendikalarından takibi.